سندرم زجر تنفسی نوزاد

سندرم زجر تنفسی نوزاد (NRDS) زمانی اتفاق می‌افتد که ریه‌های نوزاد به طور کامل رشد نکرده باشند و نتوانند اکسیژن کافی برای بدن تأمین کنند که این امر باعث ایجاد مشکلات تنفسی می‌شود. این بیماری اغلب نوزادان نارس را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

همچنین به عنوان سندرم دیسترس تنفسی نوزاد، بیماری غشای هیالین یا بیماری ریه ناشی از کمبود سورفکتانت نیز شناخته می‌شود.

با وجود شباهت اسمی، سندرم زجر تنفسی نوزاد ارتباطی با سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS) ندارد.

چرا این اتفاق می‌افتد؟

سندرم زجر تنفسی نوزاد معمولا زمانی رخ می‌دهد که ریه‌های نوزاد به اندازه کافی سورفکتانت تولید نکرده باشند.

سورفکتانت که از پروتئین‌ها و چربی‌ها ساخته شده است، به باد نگه داشتن ریه‌ها کمک می‌کند و از فرو رفتن آن‌ها جلوگیری می‌نماید.

به طور معمول، یک نوزاد بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری شروع به تولید سورفکتانت می‌کند.

اکثر نوزادان تا هفته ۳۴ بارداری، به اندازه کافی سورفکتانت برای تنفس طبیعی تولید می‌کنند.

اگر نوزاد شما نارس به دنیا بیاید، ممکن است سورفکتانت کافی در ریه‌های خود نداشته باشد.

گاهی اوقات، سندرم زجر تنفسی نوزاد٬ نوزادانی را که به صورت نارس به دنیا نمی‌آیند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به عنوان مثال، زمانی که:

• مادر دیابت داشته باشد

• نوزاد کم وزن باشد

• ریه‌های نوزاد به درستی رشد نکرده است

حدود نیمی از نوزادانی که بین هفته‌های ۲۸ تا ۳۲ بارداری متولد می‌شوند به سندرم زجر تنفسی نوزاد مبتلا می‌شوند.

در سال‌های اخیر، با استفاده از تزریق استروئید که می‌تواند در طول زایمان زودرس به مادران داده شود، تعداد نوزادان نارس که با سندرم زجر تنفسی به دنیا می‌آیند، کاهش یافته است.

علائم سندرم زجر تنفسی نوزاد

علائم سندرم زجر تنفسی نوزاد اغلب بلافاصله پس از تولد قابل توجه است و در چند روز بعد بدتر می‌شود.

این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• آبی شدن رنگ لب‌ها، انگشتان دست و پا

• تنفس سریع و سطحی

• پهن شدن سوراخ‌های بینی

• صدای غرغر هنگام نفس کشیدن

تشخیص سندرم زجر تنفسی نوزاد

برای تشخیص سندرم زجر تنفسی نوزاد و رد سایر علل احتمالی می‌توان از تعدادی آزمایش استفاده کرد.

از جمله:

• معاینه فیزیکی

• آزمایش خون برای اندازه گیری میزان اکسیژن در خون نوزاد و بررسی عفونت

• آزمایش پالس اکسیمتری برای اندازه گیری میزان اکسیژن در خون نوزاد با استفاده از حسگر متصل به نوک انگشت، گوش یا انگشتان پا.

• عکس رادیوگرافی قفسه سینه برای مشاهده ظاهر ابری متمایز ریه‌ها در سندرم زجر تنفسی نوزاد

درمان سندرم زجر تنفسی نوزاد (NRDS)

هدف اصلی درمان سندرم زجر تنفسی نوزاد کمک به تنفس نوزاد است.

درمان قبل از تولد

اگر به نظر می‌رسد در معرض خطر زایمان قبل از هفته ۳۴ بارداری قرار دارید، درمان سندرم زجر تنفسی نوزاد می‌تواند قبل از تولد شروع شود.

ممکن است قبل از به دنیا آمدن نوزاد، تزریق استروئید داشته باشید. دوز دوم معمولا ۲۴ ساعت پس از اولین دوز داده می‌شود.

استروئیدها رشد ریه‌های نوزاد را تحریک می‌کنند. تخمین زده می‌شود که این درمان به پیشگیری از سندرم زجر تنفسی نوزاد در یک سوم زایمان‌های نارس کمک می‌کند.

همچنین ممکن است برای کاهش خطر مشکلات رشدی مرتبط با زایمان زودرس، سولفات منیزیم به شما پیشنهاد شود.

اگر سولفات منیزیم را برای بیش از ۵ تا ۷ روز یا چندین بار در دوران بارداری مصرف کنید، ممکن است به نوزاد تازه متولد شده شما آزمایشات اضافی پیشنهاد شود.

 این به این دلیل است که استفاده طولانی مدت از سولفات منیزیم در بارداری در موارد نادری با مشکلات استخوانی در نوزادان تازه متولد شده مرتبط بوده است.

