درمان - پسوریازیس
درمان پسوریازیس معمولاً به کنترل این بیماری کمک میکند. اکثر افراد میتوانند توسط پزشک عمومی خود درمان شوند.
اگر علائم شما به طور خاص شدید باشد یا به خوبی به درمان پاسخ ندهد، پزشک عمومی ممکن است شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.
درمانها با توجه به نوع و شدت پسوریازیس و ناحیه آسیب دیده پوست تعیین میشود. پزشک شما احتمالا با یک درمان ملایم، مانند کرمهای موضعی که روی پوست مالیده میشود، شروع میکند و در صورت لزوم به سراغ درمانهای قویتر میرود.
طیف گستردهای از درمانها برای پسوریازیس در دسترس است، اما شناسایی موثرترین درمان میتواند دشوار باشد. اگر احساس میکنید درمانی موثر نیست یا عوارض جانبی ناخوشایندی دارید با پزشک خود صحبت کنید.
درمانها به ۳ دسته تقسیم میشوند:
موضعی - کرم ها و پمادهایی که روی پوست شما مالیده میشوند
فتوتراپی - پوست شما در معرض انواع خاصی از نور ماوراء بنفش قرار میگیرد
داروهای سیستمیک - داروهای خوراکی و تزریقی که در کل بدن عمل می کنند
انواع مختلف درمان اغلب به صورت ترکیبی استفاده میشوند.
درمان شما برای پسوریازیس ممکن است نیاز به بررسی منظم داشته باشد.
درمانهای مختلف پسوریازیس در زیر توضیح داده شده است.
درمانهای موضعی
درمانهای موضعی معمولاً اولین روش درمانی برای پسوریازیس خفیف تا متوسط هستند. اینها کرم ها و پمادهایی هستند که شما روی نواحی آسیب دیده استفاده میکنید.
برخی از افراد متوجه میشوند که درمانهای موضعی تنها چیزی است که برای کنترل بیماری آنها لازم است، اگرچه ممکن است تا ۶ هفته طول بکشد تا اثر قابل توجهی مشاهده شود.
اگر پسوریازیس پوست سر دارید، ممکن است ترکیبی از شامپو و پماد توصیه شود.
نرم کنندهها
نرم کنندهها درمانهای مرطوب کنندهای هستند که مستقیماً روی پوست اعمال میشوند تا از دست دادن آب پوست را کاهش دهند و آن را با یک لایه محافظ بپوشانند. اگر پسوریازیس خفیف دارید، نرم کننده احتمالا اولین درمانی است که پزشک عمومی شما پیشنهاد میکند.
مزیت اصلی نرم کنندهها، مرطوب کردن پوست و کاهش خارش و پوسته پوسته شدن است. برخی دیگر از درمانهای موضعی در صورت استفاده روی پوست مرطوب شده، بهتر عمل میکنند. بعد از استفاده از نرم کننده، حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید٬ سپس از یک درمان موضعی دیگر استفاده کنید.
نرم کنندهها به صورت طیف گستردهای از محصولات در دسترس هستند و میتوانید بدون نسخه از داروخانه خریداری کنید یا توسط پزشک عمومی، پرستار یا مربی بهداشت تجویز شوند.
در مورد نرم کنندهها بیشتر بخوانید.
کرمها یا پمادهای استروئیدی
کرمها یا پمادهای استروئیدی (کورتیکواستروئیدهای موضعی) معمولاً برای درمان پسوریازیس خفیف تا متوسط در بیشتر نواحی بدن استفاده میشوند. این درمان با کاهش التهاب عمل میکند. این باعث آهسته شدن تولید سلولهای پوستی و کاهش خارش میشود.
کورتیکواستروئیدهای موضعی دارای قدرت از ملایم تا بسیار قوی هستند. فقط در صورت توصیه پزشک از آنها استفاده کنید.
کورتیکواستروئیدهای موضعی قویتر را میتوان توسط پزشک تجویز کرد و فقط باید در نواحی کوچک پوست یا روی لکههای ضخیم خاص استفاده شود. استفاده بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای موضعی میتواند منجر به نازک شدن پوست شود.
