درمان - پانکراتیت مزمن
درمان
هدف درمان پانکراتیت مزمن کمک به کنترل وضعیت و کاهش علائم است.
تغییر سبک زندگی
پرهیز از الکل
مهم ترین کاری که می توانید انجام دهید، قطع مصرف الکل است، حتی اگر علت بیماری شما نباشد. این کار از آسیب بیشتر به پانکراس (لوزالمعده) جلوگیری کرده و ممکن است درد را کاهش دهد.
اگر همچنان به مصرف الکل ادامه دهید، به احتمال زیاد دردی را تجربه خواهید کرد که مانع از انجام فعالیتهای روزانه شما میشود و همچنین احتمال ابتلا به عوارض را افزایش میدهد.
برخی از افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن به الکل وابستگی دارند و برای ترک مصرف آن نیاز به کمک و حمایت دارند. در صورت لزوم به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.
ترک سیگار
اگر سیگار میکشید، باید آن را ترک کنید. سیگار کشیدن میتواند سرعت آسیب ناشی از پانکراتیت مزمن را افزایش دهد و باعث شود پانکراس شما زودتر از کار بیفتد.
می توانید از روش های ترک سیگار مانند درمان جایگزین نیکوتین (NRT) یا بوپروپیون - دارویی برای کاهش میل به سیگار - استفاده کنید.
درباره ترک سیگار بیشتر بخوانید.
تغییرات رژیم غذایی
از آنجایی که پانکراتیت مزمن میتواند بر توانایی شما در هضم برخی غذاها تأثیر بگذارد، ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خود را تغییر دهید.
پزشک عمومی ممکن است بتواند در مورد رژیم غذایی به شما مشاوره دهد، یا میتوانید از او یا پزشک بیمارستان بخواهید تا شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد که یک برنامه غذایی مناسب برایتان تنظیم کند.
معمولاً رژیم غذایی کم چرب، پر پروتئین، پرکالری همراه با مکملهای ویتامینهای محلول در چربی توصیه میشود. اما بدون مشورت با یک متخصص بهداشت، رژیم غذایی خود را تغییر ندهید.
مکملهای آنزیمی
ممکن است برای کمک به عملکرد بهتر سیستم گوارشی، مکملهای آنزیمی پانکراس به شما داده شود.
از عوارض جانبی این مکملها میتوان به اسهال، یبوست، حالت تهوع، استفراغ و درد شکم اشاره کرد. در صورت بروز عوارض جانبی به پزشک عمومی مراجعه کنید، زیرا ممکن است نیاز به تنظیم دوز مصرفی شما باشد.
داروی استروئیدی
داروهای استروئیدی برای افرادی که پانکراتیت مزمن ناشی از مشکلات سیستم ایمنی دارند، توصیه میشود زیرا به کاهش التهاب لوزالمعده کمک میکند.
با این حال، مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی میتواند عوارض جانبی مانند پوکی استخوان و افزایش وزن ایجاد کند.
تسکین درد
تسکین درد بخش مهمی از درمان پانکراتیت مزمن است.
مسکنهای خفیف
در بیشتر موارد، اولین مسکنهای مورد استفاده استامینوفن یا داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن هستند.
اما مصرف مسکنهای ضد التهابی بهصورت طولانیمدت میتواند خطر ابتلا به زخم معده را افزایش دهد، بنابراین ممکن است برای شما نوعی دارو به نام مهارکننده پمپ پروتون (PPI) برای محافظت در برابر آن تجویز شود.
مسکنهای قویتر
اگر استامینوفن یا داروهای ضدالتهاب درد شما را کنترل نکنند، ممکن است به مسکنهای مبتنی بر مواد اوپیوئیدی مانند کدئین یا ترامادول نیاز داشته باشید. عوارض جانبی شامل یبوست، حالت تهوع، استفراغ و خواب آلودگی است.
یبوست را میتوان به سختی مدیریت کرد، بنابراین ممکن است یک ملین برای کمک به رفع آن برای شما تجویز شود. برای اطلاعات بیشتر به صفحه مربوط به یبوست مراجعه کنید.
اگر پس از مصرف مسکنهای حاوی مواد افیونی احساس خواب آلودگی میکنید، از رانندگی و استفاده از ابزار یا ماشینهای سنگین خودداری کنید.
درد شدید
اگر درد شما شدید باشد، ممکن است برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص گوارش یا مرکز درد ارجاع داده شوید.
