top of page

Add a Title

روان پریشی پس از زایمان

روان پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی جدی است که می‌تواند بلافاصله پس از زایمان فرد را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت حدود ۱ نفر از هر ۱۰۰۰ مادر را پس از زایمان تحت تأثیر قرار می‌دهد.

بسیاری از افرادی که زایمان کرده‌اند، تغییرات ملایم در خلق و خو را پس از زایمان تجربه می‌کنند که به «بیبی بلوز» معروف است. این طبیعی است و معمولا فقط چند روز طول می کشد.

اما روان پریشی پس از زایمان بسیار متفاوت از «بیبی بلوز» است. این یک بیماری روانی جدی است و باید به‌عنوان یک وضعیت اضطراری پزشکی درمان شود.

علائم روان‌پریشی پس از زایمان

علائم معمولاً به‌طور ناگهانی در طی ۲ هفته اول پس از زایمان شروع می‌شود - اغلب در طی چند ساعت یا روز پس از زایمان. به‌ندرت، ممکن است چندین هفته پس از تولد نوزاد ظاهر شوند.

علائم می‌تواند شامل این موارد باشند:

  • توهم - شنیدن، دیدن، بوییدن یا احساس چیزهایی که وجود ندارند

  • هذیان - سوءظن‌ها، ترس‌ها، افکار یا باورهایی که احتمالاً صحیح نیستند

  • حالت شیدایی (مانیا) - احساس بسیار «شاد» یا بیش‌فعال، مثلاً صحبت و تفکر بیش از حد یا بسیار سریع، بی‌قراری یا از دست دادن مهارهای عادی

  • خلق و خوی پایین - نشان دادن علائم افسردگی، انزوا یا اشک ریختن، نداشتن انرژی، از دست دادن اشتها، اضطراب، تحریک‌پذیری یا مشکل در خواب

  • گاهی اوقات ترکیبی از هر دو حالت شیدایی و خلق و خوی پایین - یا تغییرات سریع در خلق و خو

  • احساس گیجی شدید

چه زمانی باید کمک پزشکی دریافت کرد

روان‌پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی جدی است که باید به‌عنوان یک اورژانس پزشکی درمان شود. این بیماری می‌تواند به سرعت وخیم‌تر شود و سلامت مادر و نوزاد را در معرض خطر قرار دهد.

اگر فکر می‌کنید که شما یا کسی که می‌شناسید دچار علائم روان‌پریشی پس از زایمان شده است، فوراً به پزشک عمومی مراجعه کنید. باید درخواست یک ارزیابی فوری در همان روز داشته باشید.

اگر نمی‌توانید با پزشک عمومی صحبت کنید یا نمی‌دانید باید چه کار کنید، می‌توانید از اورژانس محلی مشورت بگیرید.

اگر از قبل برنامه مراقبتی دارید چون به‌عنوان فردی با ریسک بالای ابتلا به روان‌پریشی پس از زایمان ارزیابی شده‌اید، با تیم بحران خود تماس بگیرید.

اگر فکر می‌کنید که شما یا کسی که می‌شناسید در خطر فوری آسیب است، به اورژانس بروید یا با شماره اورژانس محلی تماس بگیرید.

توجه داشته باشید که اگر روان پریشی پس از زایمان داشته باشید، ممکن است خودتان متوجه بیماری نشوید. شریک زندگی، خانواده یا دوستان شما ممکن است علائم را تشخیص داده و نیاز به اقدام داشته باشند.

درمان روان‌پریشی پس از زایمان

درمان معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود. در حالت ایده‌آل، این درمان همراه با نوزادتان در یک واحد روانپزشکی تخصصی به نام «واحد مادر و نوزاد» صورت می‌گیرد. اما ممکن است تا زمانی که این واحد در دسترس نباشد در یک بخش روانپزشکی عمومی بستری شوید.

اکثر افرادی که به روان‌پریشی پس از زایمان مبتلا می‌شوند، در صورتی که درمان مناسبی دریافت کنند، به‌طور کامل بهبود می‌یابند.

دارو

ممکن است یکی یا چند مورد از این موارد برای شما تجویز شود:

  • داروهای ضد روان پریشی - برای کمک به علائم شیدایی و روان پریشی، مانند هذیان یا توهم

  • تثبیت کننده‌های خلق و خو (به عنوان مثال، لیتیوم) - برای تثبیت خلق‌وخو و جلوگیری از بروز مجدد علائم

  • داروهای ضد افسردگی - برای کمک به کاهش علائم در صورت داشتن علائم قابل‌توجه افسردگی و ممکن است همراه با تثبیت‌کننده خلق‌وخو استفاده شوند

الکتروشوک‌درمانی (ECT)

الکتروشوک‌درمانی (ECT) گاهی اوقات در صورتی که تمامی گزینه‌های درمانی دیگر شکست خورده باشد یا وضعیت به‌عنوان تهدیدی برای زندگی تلقی شود، توصیه می‌شود.

درمان روانشناختی

با پیشرفت در روند بهبودی، ممکن است از مراجعه به یک درمانگر برای درمان شناختی رفتاری (CBT) بهره‌مند شوید. CBT یک نوع درمان گفتگویی است که می‌تواند به شما کمک کند مشکلات خود را از طریق تغییر در نحوه تفکر و رفتار مدیریت کنید.