آنالوگهای ویتامین D
کرمهای آنالوگ ویتامین D به طور معمول همراه با یا به جای کرمهای استروئیدی برای پسوریازیس خفیف تا متوسط در نواحی مانند اندامها، تنه یا پوست سر استفاده میشود. آنها با آهسته کردن تولید سلولهای پوستی عمل میکنند. آنها اثر ضد التهابی نیز دارند.
نمونههایی از آنالوگهای ویتامین D عبارتند از کلسی پوتریول، کلسیتریول و تاکلسیتول. تا زمانی که بیش از مقدار توصیه شده استفاده نکنید، عوارض جانبی بسیار کمی دارند.
مهارکنندههای کلسینورین
مهارکنندههای کلسینورین، مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس، پمادها یا کرمهایی هستند که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش داده و به کاهش التهاب کمک میکنند. اگر کرمهای استروئیدی مؤثر نباشند، گاهی اوقات برای درمان پسوریازیس که بر نواحی حساس مانند صورت، اندامهای تناسلی و چینهای پوست تأثیر میگذارد، استفاده میشوند.
این داروها میتوانند در هنگام شروع مصرف باعث تحریک پوست یا احساس سوزش و خارش شوند، اما این معمولاً در عرض یک هفته بهبود مییابد.
قطرا ن زغال سنگ
قطران زغال سنگ یک روغن غلیظ و سنگین است و احتمالاً قدیمیترین درمان برای پسوریازیس است. نحوه عملکرد آن دقیقاً مشخص نیست، اما میتواند پوسته پوسته شدن، التهاب و خارش را کاهش دهد.
اگر سایر درمانهای موضعی مؤثر نباشند، ممکن است برای درمان پسوریازیس که بر اندامها، تنه یا پوست سر تأثیر میگذارد، استفاده شود.
قطران زغال سنگ میتواند لباس و رختخواب را لکهدار کند و بوی تندی دارد. این میتواند در ترکیب با فتوتراپی استفاده شود.
دیترانول
دیترانول برای بیش از ۵۰ سال برای درمان پسوریازیس استفاده میشود. ثابت شده است که در سرکوب تولید سلولهای پوستی موثر است و عوارض جانبی کمی دارد. با این حال، در صورت غلظت بیش از حد میتواند باعث سوزش شود.
این دارو معمولا به عنوان یک درمان کوتاه مدت، تحت نظارت بیمارستان، برای پسوریازیس اندامها یا تنه استفاده میشود، زیرا هر چیزی را که با آن تماس پیدا کند، از جمله پوست، لباس و وسایل حمام را لکهدار میکند.
دیترانول توسط شخصی که دستکش پوشیده است روی پوست شما مالیده میشود و قبل از شستشو به مدت ۱۰ تا ۶۰ دقیقه روی پوست باقی میماند.
دیترانول را میتوان در ترکیب با فتوتراپی استفاده کرد.
فتوتراپی
در فتوتراپی از نور طبیعی و مصنوعی برای درمان پسوریازیس استفاده میشود. فتوتراپی مصنوعی را میتوان در بیمارستانها و برخی از مراکز تخصصی، معمولاً تحت مراقبت متخصص پوست انجام داد. این درمانها مانند استفاده از تختهای سولاریوم نیستند و با آنها فرق دارند.
فتوتراپی اشعه ماوراء بنفش بی (UVB)
فتوتراپی UVB از طول موج نوری استفاده میکند که برای چشم انسان قابل مشاهده نیست. این نور٬ تولید سلولهای پوستی را آهسته کرده و برای برخی از انواع پسوریازیس که به درمانهای موضعی پاسخ ندادهاند، درمانی موثر است.
هر جلسه فقط چند دقیقه طول میکشد، اما ممکن است نیاز باشد ۲ یا ۳ بار در هفته به مدت ۶ تا ۸ هفته به بیمارستان مراجعه کنید.
پسورالن به همراه اشعه ماوراء بنفش آ (PUVA)
در این درمان، ابتدا به شما قرصی حاوی ترکیباتی به نام پسورالن داده میشود، یا ممکن است پسورالن مستقیماً روی پوست مالیده شود. این باعث حساسیت بیشتر پوست شما به نور میشود.
