درمان - مولتیپل میلوما
درمان مولتیپل میلوما اغلب میتواند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اما میلوما معمولاً قابل درمان قطعی نیست، به این معنی که هنگام بازگشت سرطان به درمان اضافی نیاز است.
همه افراد مبتلا به میلوما نیاز به درمان فوری ندارند - برای مثال، این بیماری ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکند. این گاهی اوقات به عنوان میلومای بدون علامت یا دود زده شناخته میشود.
اگر به درمان نیاز ندارید، برای بررسی علائم شروع مشکلات سرطان تحت نظر خواهید بود.
اگر به درمان نیاز دارید، رایجترین گزینهها در زیر توضیح داده شده است.
گفتگو در مورد درمان مولتیپل میلوما
اگر شما مبتلا به مولتیپل میلوما هستید، توسط یک تیم مراقبت میشوید که معمولاً توسط یک متخصص هماتولوژیست متخصص در میلوما هدایت میشود.
تیم درمان در مورد وضعیت شما صحبت خواهد کرد و بهترین درمان را برای شما توصیه خواهد کرد. با این حال، تصمیم نهایی برای شروع درمان با شما خواهد بود.
قبل از مراجعه به بیمارستان برای بحث در مورد گزینههای درمانی خود، نوشتن لیستی از سوالات برای پرسیدن از متخصص ممکن است مفید باشد.
برای مثال، ممکن ا ست بخواهید مزایا و معایب یک درمان خاص را بدانید.
تحت کنترل درآوردن میلوما
درمان اولیه مولتیپل میلوما ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
غیر شدید - برای بیماران مسنتر یا کم توانتر (این شایعتر است)
شدید - برای بیماران جوانتر یا سالمتر
درمان های غ یر شدید و شدید شامل مصرف ترکیبی از داروهای ضد میلوما میشود.
اما درمان شدید شامل دوزهای بالاتر است و با پیوند سلول های بنیادی همراه است.
این داروها معمولاً شامل یک داروی شیمی درمانی، یک داروی استروئیدی و یک یا چند مورد از داروهای تالیدومید، بورتزومیب و داراتوموماب هستند.
شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی سلولهای میلوما را از بین میبرند. تعدادی از درمانها اغلب برای درمان مولتیپل میلوما ترکیب میشوند.
این درمانها اغلب به شکل قرص مصرف میشوند.
عوارض جانبی معمولا خفیف است، اما ممکن است شامل این موارد باشد:
افزایش خطر ابتلا به عفونتها
حالت تهوع
استفراغ
آسیب به اعصاب (نوروپاتی)
پزشک شما در مورد خطر ابتلا به عفونت های بالقوه جدی به شما مشاوره و اطلاعات خواهد داد. ایشان همچنین به شما خواهد گفت که چگونه میتوانید خطر خود را کاهش دهید.
استروئیدها
استروئیدها به تخریب سلولهای میلوما کمک میکنند و شیمی درمانی را موثرتر میکنند.
رایج ترین انواع مورد استفاده برای درمان میلوما٬ دگزامتازون و پردنیزولون هستند.
استروئیدها بعد از غذا به صورت خوراکی مصرف میشوند.
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
تالیدومید
تالیدومید می تواند به کشتن سلولهای میلوما کمک کند. شما آن را هر روز به صورت قرص مصرف میکنید - معمولاً عصرها، زیرا میتواند باعث خواب آلودگی شما شود.
سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از:
تالیدومید میتواند باعث نقصهای مادرزادی شود، بنابراین نباید توسط زنان باردار مصرف شود و باید در طول درمان از یک روش قابل اعتماد پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده شود.
همچنین خطر ایجاد لخته خون در هنگام مصرف تالیدومید وجود دارد، بنابراین ممکن است برای پیشگیری از آن به شما دارو داده شود.
در صورت بروز علائم لخته خون، مانند درد یا تورم در یکی از پاهای خود، یا درد قفسه سینه و تنگی نفس، فوراً با تیم مراقبتی خود تماس بگیرید.
بورتزومیب
بورتزومیب میتواند با ایجاد پروتئین در داخل سلولهای میلوما به کشتن آنها کمک کند.
در مورد اینکه چه کسی میتواند بورتزومیب مصرف کند، محدودیتهایی وجود دارد، اما یکی از اعضای تیم مراقبت شما این موضوع را با شما در میان میگذارد.
این دارو معمولاً به صورت تزریق زیر پوستی تجویز میشود.
عوارض جانبی احتمالی عبارتند از:
داراتوموماب
داراتوموماب به کشتن سلولهای سرطانی میلوما کمک میکند.
میتوان از آن برای درمان میلوما در افرادی که برای پیوند سلولهای بنیادی مناسب هستند استفاده کرد. همچنین برای درمان عود میلوما استفاده میشود.
داراتوماب به صورت آمپول یا به صورت انفوزیون (قطره چکان مستقیم در رگ) تجویز میشود.
هماتولوژیست شما در مورد عوارض جانبی احتمالی با شما صحبت خواهد کرد.
دوز اول میتواند باعث واکنشی به نام واکنش تزریق شود. در این صورت برای توقف واکنش به شما دارو داده میشود.
