خطرات - پیوند کلیه
اگرچه میزان عوارض جدی در چند دهه اخیر به شدت کاهش یافته است، پیوند کلیه - مانند هر نوع جراحی دیگری - بدون خطر نیست.
خطرات پیوند کلیه عبارتند از:
خطرات مربوط به خود جراحی
خطرات مربوط به استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (که فعالیت سیستم ایمنی شما را کاهش میدهد)
خطرات مربوط به مشکلی در کلیه پیوندی
بیشتر عوارض در چند ماه اول پس از پیوند اتفاق میافتد، اما ممکن است پس از چندین سال نیز ایجاد شوند.
عوارض کوتاه مدت
عفونت
عفونتهای جزئی مانند عفونتهای مجاری ادراری (UTIs)، سرماخوردگی و آنفولانزا، پس از پیوند کلیه شایع هستند.
همچنین میتوانید به عفونتهای جدیتری مانند ذات الریه و سیتومگالوویروس (CMV) مبتلا شوید که ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.
لخته شدن خون
لختههای خون می توانند در شریانهایی که به کلیه اهدایی متصل شدهاند ایجاد شوند. تخمین زده میشود که این اتفاق در حدود ۱ مورد از هر ۵۰ پیوند کلیه رخ دهد.
ممکن است بتوان لختههای خون را با استفاده از دارو از بین برد، اما اغلب در صورت مسدود شدن جریان خون، برداشتن کلیه اهدایی ضروری است.
همچنین خطر ایجاد لخته خون در پاها وجود دارد. این عارضه ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده میشود.
تنگ شدن یک شریان
تنگ شدن شریان متصل به کلیه اهدایی که به عنوان تنگی شریانی شناخته میشود، گاهی اوقات ممکن است پس از پیوند کلیه اتفاق بیفتد. گاهی اوقات، ممکن است ماهها یا حتی سالها پس از پیوند ایجاد شود.
تنگی شریانی میتواند باعث افزایش فشار خون شود. اغلب نیاز به کشیدن شریان برای گشاد شدن آن است و ممکن است یک لوله فلزی کوچک به نام استنت در داخل رگ آسیب دیده قرار داده شود تا از تنگی مجدد آن جلوگیری کند.
گرفتگی حالب
حالب (لولهای که ادرار را از کلیه به مثانه میرساند) ممکن است پس از پیوند کلیه مسدود شود. ممکن است به زودی پس از پیوند - مثلاً توسط لختههای خون - مسدود شود. همچنین ممکن است ماهها یا سالها بعد، به طور معمول به دلیل بافت اسکار (جای زخم)، مسدود شود.
ممکن است با تخلیه آن با یک لوله کوچک به نام سوند، گرفتگی حالب برطرف شود. گاهی اوقات برای رفع گرفتگی حالب ممکن است جراحی لازم باشد.
نشت ادرار
گاهی ممکن است پس از جراحی٬ از محل اتصال حالب به مثانه ٬ ادرار نشت کند. این معمولا در ماه اول بعد از عمل اتفاق میافتد. مایع ممکن است در شکم جمع شود یا از برش جراحی نشت کند.
اگر دچار نشت ادرار شوید، معمولاً برای ترمیم آن باید جراحی بیشتری انجام دهید.
رد پیوند حاد
رد پیوند حاد به این معنی است که سیستم ایمنی به طور ناگهانی شروع به حمله به کلیه اهدایی میکند زیرا آن را به عنوان بافت خارجی تشخیص میدهد.
علیرغم استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی، رد پیوند حاد یک عارضه شایع در سال اول پس از پیوند است که از هر ۳ نفر٬ ۱ نفر را تحت تاثیر قرار میدهد.
در بسیاری از موارد، رد پیوند حاد علائم قابل توجهی ایجاد نمیکند و تنها با آزمایش خون تشخیص داده میشود.
اگر این اتفاق بیفتد، اغلب میتوان آن را با یک دوره کوتاه از سرکوبکنندههای ایمنی قویتر با موفقیت درمان کرد.
