top of page

درمان - سوء مصرف الکل

گزینه‌های درمانی برای سوء مصرف الکل به میزان نوشیدن شما و اینکه آیا می‌خواهید کمتر بنوشید (اعتدال) یا به طور کامل مصرف را کنار بگذارید (پرهیز) بستگی دارد.

در برخی کشورها از جمله ایران، مصرف الکل غیرقانونی است و ممکن است دسترسی به درمان‌های مربوط به سوء مصرف الکل محدود یا حتی غیر ممکن باشد. با این حال، افراد همچنان می‌توانند به کمک و پشتیبانی دسترسی پیدا کنند.  

با این حال درمان‌های سوء مصرف الکل بطور کلی در این مطلب توضیح داده شده است. 

مداخله مختصر

اگر نگران نوشیدن خود هستید یا تصادف یا آسیبی مرتبط با الکل داشته‌اید، ممکن است یک جلسه مشاوره کوتاه به نام مداخله مختصر به شما پیشنهاد شود.

مداخله کوتاه حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد و خطرات مرتبط با الگوی نوشیدن، توصیه‌هایی در مورد کاهش میزان نوشیدنی، شبکه‌های حمایت از الکل در دسترس شما، و هر گونه مسائل احساسی در مورد نوشیدن شما را پوشش می‌دهد.

ممکن است توصیه شود که «دفتر خاطرات نوشیدن» داشته باشید تا بتوانید تعداد واحدهای الکلی که در هفته می‌نوشید را ثبت کنید. همچنین ممکن است نکاتی در مورد نوشیدن اجتماعی به شما داده شود، مانند جایگزین کردن نوشابه‌های غیرالکلی با نوشیدنی‌های الکلی در زمانی که با دوستان بیرون هستید.

کاهش مصرف در مقابل پرهیز

کاهش مصرف یا پرهیز گزینه‌های درمانی هستند اگر شما:

  • به طور منظم بیش از ۱۴ واحد در هفته الکل مصرف می‌کنید

  • مشکلات سلامتی  و بیماری را تجربه می‌کنید که به طور مستقیم با الکل مرتبط است.

  • بدون الکل نمی‌توانید زندگی کنید (وابستگی به الکل).

قطع کامل الکل فواید سلامتی بیشتری خواهد داشت. با این حال، اعتدال اغلب یک هدف واقعی‌تر، یا حداقل اولین قدم در راه پرهیز است.

در نهایت، انتخاب با شماست، اما شرایطی وجود دارد که در آن پرهیز به شدت توصیه می‌شود، از جمله اگر شما:

  • آسیب کبدی مانند بیماری کبد یا سیروز داشته باشید

  • مشکلات پزشکی دیگری مانند بیماری قلبی دارید که می‌تواند با مصرف الکل بدتر شود

  • داروهایی مصرف می‌کنید که می‌توانند با الکل تداخل داشته باشند، مانند داروهای ضد روان پریشی

  • باردار هستید یا قصد بارداری دارید

همچنین در صورتی که قبلا در کاهش مصرف موفق نبوده‌اید، ممکن است پرهیز توصیه شود.

اگر کاهش مصرف را انتخاب کنید، احتمالا از شما خواسته می‌شود تا در جلسات مشاوره بیشتری شرکت کنید تا پیشرفت شما ارزیابی شود و در صورت نیاز، درمان و مشاوره بیشتری ارائه شود.

همچنین ممکن است به طور منظم آزمایش خون انجام دهید تا سلامت کبد شما به دقت کنترل شود.

سم‌زدایی و علائم ترک

اگر برای عملکرد به الکل وابسته هستید، توصیه می‌شود برای مدیریت ترک خود به دنبال مشاوره پزشکی باشید.

ممکن است برای برخی از افراد برای کمک به پرهیز٬ دارو تجویز شود. همچنین می‌توانید در گروه‌های خودیاری شرکت کنید، مشاوره‌های گسترده دریافت کنید یا از درمان‌های گفتاری مانند رفتار درمانی شناختی (CBT) استفاده کنید.

