پانکراتیت مزمن
بررسی اجمالی
پانکراتیت مزمن وضعیتی است که در آن پانکراس (لوزالمعده) به دلیل التهاب به طور دائمی آسیب دیده و به درستی کار نمیکند.
پانکراس اندام کوچکی است که در پشت معده قرار دارد و به هضم غذا کمک میکند.
پانکراتیت مزمن می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. در مردان شایعتر است.
این بیماری با پانکراتیت حاد متفاوت است. در پانکراتیت حاد التهاب کوتاه مدت است.
اکثر افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن ۱ یا چند حمله پانکراتیت حاد داشتهاند.
علائم پانکراتیت مزمن
شایعترین علامت پانکراتیت مزمن، دورههای مکرر درد شدید در شکم است.
این درد معمولا در وسط یا سمت چپ شکم ایجاد میشود و میتواند به پشت شما نیز کشیده شود.
این درد به عنوان یک درد سوزشی و تیز توصیف شده است که میآید و میرود، اما ممکن است چندین ساعت یا چند روز ادامه داشته باشد.
اگرچه گاهی اوقات درد بعد از خوردن غذا ظاهر میشود، اما اغلب هیچ محرکی وجود ندارد. برخی از افراد ممکن است حالت تهوع داشته باشند و استفراغ کنند.
با پیشرفت بیماری، حملات دردناک ممکن است مکرر و شدیدتر شوند.
در نهایت، ممکن است درد دائمی و مبهمی در شکم شما، بین حملات درد شدید ایجاد شود.
این در افرادی که پس از تشخیص پانکراتیت مزمن به مصرف الکل ادامه میدهند، شایعتر است.
برخی از افرادی که نوشیدن الکل را کنار میگذارند و سیگار را ترک میکنند ممکن است متوجه شوند که درد کمتری دارد.
پانکراتیت مزمن پیشرفته
با پیشرفت آسیب به پانکراس و ناتوانی در تولید شیره گوارشی که به تجزیه غذا کمک میکند، علائم دیگر ایجاد میشود.
عدم وجود شیرههای گوارشی به این معنی است که تجزیه چربیها و برخی پروتئین ها دشوارتر است. این امر میتواند باعث شود که مدفوع شما بسیار بدبو و چرب شود و مدفوع کردن را دشوار کند.
پانکراس (لوزالمعده) معمولاً سالها پس از شروع اولین علائم، این عملکردها را از دست میدهد.
شما همچنین ممکن است این علائم را تجربه کنید:
کاهش وزن
از دست دادن اشتها
علائم دیابت - مانند احساس تشنگی شدید، نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول و احساس خستگی زیاد
حالت تهوع و استفراغ مداوم
چه زمانی باید مشاوره پزشکی دریافت کرد
اگر درد شدیدی را تجربه میکنید، فورا به پزشک عمومی مراجعه کنید، زیرا این علامتی هشدار دهنده است که مشکلی وجود دارد.
اگر این امکان پذیر نیست، برای مشاوره با اورژانس محلی تماس بگیرید.
همچنین باید در اسرع وقت به پزشک عمومی مراجعه کنید اگر:
پوست یا سفیدی چشم شما زرد میشود (یرقان)
بطور مداوم استفراغ میکنید
زردی میتواند دلایل مختلفی به جز پانکراتیت داشته باشد، اما معمولا نشانهای از وجود مشکل در سیستم گوارش شما است.
تشخیص پانکراتیت مزمن
پزشک عمومی در مورد علائم شما سوال میکند و ممکن است شما را معاینه کند.
اگر پزشک فکر کند پانکراتیت مز من دارید، شما را برای آزمایشهای بیشتر به متخصص ارجاع میدهد.
متخصص میتواند تأیید کند که آیا شما دچار این بیماری هستید یا خیر.
آزمایشها
آزمایشها و اسکنها معمولاً در بیمارستان انجام میشوند.
آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
سونوگرافی - که در آن از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از پانکراس استفاده میشود
سی تی اسکن - که در آن یک سری اشعه ایکس برای ایجاد تصویر سه بعدی دقیق تر از پانکراس شما گرفته میشود.