ممکن است برای کمک به کاهش درد یا درمان عوارض، جراحی به شما پیشنهاد شود.
در برخی موارد، داروهای اضافی - به نام آمی تریپتیلین، گاباپنتین یا پره گابالین - ممکن است برای کمک به تسکین درد توصیه شود.
اگر این روش موثر نباشد، درد شدید گاهی اوقات با استفاده از آمپولی به نام بلوک عصبی برای چند هفته یا چند ماه کاهش مییابد. این آمپول، سیگنالهای درد را از پانکراس مسدود میکند.
حملات شدید
اگر التهاب پانکراس (لوزالمعده) شما به طور ناگهانی بدتر شود، ممکن است برای درمان نیاز به بستری کوتاه مدت در بیمارستان داشته باشید.
این ممکن است شامل دریافت مایعات به صورت مستقیم داخل رگ و اکسیژن از طریق لولهها یی در بینی شما باشد.
درباره درمان پانکراتیت حاد بیشتر بخوانید.
عمل جراحی
از جراحی میتوان برای درمان درد شدید در افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن استفاده کرد.
جراحی آندوسکوپی
بیمارانی که در دهانه پانکراس (مجرای پانکراس) سنگ کیسه صفرا دارند، ممکن است از جراحی آندوسکوپی و درمانی به نام سنگ شکنی (لیتریپسی) بهره مند شوند.
لیتریپسی شامل استفاده از امواج شوک برای شکستن سنگها به قطعات کوچکتر است. سپس از یک آندوسکوپ برای دسترسی به مجرای پانکراس استفاده میشود تا بتوان قطعات را جدا کرد.
این درمان ممکن است درد را تا حدودی بهبود بخشد، اما ممکن است فایده آن دائمی نباشد.
برداشتن جزئی پانکراس (رزکسیون پانکراس)
در مواردی که قسمتهای خاصی از پانکراس ملتهب شده و باعث درد شدید میشوند، میتوان آنها را به صورت جراحی برداشت. این عمل رزکسیون پانکراس (برداشتن جزئی پانکراس) نامیده میشود و در صورت عدم موفقیت درمان آندوسکوپی نیز ممکن است پیشنهاد شود.
نوع دقیق تکنیک مورد استفاده برای برداشتن جزئی پانکراس (لوزالمعده) به این بستگی دارد که کدام قسمتها باید برداشته شوند.
قبل از تصمیمگیری برای انجام عمل، با تیم جراحی خود در مورد مزایا و خطرات این روش صحبت کنید.
پانکراتکتومی کامل
در جدیترین موارد پانکراتیت مزمن، جایی که پانکراس به طور گسترده آسیب دیده است، ممکن است لازم باشد کل پانکراس برداشته شود (پانکراتکتومی کامل).
این روش میتواند در درمان درد بسیار موثر باشد، اما دیگر قادر نخواهید بود انسولینی را که بدن شما به آن نیاز دارد٬ تولید کنید. برای غلبه بر این مشکل، گاهی از تکنیکی به نام پیوند سلولهای جزایر پانکراس اتولوگ (APICT) استفاده میشود.
در طی APICT، سلولهای جزیرهای مسئول تولید انسولین قبل از عمل جراحی برداشتن پانکراس از آن خارج میشوند. سپس سلولهای جزیرهای با محلول خاصی مخلوط شده و به کبد شما تزریق میشوند.
اگر APICT موفقیت آمیز باشد، سلولهای جزیرهای در کبد شما باقی میمانند و شروع به تولید انسولین میکنند.
در کوتاه مدت، به نظر میرسد APICT موثر است، اما ممکن است در دراز مدت به درمان اضافی با انسولین نیاز داشته باشید.
سایر آزمایشها و بررسیها
اگر پانکراتیت مزمن برای شما تشخیص داده شده است، با توجه به سیستم بهداشت و درمان محل زندگی شما٬ این موارد ممکن است به شما پیشنهاد شود.
بررسیهای سالانه (هر ۶ ماه یکبار برای افراد زیر ۱۶ سال) برای اطمینان از اینکه رژیم غذایی شما مواد مغذی مورد نیاز را به شما میدهد.
سنجش تراکم استخوان هر ۲ سال یکبار - مشکلات در هضم غذا ممکن است بر سلامت استخوان شما تأثیر بگذارد.
آزمایش خون برای دیابت هر ۶ ماه یکبار
بررسی سالانه برای سرطان پانکراس در صورت ارثی بودن علت پانکراتیت مزمن