سم‌زدایی کجا انجام می‌شود؟

نحوه و مکان سم زدایی شما با توجه به میزان وابستگی شما به الکل تعیین می‌شود. در موارد خفیف، باید بتوانید در خانه بدون استفاده از دارو سم زدایی کنید زیرا علائم ترک شما نیز باید خفیف باشد.

اگر مصرف الکل شما زیاد است (بیش از ۲۰ واحد در روز) یا قبلاً علائم ترک را تجربه کرده‌اید، ممکن است بتوانید با دارو برای کمک به کاهش علائم ترک در خانه سم زدایی کنید. معمولاً برای این منظور از یک آرام بخش به نام کلردیازپوکساید استفاده می‌شود.

مصرف کلردیازپوکساید همراه با داروهای مخدر مانند متادون یا مواد مخدر غیرقانونی مانند هروئین خطرناک است. انجام این کار می‌تواند منجر به مشکلات شدید تنفسی، کما و حتی مرگ شود.

اگر وابستگی شما شدید است، ممکن است لازم باشد برای سم زدایی به بیمارستان یا کلینیک بروید. این به این دلیل است که علائم ترک نیز شدید خواهد بود و احتمالاً نیاز به درمان تخصصی دارد.

علائم ترک

علائم ترک شما در ۴۸ ساعت اول در بدترین حالت خود خواهند بود. آنها باید به تدریج بهتر شوند زیرا بدن شما به آرامی به نبود الکل عادت می‌کند. این معمولاً ۳ تا ۷ روز از زمان آخرین نوشیدنی شما طول می‌کشد.

همچنین متوجه خواهید شد که خواب شما مختل شده است. ممکن است چندین بار در طول شب از خواب بیدار شوید یا برای خوابیدن مشکل داشته باشید. این قابل انتظار است و الگوی خواب شما باید ظرف یک ماه به حالت عادی بازگردد.

در طول سم زدایی، مطمئن شوید که مقدار زیادی مایعات (حدود ۳ لیتر در روز) مصرف می‌کنید. با این حال، از نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی‌های کافئین دار، از جمله چای و قهوه خودداری کنید، زیرا می‌توانند مشکلات خواب شما را بدتر کرده و باعث ایجاد احساس اضطراب شوند. آب، شربت رقیق یا آبمیوه انتخاب‌های بهتری هستند.

حتی اگر احساس گرسنگی نمی‌کنید، سعی کنید وعده‌های غذایی منظم داشته باشید. اشتهای شما به تدریج باز خواهد گشت.

اگر دارویی برای کمک به کاهش علائم ترک مصرف می‌کنید، نباید رانندگی کنید. همچنین باید در مورد کار با ماشین آلات سنگین در محل کار مشاوره دریافت کنید.

به احتمال زیاد دارو باعث خواب آلودگی شما می‌شود. دارو را فقط طبق دستور مصرف کنید.

سم زدایی می تواند زمان پر استرسی باشد. روش هایی که می توانید برای کاهش استرس امتحان کنید عبارتند از خواندن کتاب، گوش دادن به موسیقی، پیاده روی و حمام کردن. در مورد مدیریت استرس بیشتر بخوانید.

ترک الکل اولین قدم مهم برای غلبه بر مشکلات مرتبط با الکل است. با این حال، ترک به تنهایی درمان موثری نیست. برای کمک به شما در بلندمدت، به درمان و حمایت بیشتری نیاز خواهید داشت.

دارو برای وابستگی به الکل

موسسه ملی بهداشت و مراقبت عالی بریتانیا چندین دارو را برای درمان سوء مصرف الکل توصیه می‌کند. این داروها عبارتند از:

  • آکامپروسات

  • دی سولفیرام

  • نالترکسون

  • نالمفن

آکامپروسات

آکامپروسات(Acamprosate) برای کمک به جلوگیری از بازگشت به مصرف الکل در افرادی که با موفقیت به ترک الکل دست یافته اند، استفاده می شود. این دارو معمولا همراه با مشاوره برای کاهش میل به الکل استفاده می‌شود.

آکامپروسات با تأثیر بر سطح یک ماده شیمیایی در مغز به نام اسید گاما آمینو بوتیریک (GABA) عمل می‌کند. تصور می‌شود که GABA تا حدودی مسئول القای ولع مصرف الکل است.

