عوارض - سنگ کیسه صفرا

• بررسی اجمالی

• علائم

• علل

• تشخیص

• درمان

• عوارض

• پیشگیری

تعداد کمی از افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا ممکن است در صورت انسداد مجرای صفراوی یا حرکت سنگ به قسمت دیگری از دستگاه گوارش، دچار مشکلات جدی شوند.

التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت حاد)

اگر مجرای صفرا به طور دائم مسدود شود، می‌تواند منجر به تجمع صفرا در داخل کیسه صفرا شود. این می‌تواند باعث عفونت و التهاب کیسه صفرا شود.

اصطلاح پزشکی برای التهاب کیسه صفرا، کوله سیستیت حاد است.

علائم عبارتند از:

• درد در قسمت بالای شکم که به سمت کتف شما کشیده می‌شود (بر خلاف قولنج صفراوی، درد معمولا بیش از ۵ ساعت طول می‌کشد)

• تب

• ضربان قلب سریع

تخمین زده می‌شود که ۱ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به کله سیستیت حاد دچار نیز یرقان می‌شوند.

کوله سیستیت حاد معمولا ابتدا با آنتی بیوتیک‌ها برای رفع عفونت و سپس جراحی سوراخ کلید برای برداشتن کیسه صفرا درمان می‌شود.

این عمل زمانی که به صورت اورژانسی انجام می‌شود، می‌تواند دشوارتر باشد و خطر تبدیل آن به جراحی باز بیشتر است.

گاهی اوقات یک عفونت شدید می‌‌تواند منجر به آبسه کیسه صفرا (آمپیم کیسه صفرا) شود. آنتی بیوتیک‌ها همیشه به تنهایی این موارد را درمان نمی‌کنند و ممکن است نیاز به تخلیه آنها باشد.

گاهی اوقات، یک کیسه صفرای به شدت ملتهب ممکن است پاره شود و باعث التهاب پوشش داخلی شکم (پریتونیت) شود.

اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است به آنتی‌بیوتیک‌هایی نیاز داشته باشید که به طور مستقیم وارد رگ شوند (آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی)، و اگر بخشی از پوشش به شدت آسیب دید، ممکن است برای برداشتن بخشی از پوشش جراحی لازم باشد.

درباره کوله سیستیت حاد بیشتر بخوانید.

یرقان (زردی)

اگر یک سنگ کیسه صفرا از کیسه صفرا خارج شده و وارد مجرای صفراوی شود و جریان صفرا را مسدود کند، ممکن است دچار یرقان شوید.

علائم یرقان عبارتند از:

• زرد شدن پوست و سفیدی چشم

• ادرار قهوه‌ای تیره

• مدفوع کم رنگ

• خارش

گاهی اوقات سنگ خودش از مجرای صفرا خارج می‌شود. اگر اینطور نشود، سنگ باید برداشته شود.

درباره درمان سنگ کیسه صفرا بیشتر بدانید

عفونت مجاری صفراوی (کلانژیت حاد)

اگر مجاری صفراوی مسدود شوند، در برابر عفونت باکتریایی آسیب پذیر می‌شوند. اصطلاح پزشکی برای عفونت مجرای صفراوی، کلانژیت حاد است.

علائم کلانژیت حاد عبارتند از:

• درد در قسمت بالای شکم شما که به سمت کتف شما کشیده می‌شود

• تب

• یرقان

• لرز

• سردرگمی

• خارش پوست

• احساس ناخوشی عمومی

آنتی بیوتیک‌ها به درمان عفونت کمک می‌کنند، اما همچنین مهم است که با انجام آندوسکوپی کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد (ERCP) به خروج صفرا از کبد کمک شود. 

درباره درمان سنگ کیسه صفرا بیشتر بدانید

پانکراتیت حاد

پانکراتیت حاد ممکن است زمانی ایجاد شود که یک سنگ کیسه صفرا از کیسه صفرا خارج شود و دهانه پانکراس (لوزالمعده) را مسدود کند و باعث ملتهب شدن آن شود.