سپس پوست شما در معرض طول موجی از نور به نام ماوراء بنفش آ (UVA) قرار میگیرد. این نور نسبت به نور UVB عمیقتر به پوست شما نفوذ میکند.
اگر پسوریازیس شدید دارید که به درمان های دیگر پاسخ نداده است، ممکن است از این درمان استفاده شود.
عوارض جانبی شامل حالت تهوع، سردرد، سوزش و خارش است. ممکن است لازم باشد تا ۲۴ ساعت پس از مصرف قرص از عینک مخصوص استفاده کنید تا از ایجاد آب مروارید جلوگیری شود.
استفاده طولانی مدت از این درمان توصیه نمیشود، زیرا میتواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
درمان ترکیبی با نور
ممکن است به شما کرم یا پماد (درمانهای موضعی) در کنار نور درمانی پیشنهاد شود اگر:
پسوریازیس شما به تنهایی به نور درمانی پاسخ نمیدهد
شما نمیتوانید یا نمیخواهید داروهای پسوریازیس خود را مصرف کنید
قرص، کپسول و آمپول
اگر پسوریازیس شما شدید باشد یا سایر درمانها موثر نبودهاند، ممکن است توسط متخصص، داروهای سیستمیک برای شما تجویز شود. داروهای سیستمیک در کل بدن عمل میکنند.
این داروها می توانند در درمان پسوریازیس بسیار موثر باشند، اما همه آنها عوارض جانبی بالقوه جدی دارند. تمام درمانهای سیستمیک برای پسوریازیس مزایا و معایبی دارند. قبل از شروع درمان، در مورد گزینههای درمانی خود و هر گونه خطری که با آنها همراه است با پزشک خود صحبت کنید.
اگر قصد بچه دار شدن دارید، باردار شدهاید یا به فکر شیردهی هستید، قبل از مصرف هر داروی جدید، حتماً با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید استفاده از آن در دوران بارداری یا شیردهی مناسب است.
دو نوع اصلی درمان سیستمیک وجود دارد که به صورت غیر بیولوژیک (معمولاً به صورت قرص یا کپسول) و بیولوژیک (معمولاً به صورت آمپول) ارائه میشوند.
داروهای غیر بیولوژیکی
متوترکسات
متوترکسات میتواند با کند کردن تولید سلولهای پوستی و سرکوب التهاب به کنترل پسوریازیس کمک کند. این دارو معمولاً یک بار در هفته مصرف میشود.
متوترکسات میتواند باعث تهوع شود و بر تولید سلولهای خونی تأثیر بگذارد. مصرف طولانی مدت این دارو میتواند باعث آسیب کبدی شود. افرادی که بیماری کبد دارند نباید متوترکسات مصرف کنند و در هنگام مصرف آن نباید الکل بنوشند.
متوترکسات میتواند برای جنین در حال رشد بسیار مضر باشد، بنابراین برای زنانی که از این د ارو استفاده میکنند، باید از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کرده و عدم بارداری در حین مصرف دارو و حداقل تا ۶ ماه پس از قطع مصرف آن، بسیار مهم است.
به مردان توصیه میشود تا حداقل ۶ ماه پس از آخرین دوز مصرف متوترکسات، اقدام به بچه دار شدن نکنند.
سیکلوسپورین
سیکلوسپورین دارویی است که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب میکند. این دارو در اصل برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده میشد، اما در درمان انواع پسوریازیس موثر بوده است. این دارو معمولاً به صورت روزانه مصرف میشود.
سیکلوسپورین خطر ابتلا به بیماری کلیه و فشار خون بالا را افزایش میدهد. بنابراین باید حین مصرف دارو این موارد بطور پیوسته پایش شوند.
آسیترتین
آسیترتین یک رتینوئید خوراکی است که تولید سلولهای پوستی را کاهش میدهد. این دارو برای درمان پسوریازیس شدید که به سایر درمانهای سیستمیک غیر بیولوژیک پاسخ نداده است، استفاده میشود. این دارو معمولاً به صورت روزانه مصرف میشود.
آسیترتین دارای طیف وسیعی از عوارض جانبی است، از جمله خشکی و ترکخوردگی لب، خشکی مجرای بینی و در موارد نادرتر، هپاتیت.