سایر اشکال حمایت

پذیرش تجربه روان‌پریشی پس از زایمان ممکن است در طول روند بهبودی دشوار باشد.

صحبت کردن با همتایان و افرادی که تجربه زندگی با این بیماری را داشته‌اند، می‌تواند مفید باشد. همچنین می‌توانید از طریق خیریه ها به پشتیبانی دسترسی داشته باشید.

علل

علت دقیق روان‌پریشی پس از زایمان مشخص نیست، اما خطر ابتلا بیشتر است اگر شما:

  • قبلاً به اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی مبتلا شده‌اید

  • سابقه خانوادگی بیماری‌های روانی، به‌ویژه روان‌پریشی پس از زایمان دارید (حتی اگر خودتان سابقه بیماری روانی نداشته باشید)

  • پس از بارداری قبلی به روان‌پریشی پس از زایمان دچار شده‌اید

کاهش خطر روان پریشی پس از زایمان

اگر در معرض خطر بالای ابتلا به روان‌پریشی پس از زایمان هستید، باید در دوران بارداری یا قبل از آن تحت مراقبت‌های تخصصی قرار بگیرید و توسط یک روانپزشک پری‌ناتال (دوران بارداری و پس از زایمان) معاینه شوید.

در حدود هفته ۳۲ بارداری، باید جلسه‌ای با همه افراد دخیل در مراقبت‌های خود برگزار کنید. این افراد شامل شریک زندگی، خانواده یا دوستان، متخصصان سلامت روان، ماما، پزشک متخصص زنان و زایمان، بهداشت‌یار و پزشک عمومی شما می‌شوند.

این جلسه برای اطمینان از آگاهی همه از خطر روان‌پریشی پس از زایمان شما است. همه باید بر سر یک برنامه مراقبتی برای دوران بارداری و پس از زایمان توافق کنند.

در چند هفته اول پس از تولد نوزاد، باید به طور منظم توسط ماما، بهداشت‌یار و پرستار سلامت روان در خانه ویزیت شوید.

بهبودی از روان پریشی پس از زایمان

شدیدترین علائم روان‌پریشی پس از زایمان معمولاً ۲ تا ۱۲ هفته طول می‌کشند، و بهبودی کامل از این وضعیت ممکن است ۶ تا ۱۲ ماه یا بیشتر زمان ببرد. اما با درمان و حمایت مناسب، بیشتر افراد مبتلا به روان‌پریشی پس از زایمان به طور کامل بهبود می‌یابند.

گاهی پس از یک دوره روان‌پریشی پس از زایمان، فرد دچار افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس می‌شود. ممکن است مدتی طول بکشد تا بتوانید با آنچه که اتفاق افتاده کنار بیایید.

برخی مادران پس از تجربه روان‌پریشی پس از زایمان با مشکل در پیوند با نوزاد خود مواجه می‌شوند یا احساس ناراحتی می‌کنند که زمان‌هایی را با نوزاد از دست داده‌اند. با حمایت شریک زندگی، خانواده، دوستان و تیم سلامت روان خود، یا صحبت با افرادی که تجربه مشابهی داشته‌اند، می‌توانید بر این احساسات غلبه کنید.

بسیاری از افرادی که دچار روان‌پریشی پس از زایمان شده‌اند، بعدها فرزندان بیشتری به دنیا می‌آورند. با اینکه احتمال بروز یک دوره دیگر پس از بارداری آینده حدود ۱ در ۲ است، با مراقبت‌های مناسب می‌توانید به سرعت کمک دریافت کنید و با مداخلات مناسب، این خطرات کاهش می‌یابد.

دریافت حمایت برای روان‌پریشی پس از زایمان

روان‌پریشی پس از زایمان می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد، اما پشتیبانی در دسترس است.

صحبت با دیگران که این وضعیت را تجربه کرده‌اند یا ارتباط با یک موسسه خیریه ممکن است مفید باشد.

حمایت از افراد در حال بهبودی

افراد مبتلا به روان‌پریشی پس از زایمان به حمایت نیاز دارند تا به آن‌ها در بهبودی کمک شود.

شما می‌توانید به شریک، خویشاوند یا دوست خود کمک کنید با:

  • آرام و حمایت‌گر بودن

  • وقت گذاشتن برای گوش دادن

  • کمک در کارهای خانه و آشپزی

  • کمک در مراقبت از کودک و تغذیه‌های شبانه

  • اجازه دادن به آن‌ها برای استراحت بیشتر

  • کمک در خرید و کارهای خانه

  • حفظ خانه در آرامش و سکوت

  • پرهیز از حضور بیش از حد مهمان‌ها

حمایت از شریک زندگی، اقوام و دوستان

روان‌پریشی پس از زایمان می‌تواند برای همسران، خویشاوندان و دوستان نیز ناراحت‌کننده باشد.

اگر شریک زندگی، خویشاوند یا دوست شما در حال گذراندن یک دوره روان‌پریشی پس از زایمان یا بهبودی از آن است، از درخواست کمک برای خودتان نترسید.

bottom of page