سونوگرافی آندوسکوپی - وقتی که یک لوله بلند و نازک حاوی یک دوربین از وارد دهان شما شده و به معده شما میرود تا از پانکراس شما عکس بگیرد.
ام آر سی پی (MRCP) - نوعی اسکن ام آر آی که تصویری دقیق از پانکراس و اندامهای اطراف آن می گیرد.
بیوپسی
گاهی اوقات علائم پانکراتیت مزمن میتواند بسیار شبیه به سرطان پانکراس باشد.
ممکن است برای رد این احتمال به بیوپسی نیاز داشته باشید، که در آن نمونه کوچکی از سلولها از پانکراس گرفته میشود و برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده میشود.
علل پانکراتیت مزمن
شایعترین علت پانکراتیت مزمن، نوشیدن مقادیر زیاد الکل در طول سالیان متمادی است.
این میتواند باعث حملات مکرر پانکراتیت حاد شود که منجر به آسیب بیشتری به اندام میشود.
در مورد سوء مصرف الکل بیشتر بدانید
در کودکان شایع ترین علت فیبروز سیستیک است.
علل کمتر شایع عبارتند از:
سیگار کشیدن
حمله سیستم ایمنی به لوزالمعده (پانکراس) (پانکراتیت مزمن خود ایمنی)
به ارث بردن یک ژن معیوب که مانع از عملکرد صحیح پانکراس میشود
آسیب به پانکراس
سنگ کیسه صفرا که منافذ (مجاری) پانکراس را مسدود میکند
رادیوتراپی شکم
در برخی موارد، هیچ علتی قابل شناسایی نیست. به این پانکراتیت مزمن ایدیوپاتیک می گویند.
درمان پانکراتیت مزمن
آسیب وارده به پانکراس دائمی است، اما درمان میتواند به کنترل بیماری و مدیریت علائم کمک کند.
به افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن معمولاً توصیه میشود که ت غییراتی در سبک زندگی ایجاد کنند، مانند قطع مصرف الکل و سیگار کشیدن. همچنین برای تسکین درد به آنها دارو داده میشود.
جراحی نیز ممکن است برای افرادی که درد شدید دارند، گزینه مناسبی باشد.
عوارض
زندگی با درد مزمن می تواند هم بر سلامت جسمی و هم روحی فشار وارد کند.
اگر استرس، اضطراب یا افسردگی ناشی از پانکراتیت مزمن را تجربه میکنید، به پزشک عمومی مراجعه کنید.
برخی از افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن در نهایت دچار نوعی دیابت میشوند که به «دیابت نوع 3c» معروف است.
این زمانی اتفاق می افتد که پانکراس (لوزالمعده) دیگر نمیتواند انسولین تولید کند زیرا بسیار آسیب دیده است.
افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن ممکن است گاهی اوقات کیسههای مایع روی سطح پانکراس (لوزالمعده) آنها ایجاد شود (سئودوسیست). این میتوانند باعث نفخ، سوء هاضمه و درد مبهم شکم شوند.
این کیستها اغلب خود به خود ناپدید میشوند. اما گاهی اوقات باید با استفاده از تکنیکی به نام تخلیه اولتراسوند آندوسکوپی یا درناژ ترانس پاپیلاری آندوسکوپی تخلیه شوند.
پانکراتیت مزمن خطر ابتلا به سرطان پانکراس (لوزالمعده) را افزایش میدهد، اگرچه احتمال آن هنوز کم است.
حمایت از افراد مبتلا به پانکراتیت مزمن
هر بیماری مزمن، به ویژه بیماری که باعث حملات مکرر درد یا درد مداوم میشود، میتواند بر سلامت عاطفی و روانی شما تأثیر بگذارد.
اگر مشکلات روحی و روانی را تجربه میکنید، به پزشک عمومی مراجعه کنید. داروهایی وجود دارد که میتواند به استرس، اضطراب و افسردگی کمک کند.
صحبت با سایر افراد مبتلا به همین بیماری اغلب میتواند احساس انزوا و استرس را کاهش دهد.