ویتیلیگو (پیسی)
بررسی اجمالی
ویتیلیگو (پیسی) یک بیماری طولانی مدت است که در آن لکههای سفید کمرنگ روی پوست ایجاد میشود. علت آن کمبود ملانین است. ملانین رنگدانه پوست است.
ویتیلیگو میتواند هر ناحیهای از پوست را درگیر کند، اما معمولاً در صورت، گردن و دستها و در چین و چروکهای پوستی اتفاق میافتد.
نواحی رنگ پریده پوست در برابر آفتاب سوختگی آسیب پذیرتر هستند، بنابراین هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالا (SPF) بسیار مهم است.
علائم ویتیلیگو
مناطقی از پوست که بیشتر تحت تأثیر ویتیلیگو قرار میگیرند عبارتند از:
دهان و چشم
انگشتان و مچ دست
زیر بغل
کشاله ران
اندام تناسلی
داخل دهان
این بیماری همچنین میتواند گاهی در جایی که ریشههای مو وجود دارد، مانند روی سر، ایجاد شود. کمبود ملانین در پوست میتواند باعث شود که موهای ناحیه آسیبدیده سفید یا خاکستری شوند.
ویتیلیگو اغلب به عنوان یک لکه کمرنگ روی پوست شروع میشود که به تدریج بهطور کامل سفید میشود. مرکز یک لکه ممکن است سفید باشد و پوست اطراف آن کمی کمرنگتر. اگر زیر پوست رگهای خونی وجود داشته باشد، لکه ممکن است به جای سفید، کمی صورتی باشد.
حاشیههای لکه ممکن است صاف یا نامنظم باشند. گاهی اوقات قرمز و ملتهب میشوند، یا تغییر رنگ قهوهای (هیپرپیگمانتاسیون) رخ میدهد.
ویتیلیگو باعث ناراحتی پوستی مانند خشکی نمیشود، اما گاهی ممکن است لکهها خارش داشته باشند.
این بیماری در افراد مختلف به شکلهای متفاوتی ظاهر میشود. برخی افراد فقط تعداد کمی لکه سفید کوچک دارند، در حالی که دیگران ممکن است لکههای سفید بزرگتری داشته باشند که در مناطق وسیعی از پوست پخش میشوند.
هیچ راهی برای پیشبینی میزان تأثیرگذاری این بیماری بر روی پوست وجود ندارد. لکههای سفید معمولاً دائمی هستند.
انواع ویتیلیگو
۲ نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارد:
ویتیلیگوی غیر بخشبندی شده (ویتیلیگوی غیر سگمنتال)
ویتیلیگوی بخشبندی شده (ویتیلیگو سگمنتال)
در موارد نادر، امکان دارد ویتیلیگو کل بدن را تحت تأثیر قرار دهد که به آن ویتیلیگوی عمومی گفته میشود.
ویتیلیگوی غیر سگمنتال

در ویتیلیگوی غیر سگمنتال (که به آن ویتیلیگوی دوطرفه یا ویتیلیگوی عمومی نیز گفته میشود) نوعی از ویتیلیگو است که علائم آن اغلب به صورت لکههای سفید متقارن در دو طرف بدن ظاهر میشود.
لکههای متقارن میتوانند در نواحی زیر ظاهر شوند:
پشت دستها
بازوها
پوست اطراف منافذ بدن، مانند چشم
زانوها
آرنجها
پاها
ویتیلیگوی غیر سگمنتال شایعترین نوع ویتیلیگو است که ۹ نفر از هر 10 نفر مبتلا به این عارضه را مبتلا میکند.
ویتیلیگوی سگمنتال

در ویتیلیگوی سگمنتال (که به آن ویتیلیگوی یکطرفه یا ویتیلیگوی موضعی نیز گفته میشود)، لکههای سفید فقط یک ناحیه از بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.
