top of page

درمان - سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) قابل درمان نیست، اما علائم را می‌توان مدیریت کرد.

به طور خلاصه

  • تغییر سبک زندگی: کاهش وزن و رژیم غذایی سالم می‌تواند علائم PCOS را بهبود بخشد. محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) و رعایت رژیم غذایی متعادل شامل میوه، سبزیجات، غذاهای کامل و پروتئین‌ها مفید است.

  • داروها: برای درمان علائمی مانند پریودهای نامنظم، مشکلات باروری و رشد موهای ناخواسته، داروهای مختلفی از جمله کلومیفن، متفورمین، قرص‌های ضد بارداری و کرم‌های موبر تجویز می‌شوند.

  • لقاح آزمایشگاهی و جراحی: در صورت عدم پاسخ به داروهای باروری، درمان IVF یا نوعی جراحی به نام دریل تخمدان لاپاروسکوپیک (LOD) برای از بین بردن بافت‌های تولید کننده آندروژن در تخمدان‌ها توصیه می‌شود.

  • خطرات بارداری: زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر بیشتری برای عوارض بارداری مانند فشار خون بالا، دیابت بارداری و سقط جنین هستند. کاهش وزن می‌تواند این خطرات را کاهش دهد.

گزینه‌های درمانی می‌توانند متفاوت باشند، زیرا فرد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است طیف وسیعی از علائم را تجربه کند یا فقط یک علامت را داشته باشد.

گزینه‌های اصلی درمان با جزئیات بیشتری مورد بحث قرار می‌گیرند.

تغییر سبک زندگی

در زنان دارای اضافه وزن، علائم و خطر کلی ابتلا به مشکلات سلامتی درازمدت ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک را می‌توان با کاهش وزن اضافی تا حد زیادی بهبود بخشید.

تنها ۵ درصد کاهش وزن می‌تواند منجر به بهبود قابل توجهی در سندرم تخمدان پلی کیستیک شود.

شما می توانید با محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) که معیاری از وزن شما نسبت به قدتان است، متوجه شوید که آیا وزن سالمی دارید یا خیر.

شاخص توده بدنی (BMI) طبیعی بین ۱۸/۵ تا ۲۴/۹ است. از محاسبه‌گر وزن سالم BMI استفاده کنید تا ببینید آیا BMI شما در محدوده سالم قرار دارد.

شما می‌توانید با ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل وزن کم کنید.

رژیم غذایی شما باید شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات (حداقل ۵ وعده در روز)، غذاهای کامل (مانند نان سبوس دار، غلات کامل و برنج قهوه‌ای)، گوشت بدون چربی، ماهی و مرغ باشد.

اگر به توصیه‌های غذایی خاصی نیاز دارید، پزشک عمومی شما ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.

درباره کاهش وزن ، تغذیه سالم و ورزش بیشتر بخوانید.

داروها

 برای درمان علائم مختلف مرتبط با سندرم تخمدان پلی کیستیک داروهای متعددی وجود دارد.

پریودهای نامنظم یا بدون پریود

قرص‌های ضد بارداری ممکن است برای القای پریودهای منظم قرص ضد بارداری توصیه شود، یا با استفاده از دوره مصرف قرص‌های پروژستوژن (که معمولاً هر ۳ تا ۴ ماه یکبار داده می‌شود، اما می‌تواند ماهانه داده شود) پریود القا شود. 

پروژستوژن نسخه مصنوعی هورمون پروژسترون است.

این کار همچنین خطر ابتلا به سرطان سرطان دیواره رحم (سرطان آندومتر) را که به دلیل نداشتن پریودهای منظم ایجاد می‌شود، در دراز مدت کاهش می‌دهد.

سایر روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، مانند سیستم داخل رحمی (IUS) نیز با نازک نگه داشتن دیواره رحم، این خطر را کاهش می‌دهند، اما ممکن است باعث پریود نشوند.

مشکلات باروری

برای زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که قصد بارداری دارند، ممکن است دارویی به نام کلومیفن اولین روش درمانی تجویز شده باشد.

کلومیفن آزاد شدن ماهانه یک تخمک از تخمدان‌ها (تخمک گذاری) را تحریک می‌کند.

اگر کلومیفن در تحریک تخمک گذاری ناموفق باشد، ممکن است داروی دیگری به نام متفورمین تجویز شود.

متفورمین اغلب برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود، اما همچنین می‌تواند سطح انسولین و قند خون را در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) کاهش دهد.

متفورمین علاوه بر تحریک تخمک گذاری، تنظیم پریودهای ماهانه منظم و کاهش خطر سقط جنین، می‌تواند فواید سلامتی بلندمدت دیگری نیز داشته باشد، مانند کاهش کلسترول بالا و کاهش خطر بیماری قلبی.

متفورمین برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک در برخی کشورها مجوز ندارد، اما از آنجایی که بسیاری از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاومت به انسولین دارند، می‌توان از آن در شرایط خاص برای کمک به باروری و کنترل علائم  سندرم تخمدان پلی کیستیک استفاده کرد.

عوارض جانبی احتمالی متفورمین عبارتند از تهوع، استفراغ، درد معده، اسهال و از دست دادن اشتها.