شایع‌ترین علامت پانکراتیت حاد، درد شدید ناگهانی و مبهم در مرکز بالای شکم، در اطراف بالای معده است.

درد پانکراتیت حاد اغلب به طور پیوسته بدتر می‌شود تا به یک درد مداوم تبدیل شود.

این درد ممکن است از شکم شما به پشتتان کشیده شود و ممکن است بعد از غذا خوردن بدتر شود.

خم شدن به جلو یا جمع شدن به شکل توپ ممکن است به کاهش درد کمک کند.

سایر علائم پانکراتیت حاد عبارتند از:

• حالت تهوع

• استفراغ

• اسهال

• از دست دادن اشتها

• تب

• حساسیت شکم

•  به ندرت یرقان

در حال حاضر هیچ درمانی برای پانکراتیت حاد وجود ندارد، بنابراین درمان بر روی حمایت از عملکردهای بدن تمرکز دارد تا زمانی که التهاب از بین برود.

این معمولا شامل بستری شدن در بیمارستان است تا بتوانید این موارد را دریافت کنید:

• مایعات داخل وریدی

• مسکن

• حمایت تغذیه‌ای

• اکسیژن از طریق لوله‌هایی که وارد بینی شما می‌شود

با درمان، اکثر افراد مبتلا به پانکراتیت حاد ظرف یک هفته بهبود می‌یابند و به اندازه کافی خوب هستند که بعد از ۵ تا ۱۰ روز بیمارستان را ترک کنند.

درباره پانکراتیت حاد بیشتر بخوانید.

سرطان کیسه صفرا

سرطان کیسه صفرا یک عارضه نادر اما جدی سنگ کیسه صفرا است. 

داشتن سابقه سنگ کیسه صفرا خطر ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش می‌دهد. اکثر افرادی که سرطان کیسه صفرا دارند، سابقه سنگ کیسه صفرا نیز دارند.

اما اکثر افرادی که سنگ کیسه صفرا داشته‌اند به سرطان کیسه صفرا مبتلا نمی‌شوند.

اگر عوامل خطر دیگری مانند سابقه خانوادگی سرطان کیسه صفرا یا مقدار زیاد کلسیم در داخل کیسه صفرا دارید، ممکن است برداشتن کیسه صفرا به عنوان یک اقدام پیشگیری توصیه شود، حتی اگر سنگ کیسه صفرای شما هیچ علائمی ایجاد نکند.

علائم سرطان کیسه صفرا شبیه به علائم بیماری سنگ کیسه صفرای پیچیده است، از جمله:

• درد شکم

• تب

• یرقان (زردی)

سرطان کیسه صفرا را می‌توان با ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی (پرتودرمانی) درمان کرد.

ایلئوس سنگ کیسه صفرا (انسداد روده ناشی از سنگ کیسه صفرا)

ایلئوس سنگ کیسه صفرا یکی دیگر از عوارض نادر اما جدی سنگ کیسه صفرا است. این وضعیتی است که روده توسط سنگ کیسه صفرا مسدود می‌شود.

ایلئوس صفراوی زمانی رخ می‌دهد که کانالی غیرطبیعی به نام فیستول، نزدیک کیسه صفرا باز می‌شود. سنگ‌های کیسه صفرا قادرند از طریق فیستول حرکت کنند و روده را مسدود کنند.

علائم ایلئوس سنگ کیسه صفرا عبارتند از:

• درد شکم

• استفراغ

• تورم شکم

• یبوست

انسداد روده نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. اگر درمان نشود، خطر شکافتن روده (پارگی) وجود دارد. این می‌تواند باعث خونریزی داخلی و عفونت گسترده شود.

اگر فکر می‌کنید که دچار گرفتگی روده شده‌اید، در اسرع وقت با پزشک عمومی خود تماس بگیرید. اگر این امکان پذیر نیست، از اورژانس محلی کمک بگیرید 

معمولاً برای برداشتن سنگ کیسه صفرا و رفع گرفتگی روده به جراحی نیاز است. نوع جراحی شما بستگی به محل گرفتگی روده دارد.