ویتیلیگوی سگمنتال نسبت به ویتیلیگوی غیر سگمنتال کمتر شایع است، اگرچه در کودکان شایعتر است. این نوع از ویتیلیگو معمولاً زودتر شروع میشود و حدود ۳ نفر از ۱۰ کودکی که به ویتیلیگو مبتلا هستند، این نوع را تجربه میکنند.
چه چیزی باعث ویتیلیگو (پیسی) میشود؟
پیسی به دلیل کمبود رنگدانهای به نام ملانین در پوست ایجاد میشود. ملانین توسط سلولهای پوستی به نام ملانوسیت تولید میشود و به پوست شما رنگ میدهد.
در ویتیلیگو، ملانوسیتهای کافی برای تولید ملانین در پوست وجود ندارد، که این امر باعث ایجاد لکههای سفید روی پوست یا مو میشود.
بیماریهای خودایمنی
تصور میش ود که ویتیلیگوی غیر سگمنتال (شایعترین نوع) یک بیماری خود ایمنی باشد.
در بیماریهای خودایمنی، سیستم ایمنی به درستی عمل نمیکند. به جای حمله به سلولهای خارجی مانند ویروسها، سیستم ایمنی بدن به سلولها و بافتهای سالم بدن حمله میکند.
اگر دچار ویتیلیگوی غیر سگمنتال باشید، سیستم ایمنی بدن شما سلولهای ملانوسیت که ملانین تولید میکنند را تخریب میکند.
ویتیلیگو همچنین با سایر بیماری های خود ایمنی مانند پرکاری تیروئید همراه است، اما همه افرادی که به ویتیلیگو مبتلا هستند، به این بیماریها دچار نمیشوند.
عوامل خطر
احتمال ابتلای شما به ویتیلیگوی غیر سگمنتال بیشتر است اگر:
سایر اعضای خانواده شما دچار آن باشند
سابقه خانوادگی سایر بیماریهای خودایمنی وجود دارد - برای مثال، اگر یکی از والدین شما کمخونی پرنیشیوز داشته باشد (یک بیماری خودایمنی که معده را تحت تاثیر قرار میدهد)
شما یک بیماری خود ایمنی دیگر دارید
ملانوما (نوعی سرطان پوست) یا لنفوم غیر هوچکین (سرطان سیستم لنفاوی) دارید
تغییرات خاصی در ژنهای خود دارید که به ویتیلیگوی غیر سگمنتال مرتبط است
مواد شیمیایی عصبی (نوروشیمیاییها)
تصور میشود که ویتیلیگو سگمنتال (نوع کمتر شایع) به علت مواد شیمیایی آزاد شده از پایانههای عصبی در پوست ایجاد میشود. این مواد شیمیایی برای سلولهای پوستی ملانوسیت سمی هستند.
محرکها
این امکان وجود دارد که ویتیلیگو ممکن است توسط رویدادهای خاصی تحریک شود، مانند:
رویدادهای استرس زا مانند زایمان
آسیب پوستی، مانند آفتاب سوختگی شدید یا بریدگی (این به عنوان پاسخ کوبنر شناخته میشود)
تغییرات هورمونی در بدن، مانند بلوغ
مشکلات کبد یا کلیه
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص
ویتیلیگو ناشی از عفونت نیست و نمیتوانید آن را از کسی که به این بیماری مبتلاست بگیرید.
تشخیص ویتیلیگو
پزشک عمومی قادر خواهد بود تا پس از بررسی مناطق مبتلا به ویتیلیگو، این بیماری را تشخیص دهد.
