آیا میتوان از زوال عقل پیشگیری کرد؟
هیچ راه مشخصی برای جلوگیری از همه انواع زوال عقل وجود ندارد، زیرا محققان هنوز در حال بررسی چگونگی ایجاد این عارضه هستند.
با این حال، شواهد خوبی وجود دارد که نشان میدهد یک سبک زندگی سالم میتواند به کاهش خطر ابتلا به زوال عقل در سنین بالا کمک کند.
یک سبک زندگی سالم همچنین میتواند به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی مانند سکته مغزی و حملات قلبی کمک کند که خود عوامل خطرزایی برای بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی (دو نوع شایع زوال عقل) هستند.
عوامل خطر زوال عقل
عامل خطر، چیزی است که احتمال دچار شدن به یک وضعیت و بیماری را افزایش میدهد.
تغییر برخی از عوامل خطر زوال عقل دشوار یا غیرممکن است. از جمله:
سن: هر چه سن شما بیشتر باشد، احتمال ابتلا به زوال عقل بیشتر میشود. با این حال، زوال عقل بخشی طبیعی از پیری نیست
ژنها: به طور کلی تصور نمیشود که ژن ها به تنهایی باعث زوال عقل شوند. با این حال، برخی از عوامل ژنتیکی با برخی از انواع کمتر رایج درگیر هستند. زوال عقل معمولاً به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و «محیطی» مانند سیگار کشیدن و عدم ورزش منظم ایجاد میشود.
آلودگی هوا: تحقیقات نشان میدهد که آلودگی هوا ممکن است بر مغز تأثیر بگذارد و خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد
تحقیقات نشان میدهد که سایر عوامل خطر نیز ممکن است مهم باشند. از جمله:
تحقیق نتیجه گرفت که با اصلاح عوامل خطری که میتوانیم تغییر دهیم، حدود ۴ مورد از ۱۰ مورد دمانس قابل پیشگیری است.
کارشناسان بر این باورند که آنچه برای قلب مفید است برای مغز هم مفید است. یعنی شما میتوانید با انجام موارد زیر به کاهش خطر ابتلا به زوال عقل کمک کنید:
داشتن یک رژیم غذایی متعادل
حفظ وزن سالم
ورزش منظم
محدود کردن مصرف الکل به میزان توصیه شده
حفظ فشار خون در سطح سالم
رژیم غذایی و زوال عقل
خطر: رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع شده، نمک و قند، و فیبر کم، میتواند خطر ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا، اضافه وزن یا چاقی و دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.
کاری که میتوانید انجام دهید: با پیروی از راهنمای «تغذیه سالم»، یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید.
وزن و زوال عقل
خطر: اضافه وزن یا چاقی میتواند فشار خون و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد که هر دو با خطر بالاتر ابتلا به بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی مرتبط هستند.
کاری که میتوانید انجام دهید: با استفاده از ماشین حساب وزن سالم بررسی کنید که آیا وزن شما در محدوده سالم قرار دارد یا خیر. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اضافی میتواند به کاهش خطر ابتلا به دمانس کمک کند.
ورزش و زوال عقل
خطر: نداشتن فعالیت بدنی منظم میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، اضافه وزن یا چاقی و دیابت نوع ۲ را افزایش دهد که همه آنها با خطر بالاتر ابتلا به زوال عقل مرتبط هستند.
بزرگسالان مسنی که ورزش نمیکنند نیز بیشتر احتمال دارد مشکلات حافظه یا تفکر (به نام توانایی شناختی) داشته باشند.
کاری که میتوانید انجام دهید: توصیههای پیشنهادی مبنی بر انجام حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته، مانند پیادهروی سریع، دوچرخه سواری یا رقص را دنبال کنید. همچنین باید حداقل ۲ بار در هفته تمرینات تقویت کننده مانند باغبانی یا یوگا انجام دهید.
همچنین مهم است که کمتر بنشینید، بنابراین سعی کنید به طور منظم بلند شوید و حرکت کنید. برای مثال از پلهها بالا بروید، با پله برقی بالا بروید و در حین ایستادن تماس تلفنی برقرار کنید.
الکل و زوال عقل
خطر: مصرف بیش از حد الکل خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و برخی سرطانها را افزایش میدهد و همچنین به سیستم عصبی شما از جمله مغز آسیب میرساند.
کاری که میتوانید انجام دهید: به محدودیت توصیه شده یعنی مصرف حداکثر ۱۴ واحد الکل در هفته برای زنان و مردان پایبند باشید. اگر به طور منظم در یک هفته ۱۴ واحد الکل مصرف میکنید، باید مصرف خود را در ۳ روز یا بیشتر پخش کنید و هر هفته چند روز بدون الکل داشته باشید.
سیگار کشیدن و زوال عقل
خطر: سیگار کشیدن باعث تنگ شدن عروق شما میشود که میتواند فشار خون شما را بالا ببرد. همچنین خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و همچنین چندین نوع سرطان را افزایش میدهد.
کاری که میتوانید انجام دهید: اگر سیگار میکشید، سعی کنید آن را ترک کنید.
افسردگی و زوال عقل
خطر: ارتباط بین دمانس و افسردگی پیچیده است. به نظر میرسد که داشتن افسردگی درمان نشده خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش میدهد. با این حال، افسردگی میتواند به عنوان بخشی از علائم کلی خود زوال عقل رخ دهد.
با این حال، خلق و خوی پایین، اضطراب یا افسردگی همگی میتوانند بر توانایی شما برای فعالیت اجتماعی و شرکت در فعالیتهای تحریک کننده ذهنی تأثیر بگذارند.
کاری که میتوانید انجام دهید: اگر نگران هستید که شما، یکی از بستگان یا دوستتان ممکن است افسرده باشید، با پزشک عمومی صحبت کنید. ایشان ممکن است شما را برای درمان شناختی رفتاری (CBT) یا یک گفتار درمانی ارجاع دهند.
این نکات را برای مقابله با افسردگی امتحان کنید.