تشخیص - نارکولپسی
معمولاً میتوان نارکولپسی را با مشاهده نحوه خواب شما و رد کردن سایر شرایط و بیماریها تشخیص داد.
اگر فکر میکنید به نارکولپسی مبتلا هستید به پزشک مراجعه کنید. قبل از مراجعه، ممکن است مفید باشد که علائم خود را در یک دفترچه یادداشت کنید یا پرسشنامه خواب آلودگی اپوورث(Epworth) را تکمیل کنید.
پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی شما را با دقت بررسی میکند. ایشان در مورد عادات خواب و سایر علائم شما سوال خواهد کرد.
رد سایر شرایط و بیماریها
تشخیص نارکولپسی میتواند دشوار باشد زیرا علائم میتواند مشابه علائم سایر شرایط و بیماریها باشد، مانند:
خواب آلودگی بیش از حد در طول روز نیز گاهی میتواند نا شی از عوارض جانبی برخی داروها باشد.
پزشک شما ممکن است چندین آزمایش برای کمک به رد سایر شرایطی که ممکن است باعث علائم شما شود، انجام دهد.
برای مثال، ممکن است معاینه فیزیکی، اندازهگیری فشار خون و آزمایش خون انجام دهید.
تجزیه و تحلیل خواب
اگر پزشک عمومی شما فکر کند که ممکن است به نارکولپسی مبتلا باشید، شما را به یک متخصص اختلالات خواب ارجاع میدهد که الگوهای خواب شما را تجزیه و تحلیل میکند.
روشهای مختلفی برای تحلیل خواب شما وجود دارد.
مقیاس خواب آلودگی اپوورث (Epworth)
مقیاس خوابآلودگی اپوورث (فایل پی دی اف به زبان انگلیسی است) پرسشنامهای است که برای ارزیابی احتمال خوابیدن شما هنگام انجام فعالیتهای مختلف استفاده میشود.
پزشک عمومی شما از نتایج برای تصمیمگیری در مورد ارجاع شما به متخصص خواب استفاده خواهد کرد.
هنگام پر کردن پرسشنامه، از شما خواسته میشود که احتمال خوابیدن خود را در موقعیتهایی مانند نشستن و خواندن، تماشای تلویزیون و مسافرت به عنوان سرنشین خودرو رتبهبندی کنید.
نمره ۱۰ یا کمتر به این معنی است که شما همان سطح خواب آلودگی در طول روز را با جمعیت عمومی دارید. اگر نمره شما ۱۱ یا بالاتر باشد، سطح خواب آلودگی در طول روز شما افزایش یافته است.
در این صورت، پزشک عمومی احتمالاً شما را برای بررسی بیشتر به متخصص خواب ارجاع خواهد داد.
پلی سومنوگرافی
پلی سومنوگرافی بررسی خواب شما است که در یک مرکز تخصصی خواب انجام میشود.
معمولاً باید یک شب در مرکز خواب بمانید تا بتوان الگوهای خواب شما را تجزیه و تحلیل کرد.
در طول شب، چندین قسمت مختلف بدن شما با استفاده از الکترودها و باندهایی که روی بدن شما قرار میگیرند، تحت نظارت قرار میگیرد.
حسگرها همچنین روی پاهای شما قرار میگیرند و یک حسگر اکسیژن به انگشت شما متصل میشود.
چندین آزمایش مختلف در طول پلی سومنوگرافی انجام میشود، از جمله:
نوار مغز (الکتروانسفالوگرافی) که امواج مغزی را بررسی میکند
الکترواکولوگرافی که حرکات چشم را کنترل میکند
الکترومیوگرافی (EMG)، که تون عضلانی را کنترل میکند
ضبط حرکات در قفسه سینه و شکم
ضبط جریان هوا از طریق دهان و بینی
پالس اکسیمتری، که ضربان قلب و سطح اکسیژن خون را اندازهگیری میکند
نوار قلب که قلب شما را کنترل میکند
همچنین ممکن است از تجهیزات ضبط صدا و ویدیو برای ضبط صدا و تصویر استفاده شود.
پس از خواب، یک متخصص نتایج آزمایش شما را برای تعیین اینکه آیا فعالیت امواج مغزی، الگوهای تنفسی و حرکت عضلات و چشم شما طبیعی است یا خیر، تجزیه و تحلیل میکند.
تست تاخیر خواب چندگانه
تست تأخیر خواب چندگانه، مدت زمانی که طول میکشد تا شما در طول روز به خواب بروید را اندازهگیری میکند. ممکن است این آزمایش را بعد از پلی سومنوگرافی انجام دهید.
از شما خواسته میشود که در طول روز چندین بار چرت بزنید و یک متخصص٬ سرعت و سهولت خوابیدن شما را تجزیه و تحلیل میکند.
اگر نارکولپسی دارید، معمولاً به راحتی به خواب میروید و خیلی سریع وارد مرحله خواب با حرکات سریع چشم (REM) میشوید.
همچنین ممکن است آزمایش خون برای مشخص شدن وجود یک نشانگر ژنتیکی به نام HLA DQB * 0602 که با نارکولپسی مرتبط است، انجام دهید.
نتیجه مثبت از تشخیص حمایت میکند، اما آن را صد درصد قطعی نمیکند - ۳۰ درصد از افرادی که نارکولپسی ندارند نیز این نشانگر ژنتیکی را دارند.
اندازه گیری مقدار هیپوکرتین (اورکسین)
نارکولپسی اغلب با کمبود هیپوکرتین مرتبط است. هیپوکرتین ماده شیمیایی تنظیم کننده خواب در مغز است.
تحقیقات نشان داده است که اندازهگیری مقدار هیپوکرتین در مایع مغزی نخاعی شما که اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده است، میتواند در تشخیص نارکولپسی مفید باشد.
برای اندازه گیری مقدار هیپوکرتین، نمونهای از مایع مغزی نخاعی با استفاده از یک سوزن در طی یک عمل به نام پونکسیون کمری برداشته میشود.
این آزمایش به طور فزایندهای توسط متخصصان اختلال خواب برای کمک به تشخیص استفاده میشود.