پزشک ممکن است از شما بپرسد که آیا:
سابقه ویتیلیگو در خانواده شما وجود دارد؟
سابقه سایر بیماریهای خود ایمنی در خانواده شما وجود دارد؟
شما به نواحی آسیب دیده پوست خود آسیب رساندهاید؟ - برای مثال، آیا دچار آفتابسوختگی یا جوشهای شدید شدهاید
به راحتی در آفتاب برنزه میشوید یا به راحتی میسوزید؟
برخی از نواحی پوست بدون درمان بهبود یافتهاند یا وضعیت آنها بدتر شده است؟
فکر میکنید ویتیلیگوی شما توسط عاملی تحریک شده است؟
شما قبلاً از درمانهایی استفاده کردهاید؟
پزشک ممکن است از شما درباره گسترش ویتیلیگو و تاثیری که بر زندگی شما دارد، سوال کند. برای مثال، چقدر اعتماد به نفس و عزت نفس شما تحت تأثیر قرار گرفته و آیا این بیماری بر کار شما تأثیر میگذارد یا خیر.
لامپ وود
اگر امکان داشته باشد، پزشک ممکن است از یک لامپ ماوراء بنفش (UV) به نام لامپ وود برای بررسی دقیقتر پوست شما استفاده کند. شما باید در یک اتاق تاریک باشید و لامپ در فاصله ۱۰ تا ۱۳ سانتیمتری از پوست شما نگه داشته میشود.
نواحی مبتلا به ویتیلیگو در نور UV بهتر دیده میشوند، که به پزشک کمک میکند تا ویتیلیگو را از سایر بیماریهای پوستی، مانند پیتریازیس ورسیکالر (که در آن به دلیل عفونت قارچی رنگدانه از بین میرود) تشخیص دهد.
بیماریهای خودایمنی دیگر
از آنجایی که ویتیلیگو غیر سگمنتال ارتباط نزدیکی با سایر بیماریهای خودایمنی دارد، ممکن است بررسی شوید تا مشخص که آیا علائمی دارید که نشاندهنده یک بیماری خودایمنی باشد، مانند:
خستگی و کمبود انرژی که ممکن است نشانهای از بیماری آدیسون باشد
تشنگی و نیاز مکرر به ادرار کردن، که ممکن است نشانهای از دیابت باشد
همچنین ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون برای بررسی عملکرد غده تیروئید شما باشد.
درمان ویتیلیگو
اگر ویتیلیگو شدید باشد یا شما را ناراحت کند، ممکن است بخواهید درمان را در نظر بگیرید.
لکههای سفید ناشی از ویتیلیگو معمولاً دائمی هستند، اگرچه گزینههای درمانی برای کاهش ظاهر آنها وجود دارد.
اگر لکهها نسبتاً کوچک باشند، میتوان از کرمهای استتار پوستی برای پوشاندن آنها استفاده کرد.
همچنین میتوان از کرمهای استروئیدی روی پوست استفاده کرد تا مقداری رنگدانه به پوست بازگردد، اما استفاده طولانی مدت از این کرمها میتواند باعث ایجاد ترکهای پوستی و نازک شدن پوست شود.
اگر کرمهای استروئیدی مؤثر نباشند، ممکن است از فتوتراپی (درمان با نور) استفاده شود.
اگرچه درمان ممکن است به بازگش ت رنگ به پوست کمک کند، اما این اثر معمولاً دائمی نیست. درمان نمیتواند جلوی گسترش این بیماری را بگیرد.
درباره درمان ویتیلیگو بیشتر بدانید.
عوارض ویتیلیگو
ویتیلیگو گاهی میتواند مشکلات دیگری را نیز به همراه داشته باشد.
به دلیل کمبود ملانین، پوست شما نسبت به تأثیرات خورشید آسیبپذیرتر خواهد بود. حتماً از کرم ضد آفتا ب قوی استفاده کنید تا از آفتاب سوختگی جلوگیری شود.
ویتیلیگو همچنین ممکن است با مشکلات چشمی مانند التهاب عنبیه، التهاب لایه میانی چشم (یووئیت) و کاهش جزئی شنوایی (هیپواکوزیس) همراه باشد.
مشکلات مربوط به اعتماد به نفس و عزت نفس در افراد مبتلا به ویتیلیگو رایج است، به خصوص اگر این بیماری نواحی از پوست که اغلب در معرض دید هستند را تحت تاثیر قرار دهد.