اگر برای شما آکامپروسات تجویز شده است، دوره مصرف آن معمولاً به محض شروع ترک الکل شروع می‌شود و می‌تواند تا ۶ ماه طول بکشد.

دی سولفیرام

دی سولفیرام٬ در صورتی قابل استفاده است که قصد ترک الکل را دارید اما نگران بازگشت به مصرف آن هستید یا اینکه قبلاً سابقه بازگشت به مصرف داشته‌اید.

دی سولفیرام با ایجاد واکنش های فیزیکی ناخوشایند در صورت مصرف الکل، شما را از نوشیدن منصرف می‌کند. این واکنش‌ها می‌توانند شامل این موارد باشند:

  • تهوع

  • درد قفسه سینه

  • استفراغ

  • سرگیجه

علاوه بر نوشیدنی‌های الکلی، مهم است از تمام منابع الکل اجتناب کنید زیرا آنها نیز می‌توانند واکنش ناخوشایندی ایجاد کنند. محصولاتی که ممکن است حاوی الکل باشند عبارتند از:

  • ژل‌ها و کرم‌های‌ پس از اصلاح

  • دهانشویه

  • برخی از انواع سرکه

  • عطر

همچنین باید سعی کنید از موادی که بخار الکلی تولید می‌کنند، مانند رقیق کننده‌های رنگ و حلال‌ها دوری کنید.

اگر به مدت یک هفته پس از پایان مصرف دی سولفیرام با الکل تماس پیدا کنید، واکنش‌های ناخوشایندی را تجربه خواهید کرد، بنابراین مهم است که در این مدت پرهیز کنید.

هنگام مصرف دی سولفیرام، تقریباً هر ۲ هفته یک بار در ۲ ماه اول و سپس هر ماه برای ۴ ماه بعد٬ توسط تیم مراقبت‌های بهداشتی خود معاینه خواهید شد.

نالترکسون

برای جلوگیری از بازگشت به مصرف یا محدود کردن مقدار الکلی که فرد می‌نوشد، می‌توان از نالترکسون استفاده کرد.

این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های مواد افیونی در بدن، اثرات الکل را متوقف می‌کند. نالترکسون معمولاً همراه با سایر داروها یا مشاوره استفاده می‌شود.

اگر نالترکسون برای شما تجویز شده است، باید بدانید که این دارو همچنین باعث توقف اثر داروهای مسکن حاوی مواد افیونی، از جمله مورفین و کدئین، می‌شود.

اگر هنگام مصرف نالترکسون احساس ناخوشی کردید، مصرف آن را فورا قطع کنید و از پزشک عمومی یا تیم مراقبت خود راهنمایی بگیرید.

دوره مصرف نالترکسون می‌تواند تا ۶ ماه طول بکشد، اگرچه گاهی ممکن است طولانی تر باشد.

نالمفن

نالمفن ممکن است برای جلوگیری از بازگشت به مصرف یا محدود کردن مقدار الکلی که فرد می‌نوشد، استفاده شود.

این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های مواد افیونی در مغز٬ میل به الکل را کاهش می‌دهد.

در صورت انجام ارزیابی اولیه، نالمفن ممکن است به عنوان درمان احتمالی برای وابستگی به الکل توصیه شود، در صورتی که:

  • هنوز بیش از ۷/۵ واحد در روز (برای مردان) یا بیش از ۵ واحد در روز (برای زنان) الکل مصرف می‌کنید

  • هیچ گونه علائم ترک فیزیکی ندارید

  • نیاز به قطع فوری مصرف الکل یا رسیدن به ترک کامل ندارید

نالمفن را فقط در صورتی باید مصرف کرد که برای کمک به کاهش مصرف الکل و ادامه درمان، حمایت دریافت می‌کنید.

درمان وابستگی به الکل

گروه‌های خودیاری

بسیاری از افرادی که مشکلات وابستگی به الکل دارند شرکت در گروه‌های خودیاری را مفید می‌دانند.