آسیترتین میتواند برای نوزاد در حال رشد بسیار مضر باشد، بنابراین مهم است که زنان در حین مصرف این دارو و حداقل تا ۳ سال پس از قطع مصرف، از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنند و باردار نشوند. با این حال، برای مردی که از آسیترتین استفاده میکند، برای او بچهدار شدن بیخطر است.
داروهای دیگر
آپرمیلاست و دی متیل فومارات داروهایی هستند که به کاهش التهاب کمک میکنند. این داروها به صورت قرصهای روزانه مصرف میشوند. مصرف این داروها تنها در صورتی توصیه میشود که پسوریازیس شدید داشته باشید که به سایر درمانهای غیر بیولوژیک پاسخ نداده باشد.
درمانهای ب یولوژیکی
درمان های بیولوژیک با هدف قرار دادن سلولهای بیش فعال در سیستم ایمنی، التهاب را کاهش میدهند. این داروها معمولا در صورتی استفاده میشوند که پسوریازیس شدید داشته باشید که به سایر درمانها پاسخ نداده باشد، یا اینکه نتوانید از سایر درمانها استفاده کنید.
اتانرسپت
اتانرسپت دو بار در هفته تزریق میشود و نحوه انجام این کار به شما نشان داده میشود. اگر پس از ۱۲ هفته هیچ بهبودی در پسوریازیس شما مشاهده نشد، درمان متوقف خواهد شد.
عارضه جانبی اصلی اتانرسپت، راش پوستی در محل تزریق است. با این حال، از آنجایی که اتانرسپت کل سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونت شدید وجود دارد.
اگر به سل مبتلا بودهاید، احتمال بازگشت آن وجود دارد.
در طول درمان از نظر عوارض جانبی تحت نظر خواهید بود.
آدالیموماب
آدالیموماب هر ۲ هفته یک بار تزریق میشود و نحوه انجام این کار به شما نشان داده میشود. اگر پسوریازیس شما پس از ۱۶ هفته بهبودی نداشته باشد، درمان قطع خواهد شد.
عوارض جانبی اصلی آدالیموماب شامل سردرد، راشهای پوستی در محل تزریق و حالت تهوع است. با این حال، از آنجایی که آدالیموماب کل سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید وجود دارد.
در طول درمان از نظر عوارض جانبی تحت نظر خواهید بود.
اینفلیکسیماب
اینفلیکسیماب به صورت قطره چکان (تزریق وریدی) به رگ شما در بیمارستان داده میشود. شما در ۶ هفته اول ۳ تزریق و سپس هر ۸ هفته یک تزریق خواهید داشت. اگر پس از ۱۰ هفته هیچ بهبودی در پسوریازیس شما مشاهده نشد، درمان متوقف خواهد شد.
عارضه جانبی اصلی اینفلیکسیماب سردرد است. با این حال، از آنجایی که اینفلیکسیماب کل سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید وجود دارد.
در طول درمان از نظر عوارض جانبی تحت نظر خواهید بود.
استکینوماب
استکینوماب در ابتدای درمان و سپس مجدداً ۴ هفته بعد تزریق میشود. پس از آن، تزریقه ا هر ۱۲ هفته یکبار انجام میشود. اگر پس از ۱۶ هفته هیچ بهبودی در پسوریازیس شما مشاهده نشد، درمان متوقف خواهد شد.
عوارض جانبی اصلی استکینوماب عفونت گلو و راش پوستی در محل تزریق است. با این حال، از آنجایی که اوستکینوماب کل سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار میدهد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونتهای شدید وجود دارد.
در طول درمان از نظر عوارض جانبی تحت نظر خواهید بود.
سایر درمانهای بیولوژیکی
تعداد فزایندهای از درمانهای بیولوژیک وجود دارد که به صورت تزریق انجام میشود. این درمان ها شامل گوسلکوماب، برودالوماب، سکوكینوماب، ایكسكیز وماب، بیمكیزوماب و ریسانكیزوماب است.
آنها برای افرادی که پسوریازیس شدید دارند و با درمانهای دیگر بهبود نیافتهاند یا زمانی که درمانهای دیگر مناسب نیستند توصیه میشود.