درمان بعد از زایمان

ممکن است نوزاد شما به بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) منتقل شود تا تحت مراقبت‌های تخصصی برای نوزادان نارس قرار گیرد.

اگر علائم خفیف باشند، ممکن است فقط به اکسیژن اضافی نیاز داشته باشند. این اکسیژن معمولا از طریق انکوباتور (ماسک کوچک روی بینی یا صورت) یا لوله‌هایی به بینی او داده می‌شود.

اگر علائم شدیدتر باشند، نوزاد شما به یک دستگاه تنفس مصنوعی (ونتیلاتور) وصل می‌شود تا از تنفس او حمایت کند یا آن را بر عهده گیرد.

این درمان‌ها اغلب بلافاصله در اتاق زایمان قبل از انتقال به بخش NICU شروع می‌شود.

ممکن است به نوزاد شما همچنین یک دوز سورفاکتانت مصنوعی، معمولاً از طریق لوله تنفسی، داده شود.

شواهد نشان می‌دهد که درمان زودهنگام در طی ۲ ساعت پس از زایمان نسبت به تاخیر در درمان مفیدتر است.

نوزاد همچنین از طریق لوله‌ای که به ورید وصل شده است، مایعات و مواد مغذی دریافت خواهد کرد.

برخی از نوزادان مبتلا به سندرم زجر تنفسی فقط برای چند روز به کمک تنفس نیاز دارند. اما برخی دیگر، به ویژه نوزادان نارس شدید، ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها به حمایت نیاز داشته باشند.

نوزادان نارس اغلب مشکلات متعددی دارند که آنها را در بیمارستان نگه می‌دارد، اما به طور کلی در حدود تاریخ زایمان اولیه خود به اندازه کافی برای رفتن به خانه بهبود می‌یابند.

مدت زمانی که نوزاد شما نیاز به بستری در بیمارستان دارد به زمان تولد او بستگی دارد.

عوارض سندرم زجر تنفسی نوزاد

اکثر نوزادان مبتلا به سندرم زجر تنفسی را می‌توان با موفقیت درمان کرد، اگرچه در معرض خطر بالای ابتلا به مشکلات بعدی در زندگی هستند.

نشت هوا

گاهی اوقات ممکن است هوا از ریه‌های نوزاد خارج شده و در حفره قفسه سینه او گیر کند. این عارضه به عنوان پنوموتوراکس شناخته می‌شود.

حفره هوا فشار اضافی به ریه‌ها وارد می‌کند و باعث فرو ریختن آنها و ایجاد مشکلات تنفسی بیشتر می‌شود.

نشت هوا را می‌‌توان با وارد کردن لوله‌ای به قفسه سینه برای خروج هوای محبوس درمان کرد.

خونریزی داخلی

نوزادان مبتلا به سندرم زجر تنفسی ممکن است ممکن است دچار خونریزی ریوی و خونریزی مغزی شوند.

خونریزی در ریه با فشار هوا از ونتیلاتور برای متوقف کردن خونریزی و تزریق خون درمان می شود.

خونریزی در مغز در نوزادان نارس بسیار شایع است، اما اکثر خونریزی‌‌ها خفیف بوده و باعث مشکلات طولانی مدت نمی‌شوند.

زخم شدن ریه‌ها

گاهی اوقات تهویه (شروع شده در ۲۴ ساعت اول تولد) یا سورفاکتانتی که برای درمان سندرم زجر تنفسی استفاده می‌شود، باعث ایجاد زخم در ریه‌های نوزاد می‌شود که بر رشد او تاثیر می‌گذارد.

این زخم ریه٬ «دیسپلازی برونش ریوی (BPD)» نامیده می‌شود.

علائم BPD شامل تنفس سریع، کم عمق و تنگی نفس است.

نوزادان مبتلا به دیسپلازی برونش ریوی (BPD) شدید معمولاً برای کمک به تنفس به اکسیژن اضافی از طریق لوله‌هایی در بینی خود نیاز دارند.

این کار معمولاً پس از چند ماه، زمانی که ریه ها بهبود یافتند، متوقف می‌شود.

اما نوزادان مبتلا به BPD ممکن است به داروهای منظم، مانند برونکودیلاتورها نیاز داشته باشند تا به گشاد شدن مجاری تنفسی آنها کمک کند و تنفس را آسان تر کند.

اختلالات رشدی

اگر مغز نوزاد در طول سندرم زجر تنفسی نوزاد آسیب ببیند، چه به دلیل خونریزی یا کمبود اکسیژن، می‌تواند منجر به اختلالات رشدی طولانی مدت مانند مشکلات یادگیری، مشکلات حرکتی، اختلال شنوایی و اختلال بینایی شود.

اما این مشکلات رشدی معمولاً جدی نیستند. برای مثال، یک نظرسنجی نشان داد که از هر ۴ نوزاد مبتلا به مشکلات رشدی، تنها ۳ نفر دچار ناتوانی خفیفی هستند که نباید مانع از داشتن یک زندگی عادی در بزرگسالی شود.