شقاق مقعد

• بررسی اجمالی

• درمان

شقاق مقعدی یک پارگی یا زخم باز (اولسر) است که در لایه‌ داخلی روده بزرگ، نزدیک مقعد ایجاد می‌شود.

علائم شقاق مقعد

شایع‌ترین علائم شقاق مقعدی عبارتند از:

• درد شدید هنگام مدفوع، اغلب به دنبال درد٬ سوزشی عمیق که ممکن است چندین ساعت طول بکشد

• خونریزی هنگام مدفوع - اکثر افراد متوجه مقدار کمی خون قرمز روشن در مدفوع خود یا روی دستمال توالت می‌شوند.

چه زمانی به پزشک عمومی مراجعه کنیم

اگر فکر می‌کنید شقاق مقعدی دارید به پزشک عمومی مراجعه کنید.

از دریافت کمک خجالت نکشید.  شقاق مقعدی یک مشکل شایع است که پزشکان عمومی به آن رسیدگی می‌کنند.

بیشتر شقاق مقعدی بدون درمان بهبود می‌یابد، اما پزشک عمومی می‌خواهد سایر بیماری‌های با علائم مشابه، مانند هموروئید (بواسیر) را رد کند.

پزشک همچنین می‌تواند در مورد اقدامات خودیاری و درمان‌هایی که می‌توانند علائم شما را تسکین دهند و خطر بازگشت شقاق را کاهش دهند، به شما اطلاع دهد.

تشخیص شقاق مقعدی

پزشک عمومی از شما در مورد علائم و نوع دردی که تجربه کرده‌اید می‌پرسد. ایشان همچنین ممکن است در مورد عادات دستشویی شما سوالاتی بپرسد.

ایشان معمولاً با باز کردن آرام باسن شما می‌توانند شقاق را ببینند.

معاینه دیجیتال رکتال (معاینه مقعدی)، که در آن پزشک عمومی یک انگشت روغن کاری شده و دستکش‌دار را وارد مقعد شما می‌کند تا ناهنجاری‌ها را احساس کند، معمولاً برای تشخیص شقاق مقعدی استفاده نمی‌شود زیرا احتمالاً دردناک است.

اگر پزشک عمومی فکر کند که ممکن است چیزی جدی باعث شقاق شما شده باشد، ممکن است شما را برای ارزیابی تخصصی ارجاع دهد.

این ممکن است شامل معاینه دقیق‌تر مقعد شما باشد که معمولا با استفاده از بی حسی برای به حداقل رساندن درد انجام می‌شود.

گاهی اوقات، ممکن است فشار اسفنکتر مقعدی برای شقاق‌هایی که به درمان‌های ساده پاسخ نداده‌اند، اندازه گیری شود.

اسفنکتر مقعد٬ حلقه‌ای از عضلات است که مقعد را باز و بسته می‌کند.

چه چیزی باعث ایجاد شقاق مقعدی می‌شود؟

شقاق مقعدی معمولاً در اثر آسیب به لایه‌ی داخلی مقعد یا کانال مقعدی، آخرین قسمت روده بزرگ، ایجاد می‌شود.

بیشتر موارد در افرادی که دچار یبوست هستند رخ می‌دهد، زمانی که مدفوعی به خصوص سفت یا بزرگ، باعث پارگی لایه‌ی داخلی مجرای مقعد می‌شود.

سایر علل احتمالی شقاق مقعدی عبارتند از:

• اسهال مداوم

• بیماری التهابی روده (IBD)، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو

• بارداری و زایمان

• گاهی اوقات یک عفونت مقاربتی (STI) مانند سیفلیس یا تبخال تناسلی که می‌تواند کانال مقعدی را آلوده کرده و به آن آسیب برساند.

• داشتن ماهیچه‌های اسفنکتر مقعد غیرعادی تنگ، که می‌تواند باعث افزایش تنش در کانال مقعد شده و آن را مستعد پارگی کند.

در بسیاری از موارد، هیچ علت روشنی قابل شناسایی نیست.

درمان شقاق مقعدی توسط پزشک عمومی

پزشک عمومی می‌تواند دارویی را برای کمک به کاهش علائم و تسریع روند بهبودی تجویز کند.

این داروها می‌تواند شامل ملین‌ها برای کمک به راحت تر مدفوع کردن و پماد ضد درد باشد که به طور مستقیم روی مقعد خود می‌مالید.

ممکن است در موارد شقاق مقعدی مزمن که اقدامات خودیاری و دارو کمکی نکرده است، جراحی توصیه شود.

جراحی اغلب در درمان شقاق مقعدی بسیار مؤثر است. اما احتمال کوچکی وجود دارد که عوارضی مانند از دست دادن موقت یا دائمی کنترل روده (بی اختیاری مدفوع) ایجاد شود.

شقاق مقعدی معمولاً در عرض چند هفته بدون نیاز به درمان بهبود می‌یابد.

اما اگر ناشی از یبوست درمان نشده باشند، به راحتی عود می‌کنند.

در برخی افراد، علائم ناشی از شقاق مقعدی ۶ هفته یا بیشتر طول می‌کشد (شقاق مقعدی مزمن).

چگونه علائم شقاق مقعد را کاهش دهیم؟

اتخاذ برخی اقدامات خودیاری ساده می‌تواند رفتن به توالت را راحت تر کند.

این کار به شقاق‌های موجود امکان می‌دهد تا بهبود پیدا کنند و همچنین احتمال ایجاد شقاق جدید در آینده را کاهش می‌دهد.

اقدامات خودیاری برای جلوگیری از یبوست عبارتند از: 

می‌توانید با مصرف مسکن‌های ساده مانند استامینوفن یا ایبوپروفن، یا با نشستن در وان آب گرم چند بار در روز، به خصوص بعد از اجابت مزاج، به کاهش درد کمک کنید.

چه کسانی تحت تاثیر قرار می‌گیرند؟

شقاق مقعدی نسبتا شایع است و از هر ۱۰ نفر حدود ۱ نفر در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا می‌شود.

این عارضه در هر دو جنس به طور مساوی رخ می‌دهد و افراد در تمام سنین می‌توانند به آن مبتلا شوند.

اما کودکان و بزرگسالان جوان بین ۱۵ تا ۴۰ سال بیشتر در معرض دچار شدن به شقاق مقعدی هستند.