یکی از باورهای اصلی پشت این گروه‌های خودیاری این است که وابستگی به الکل یک بیماری طولانی مدت و پیشرونده است و پرهیز کامل تنها راه حل است.

طرح درمانی ترویج شده توسط این گرو‌ه‌ها بر اساس یک برنامه ۱۲ مرحله‌ای است که برای کمک به شما برای غلبه بر اعتیاد طراحی شده است.

این مراحل شامل اعتراف به ناتوانی در برابر الکل و اینکه زندگی شما غیرقابل مدیریت شده است، اعتراف به اشتباه و در صورت امکان، جبران اشتباهات خود با افرادی است که به آنها آسیب رسانده‌اید.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

درمان شناختی رفتاری (CBT) یک درمان گفتاری است که از رویکرد حل مسئله برای وابستگی به الکل استفاده می‌کند.

این رویکرد شامل شناسایی افکار و باورهای غیرمفید و غیر واقعی است که ممکن است به وابستگی شما به الکل کمک کند، مانند:

  • «من نمی‌توانم بدون الکل آرامش داشته باشم.»

  • «اگر هوشیار باشم دوستانم مرا خسته کننده می‌دانند.»

  • «نوشیدن فقط یک لیوان ضرری ندارد.»

هنگامی که این افکار و باورها شناسایی شدند، تشویق می‌شوید که رفتار خود را بر اساس افکار واقعی‌تر و مفیدتر قرار دهید، مانند:

  • «بسیاری از افراد بدون الکل اوقات خوشی را سپری می‌کنند، و من هم می‌توانم یکی از آنها باشم.»

  • «دوستانم مرا به خاطر شخصیتم دوست دارند، نه به خاطر مشروب خوردنم.»

  • «می‌دانم که اگر شروع به نوشیدن کنم دیگر نمی‌توانم متوقف شوم.»

درمان شناختی رفتاری (CBT) همچنین به شما کمک می‌کند تا محرک‌هایی را که می‌توانند باعث نوشیدن شما شوند، شناسایی کنید، مانند:

  • استرس

  • اضطراب اجتماعی

  • قرار گرفتن در محیط‌های «پرخطر» مانند میخانه‌ها، کلوپ‌ها و رستوران‌ها

درمانگر CBT شما به شما می‌آموزد که چگونه از محرک‌های خاص اجتناب کنید و به طور موثر با آن‌هایی که اجتناب‌ناپذیر هستند کنار بیایید.

خانواده درمانی

وابستگی به الکل فقط روی یک فرد تأثیر نمی‌گذارد - می تواند کل خانواده را نیز تحت تأثیر قرار دهد. خانواده درمانی به اعضای خانواده این فرصت را می‌دهد که:

  •  در مورد ماهیت وابستگی به الکل اطلاعات کسب کنند

  •  از عضوی از خانواده که در تلاش برای ترک الکل است، حمایت کنند

همچنین به طور مستقل از خود اعضای خانواده نیز حمایت می‌شود. زندگی با کسی که سوء مصرف الکل دارد می‌تواند استرس زا باشد، بنابراین دریافت حمایت اغلب می‌تواند بسیار مفید باشد.

تعدادی خدمات تخصصی الکل وجود دارد که برای بستگان و دوستان افراد وابستگی به الکل کمک و حمایت می‌کند.

درباره انواع مختلف گفتار درمانی بیشتر بخوانید.

دفتر خاطرات نوشیدن

اگر به دنبال کاهش مصرف الکل خود هستید، ممکن است از شما خواسته شود که یک "دفترچه یادداشت مصرف الکل" تهیه کنید.

به صورت روزانه این موارد را یادداشت کنید:

  • تمام نوشیدنی‌های الکلی که مصرف کرده‌اید

  • چه زمانی آنها را مصرف کرده‌اید

  • کجا بودید

  • چند واحد نوشیده‌اید

این کار به شما کمک می‌کند تا ایده خوبی از میزان الکلی که می‌نوشید، موقعیت‌هایی که در آنها الکل می‌نوشید و اینکه چگونه می‌توانید شروع به کاهش مصرف کنید، به دست آورید.

خطرات

قبلی

bottom of page