راه‌های درمان زوال عقل چیست؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی و مداوای دائمی برای زوال عقل (دمانس) وجود ندارد. اما داروها و درمان‌های دیگری وجود دارند که می‌توانند به علائم زوال عقل کمک کنند.
داروهایی برای درمان زوال عقل (دمانس)
بیشتر داروهای موجود برای درمان بیماری آلزایمر استفاده می‌شوند زیرا این شایع‌ترین شکل زوال عقل است. این داروها می‌توانند به کاهش موقت علائم کمک کنند.
داروهای اصلی عبارتند از:
مهارکننده‌های استیل کولین استراز
این داروها از تجزیه ماده‌ای به نام استیل کولین در مغز توسط یک آنزیم جلوگیری می‌کنند. استیل کولین ماده‌ای است که به سلول‌های عصبی برای برقراری ارتباط با یکدیگر کمک می‌کند.
دونپزیل، ریواستیگمین و گالانتامین برای درمان علائم بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط استفاده می‌شوند. دونپزیل همچنین برای درمان بیماری آلزایمر شدیدتر استفاده می‌شود.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد این داروها می‌توانند به درمان زوال عقل با اجسام لویی و زوال عقل بیماری پارکینسون، و همچنین افرادی که دچار دمانس مختلط از بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی هستند، کمک کنند.
تفاوت کمی در میزان اثربخشی این داروها وجود د ارد. با این حال، اگر یکی از علائم اصلی توهم باشد، ممکن است ریواستیگمین ترجیح داده شود.
عوارض جانبی می‌تواند شامل حالت تهوع و از دست دادن اشتها باشد. اینها معمولاً بعد از ۲ هفته از مصرف دارو بهتر می شوند.
ممانتین
این دارو به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر متوسط یا شدید، دمانس با اجسام لویی و کسانی که ترکیبی از بیماری آلزایمر و دمانس عروقی دارند، داده می‌شود.
ممانتین برای کسانی که نمی توانند مهارکننده‌های استیل کولین استراز مصرف کنند یا قادر به تحمل آنها نیستند مناسب است. این دارو با مسدود کردن اثرات مقدار اضافی ماده شیمیایی به نام گلوتامات در مغز عمل می‌کند.
عوارض جانبی می‌تواند شامل سردرد، سرگیجه و یبوست باشد، اما این عوارض معمولاً موقتی هستند.
داروهایی برای درمان شرایط و بیماری‌های مرتبط
شرایطی و بیماری‌هایی مانند مشکلات قلبی وجود دارد که می‌تواند بر علائم زوال عقل، به ویژه زوال عقل عروقی، تأثیر بگذارد. تشخیص و درمان این موارد بسیار مهم است.
این شرایط و بیماری‌ها عبارتند از:
داروهایی برای درمان رفتارهای چالش برانگیز
در مراحل بعدی زوال عقل، تعداد قابل توجهی از افراد دچار وضعیتی می‌شوند که به آن «علائم رفتاری و روانی دمانس (BPSD)» گفته می‌شود. علائم BPSD می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
افزایش بی‌قراری
اضطراب
پرسه زدن
پرخاشگری
هذیان
توهم
این تغییرات رفتاری می‌تواند هم برای فرد مبتلا به زوال عقل و هم برای فردی که از او مراقبت می‌کند بسیار آزاردهنده باشد. با این حال، استراتژی‌هایی برای کنار آمدن با این موارد وجود دارد که می‌تواند مفید باشد.
اگر این استراتژی‌ها موثر نباشند، داروهای ضد روان پریشی مانند ریسپریدون یا هالوپریدول ممکن است برای کسانی که پرخاشگری مداوم یا ناراحتی شدید دارند تجویز شود.
اینها تنها داروهای مجاز برای افراد مبتلا به آلزایمر متوسط تا شدید (ریسپریدون و هالوپریدول) و دمانس عروقی (فقط هالوپریدول) هستند که در آن که خطر آسی ب به خود یا دیگران وجود داشته باشد.