عوارض طولانی مدت
عوارض جانبی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی٬ از حمله سیستم ایمنی بدن به کلیه جدید که باعث رد کلیه پیوندی میشود، جلوگیری میکنند.
ترکیبی از ۲ یا ۳ داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی مختلف معمولاً به صورت طولانی مدت مصرف می شود.
اینها میتوانند طیف وسیعی از عوارض جانبی ایجاد کنند، از جمله:
افزایش خطر عفونت
افزایش خطر ابتلا به دیابت
افزایش وزن
درد شکم
رشد موهای زائد یا ریزش مو
تورم لثه
کبودی یا خونریزی راحت تر
پوکی استخوان
نوسانات خلقی
افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان، به ویژه سرطان پوست
پزشک مسئول مراقبت شما سعی خواهد کرد دوز مناسبی را پیدا کند که به اندازه کافی برای «سرکوب» سیستم ایمنی بدن برای جلوگیری از رد پیوند بالا باشد، اما به اندازه کافی پایین باشد که عوارض جانبی بسیار کمی را تجربه کنید یا اصلا تجربه نکنید.
یافتن دوز بهینه برای دستیابی به هر دو هدف اغلب یک اقدام متعادل کننده دشوار است. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا موثرترین دوزی را پیدا کنید که کمترین عوارض جانبی را ایجاد کند.
پس از شناسایی دوز مناسب، عوارض جانبی باید بهبود یابد. حتی اگر عوارض جانبی شما آزاردهند ه شد، هرگز مصرف دارو را به طور ناگهانی قطع نکنید زیرا ممکن است کلیه شما رد شود. برای مشاوره با پزشک عمومی یا تیم پیوند خود صحبت کنید.
دیابت
دیابت یکی از عوارض شایع پیوند کلیه است.
دیابت یک بیماری مادام العمر است که باعث میشود سطح قند خون فرد خیلی بالا برود. برخی از افراد پس از پیوند کلیه به دیابت مبتلا میشوند زیرا دیگر احساس ناخوشی نمیکنند، بیشتر غذا میخورند و وزن زیادی اضافه میکنند. برخی از انواع داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیز میتوانند احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهند.
علائم دیابت عبارتند از:
ادرار کردن زیاد به خصوص در شب
خستگی
دیابت را اغلب میتوان با ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، مانند تغییر در رژیم غذایی و دارو، کنترل کرد.
درباره درمان دیابت بیشتر بخوانید.
فشار خون بالا
فشار خون بالا نیز از عوارض طولانی مدت پیوند کلیه است.
بسیاری از افرادی که نی از به پیوند کلیه دارند در حال حاضر در معرض افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند و مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میتواند وضعیت را بدتر کند.
فشار خون بالا معمولاً علائم قابل توجهی ایجاد نمیکند، اما میتواند خطر ابتلا به سایر بیماریهای جدی مانند بیماری قلبی، حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد.
به دلیل خطر فشار خون بالا، فشار خون شما در قرارهای پیگیریتان بررسی خواهد شد. شما همچنین میتوانید با یک دستگاه ساده که در اکثر داروخانهها موجود است، فشار خون خود را در خانه کنترل کنید. در مورد اندازهگیری فشار خون بیشتر بخوانید.
سرطان
استفاده طولانی مدت از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی٬ همچنین خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش میدهد، به ویژه انواعی که توسط ویروسها ایجاد می شوند (زیرا در برابر اثرات عفونت آسیب پذیر تر خواهید بود).
از جمله:
اکثر انواع سرطان پوست - از جمله ملانوما و غیر ملانوما
سارکوم کاپوزی - نوعی سرطان که میتواند هم پوست و هم اندامهای داخلی را تحت تاثیر قرار دهد
لنفوم - سرطان سیستم لنفاوی
شما میتوانید با پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در گرمترین ساعات روز و استفاده از کرم ضد آفتاب روی لبها و تمام نواحی در معرض پوست خود، خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهید.
تیم مراقبت شما میتواند در مورد خطرات فردی شما، اینکه آیا به معاینات منظم نیاز دارید و هرگونه علائم اولیهای که باید به آن توجه کنید، توصیههایی ارائه دهد.