از آنجایی که متفورمین می‌تواند باروری را تحریک کند، اگر قصد دارید از آن برای سندرم تخمدان پلی کیستیک استفاده کنید و قصد بارداری ندارید، در صورت برقراری رابطه جنسی حتما از روش‌های پیشگیری از بارداری مناسب استفاده کنید.

گاهی اوقات به جای کلومیفن از لتروزول برای تحریک تخمک گذاری استفاده می‌شود. این دارو همچنین می‌تواند برای درمان سرطان پستان استفاده شود.

استفاده از لتروزول برای درمان باروری در بسیاری از کشورها «خارج از برچسب» است. یعنی که سازنده دارو درخواست مجوزی برای استفاده از آن برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک نکرده است.

به عبارت دیگر، اگرچه لتروزول برای درمان سرطان پستان مجوز دارد، اما مجوزی برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک ندارد.

پزشکان اگر فکر کنند برخی از داروهای بدون مجوز احتمالاً مؤثر هستند و مزایای درمان بیشتر از خطرات مرتبط است گاهی اوقات آنها را تجویز می‌کنند.

اگر با وجود مصرف داروهای خوراکی قادر به باردار شدن نیستید، ممکن است نوع دیگری از دارو به نام گنادوتروپین توصیه شود.

این داروها به صورت آمپول تجویز می‌شوند. خطر این وجود دارد که تخمدان‌های شما را بیش از حد تحریک کنند و منجر به بارداری‌های چندقلو شوند.

رشد موهای ناخواسته و ریزش مو

برای درمان رشد بیش از حد مو (هیرسوتیسم) و ریزش مو (آلوپسی) معمولا از قرص ضد بارداری ترکیبی خوراکی استفاده می‌شود.

همچنین از کرمی به نام افلورنیتین می‌توان برای کند کردن رشد موهای زائد صورت استفاده کرد.

این کرم مو را از بین نمی‌برد و درمان دائمی برای موهای زائد صورت نیست، بنابراین ممکن است بخواهید از آن در کنار یک محصول رفع مو استفاده کنید.

ممکن است بهبودی ۴ تا ۸ هفته پس از درمان با این دارو مشاهده شود.

اگر موهای زائد دارید، ممکن است بخواهید با استفاده از روش هایی مانند کندن، تراشیدن، بند انداختن، کرم های موبر یا لیزر موهای زائد را از بین ببرید.

گاهی اوقات برای رشد بیش از حد مو، داروهای ضد آندروژن نیز ممکن است تجویز شود، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، این داروها مناسب نیستند.

برای ریزش مو از سر، کرم ماینوکسیدیل ممکن است برای استفاده در پوست سر توصیه شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، ماینوکسیدیل مناسب نیست.

علائم دیگر

همچنین می‌توان از دارو برای درمان برخی از مشکلات دیگر مرتبط با PCOS استفاده کرد، از جمله:

  • داروهای کاهش وزن، مانند اورلیستات، اگر اضافه وزن دارید

  • داروی کاهش دهنده کلسترول (استاتین‌ها) اگر سطح کلسترول خونتان بالاست

  • درمان‌های آکنه

درمان لقاح آزمایشگاهی (IVF)

اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید و داروها به شما در باردار شدن کمک نمی‌کنند، ممکن است درمان لقاح آزمایشگاهی (IVF) به شما پیشنهاد شود.

در این روش، تخمک‌ها از تخمدان ها جمع آوری شده و در خارج از رحم لقاح داده می‌شوند. سپس تخمک‌ یا تخمک‌های لقاح یافته به رحم بازگردانده می‌شوند.

در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک٬ درمان IVF شانس داشتن دوقلو یا سه قلو را افزایش می‌دهد.

عمل جراحی

یک عمل جراحی جزئی به نام دریل تخمدان لاپاروسکوپیک (LOD) ممکن است یک گزینه درمانی برای مشکلات باروری مرتبط با سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد که به دارو پاسخ نمی‌دهند.

پزشک شما تحت بیهوشی عمومی، برش کوچکی در قسمت پایین شکم شما ایجاد می کند و یک میکروسکوپ بلند و نازک به نام لاپاراسکوپ را از طریق آن وارد شکم شما می‌کند.

سپس تخمدان‌ها با استفاده از گرما یا لیزر برای از بین بردن بافت تولید کننده آندروژن (هورمون‌های مردانه) تحت عمل جراحی قرار می گیرند.

ثابت شده است که این جراحی باعث کاهش سطح تستوسترون و هورمون لوتئین کننده (LH) و افزایش سطح هورمون محرک فولیکول (FSH) می‌شود.

این کار عدم تعادل هورمونی شما را اصلاح می‌کند و می‌تواند عملکرد طبیعی تخمدان‌های شما را بازیابی کند.

خطرات بارداری

اگر سندرم تخمدان پلی کیستیک دارید، خطر عوارض بارداری مانند فشار خون بالا، پره اکلامپسی ، دیابت بارداری و سقط جنین در شما بیشتر است.

این خطرات به خصوص اگر از چاقی مفرط رنج می‌برید، بیشتر است. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، می‌توانید با کاهش وزن، خطر ابتلای خود را کاهش دهید.


تشخیص

قبلی

bottom of page