ریسپریدون باید با کمترین دوز و برای کوتاه‌ترین زمان ممکن استفاده شود و معاینات منظم حداقل هر ۶ هفته باید انجام شود. ریسپریدون مانند همه داروها می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند، اگرچه همه افراد به آنها دچار نمی‌شوند.
هالوپریدول را می‌توان تنها در صورتی استفاده کرد که سایر درمان‌ها کمکی نکرده باشند.
تصمیم برای تجویز دارو باید توسط روانپزشک مشاور گرفته شود.
اگر پزشک به افسردگی به عنوان یک علت زمینه‌ای اضطراب مشکوک شود٬ گاهی اوقات ممکن است داروهای ضد افسردگی را تجویز کند.
درمان‌های جایگزین
برخی از افراد مبتلا به زوال عقل و مراقبان آنها از داروهای مکمل مانند جینکو بیلوبا، کورکومین یا روغن نارگیل استفاده می‌کنند. با این حال، شواهد کافی برای اثبات اثربخشی چنین داروهایی وجود ندارد.
بهتر است نسبت به محصولاتی که ادعا می‌کنند برای افراد مبتلا به زوال عقل مفید هستند، احتیاط کنید. اگر قصد مصرف چنین محصول یا مکملی را دارید، مهم است که ابتدا با پزشک مشورت کنید.
برخی از این داروهای مکمل با داروهای تجویزی تداخل دارند و هرگز نباید به عنوان جایگزین آنها مصرف شوند.
درمان‌هایی که شامل دارو نمی‌شوند
داروهای مربوط به علائم دمانس مهم هستند، اما فقط بخشی از مراقبت از فرد مبتلا به زوال عقل را تشکیل می‌دهند. سایر درمان‌ها، فعالیت‌ها و حمایت‌ها - برای مراقب نیز - به همان اندازه در کمک به افراد برای زندگی بهتر با دمانس اهمیت دارند.
درمان تحریک شناختی
درمان تحریک شناختی (CST) شامل شرکت در فعالیت‌های گروهی و تمریناتی است که برای بهبود این موارد طراحی شده است:
حافظه
مهارت‌های حل مسئله
توانایی زبانی
شواهد نشان می‌دهد که درمان تحریک شناختی (CST) برای افراد مبتلا به زوال عقل خفیف تا متوسط مفید است.
توانبخشی شناختی
این تکنیک شامل کار با یک متخصص آموزش دیده، مانند یک کاردرمانگر، و یکی از اقوام یا دوستان برای رسیدن به یک هدف شخصی، مانند یادگیری استفاده از تلفن همراه یا سایر کارهای روزمره است.
توانبخشی شناختی با به کار انداختن بخش‌های سالم مغز برای کمک به بخش‌های آسیب دیده عمل می‌کند. در مراحل اولیه دمانس، می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر با این شرایط کنار بیایید.
کار یادآوری و مرور خاطرات زندگی
«کار یادآوری» شامل صحبت در مورد چیزها و رویدادهای گذشته شما است. معمولاً شامل استفاده از وسایلی مانند عکس، وسایل مورد علاقه یا موسیقی است.
مرور خاطرات زندگی شامل گردآوری عکس‌ها، یادداشت‌ها و یادگاری‌ها از دوران کودکی تا زمان حال است. این می‌تواند یک کتاب فیزیکی یا نسخه دیجیتال باشد.
این رویکردها گاهی اوقات با هم ترکیب می‌شوند. شواهد نشان می‌دهد که آنها می‌توانند خلق و خو و بهزیستی را بهبود بخشند. آنها همچنین به شما و اطرافیانتان کمک می‌کنند تا به جای تمرکز روی زوال عقل (دمانس)، بر مهارت‌ها و دستاوردهای خود تمرکز کنید.
دریافت پشتیبانی
درباره سایر فعالیت‌های مربوط به زوال عقل و نحوه خوب زندگی کردن با وجود زوال عقل اطلاعات کسب کنید.
بیشتر در درباره زوال عقل
راه‌های درمان زوال عقل چیست؟