پیوند سلولهای بنیادی
افرادی که تحت درمان شدید قرار میگیرند، دوزهای بسیار بالاتری از داروی شیمیدرمانی را در بیمارستان دریافت میکنند. این دوزهای بالا به این منظور داده میشوند که تعداد بیشتری از سلولهای میلوما را از بین ببرند.
هدف از این درمان، رسیدن به یک دوره طولانیتر بهبودی است که در آن هیچ نشانهای از بیماری فعال در بدن شما وجود نداشته باشد. اما این درمان به معنای ریشهکن شدن کامل و درمان قطعی بیماری نیست.
با این حال، این دوزهای بالا بر مغز استخوان سالم نیز تأثیر می گذارد، بنابراین به پیوند سلولهای بنیادی برای بهبود مغز استخوان شما نیاز خواهد بود.
در بیشتر موارد، قبل از بستری شدن برای درمان با دوز بالا، سلولهای بنیاد ی پیوند از شما جمع آوری میشود. این پیوند اتولوگ نامیده میشود.
در موارد بسیار نادر، آنها از یک خواهر و برادر یا اهداکننده غیر مرتبط جمع آوری میشوند.
اگر به زودی پس از تشخیص، پیوند اتولوگ داشته باشید، ممکن است نیاز به مصرف دارویی به نام لنالیدومید داشته باشید. لنالیدومید به جلوگیری از بدتر شدن یا بازگشت علائم شما کمک میکند.
درمان بازگشت سرطان
در صورت بازگشت میلوما به درمان بیشتر نیاز است. درمان بازگشتها مشابه درمان اولیه است، اگرچه درمان غیر شدید اغلب ترجیح داده میشود.
گروه کوچکی از افراد ممکن است از دوره دوم درمان با دوز بالا بهرهمند شوند که متخصص خون شما با شما درمورد آن صحبت خواهد کرد.
داروهای اضافی - مانند لنالیدومید، پومالیدوماید و کارفیلزومیب - و سایر داروهای شیمی درمانی نیز ممکن است تجویز شوند.
اگر پیوند اول موفقیت آمیز بود، پیوند سلولهای بنیادی نیز انجام خواهید داد.
همچنین ممکن است از شما خواسته شود که در تحقیقات کارآزمایی بالینی در مورد درمانهای جدید برای میلوما شرکت کنید.
لنالیدوماید و پومالیدوماید
لنالیدوماید و پومالیدوماید مشابه تالیدومید هستند.
هر دو به صورت خوراکی مصرف میشوند و میتوانند بر سلولهای تولید شده توسط مغز استخوان شما تأثیر بگذارند که میتواند باعث این عوارض شوند:
افزایش خطر عفونت - ناشی از تعداد کم گلبولهای سفید خون
کم خونی - ناشی از کمبود گلبول قرمز
کبودی و خونریزی - به دلیل کمبود پلاکت
آنها همچنین ممکن است خطر ایجاد لخته خون را افزایش دهند و عوارض جانبی دیگری مشابه تالیدومید داشته باشند.
اگر در حین مصرف لنالیدوماید یا پومالیدوماید با مشکل یا علائم غیرعادی مواجه شدید، به تیم مراقبت خود اطلاع دهید.
سایر داروهایی که ممکن است استفاده شوند
ممکن است از داروهای جدیدتری نیز برای درمان بازگشت سرطان استفاده شود که عبارتند از:
کارفیلزومیب: دارویی شبیه بورتزومیب که برای درمان طولانی مدت مولتیپل میلوما استفاده میشود. به صورت تزریق وریدی تجویز شده و ممکن است باعث آسیب کلیه یا عصبی شود. معمولاً با دگزامتازون و لنالیدومید مصرف میشود.
ایکسازومیب: داروی خوراکی برای بیمارانی که حداقل یک درمان دیگر داشتهاند. این قرص یک بار در هفته همراه با لنالیدومید و دگزامتازون تجویز میشود.
ایساتوکسیماب: آنتیبادی جدید برای بیمارانی که ۳ درمان دیگر روی آنها مؤثر نبوده است. به صورت تزریق وریدی همراه با پومالیدومید و دگزامتازون استفاده میشود. عوارض شامل عفونت، تب، اسهال و حالت تهوع است.
پانوبینوستات: قرصی که همراه با بورتزومیب و استروئید برای درمان مولتیپل میلوما تجویز میشود. عوارض شامل اسهال، خستگی، کاهش سلولهای خونی و مشکلات قلبی است.
درمان علائم و عوارض میلوما
علاوه بر درمانهای اصلی مولتیپل میلوما، ممکن است برای کمک به کاهش برخی از مشکلات ناشی از این بیماری نیز به درمان نیاز داشته باشید.
مثلا:
مسکنها - برای کاهش درد
رادیوتراپی (پرتودرمانی) - برای تسکین درد استخوان یا کمک به بهبودی پس از ترمیم استخوان با جراحی
داروی بیس فسفونات که به صورت قرص یا آمپول تجویز میشود - برای کمک به جلوگیری از آسیب استخوان و کاهش سطح کلسیم در خون
انتقال خون یا داروی اریتروپویتین - برای افزایش تعداد گلبولهای قرمز خون و درمان کم خونی
جراحی - برای ترمیم یا تقویت استخوانهای آسیبدیده، یا درمان فشردگی نخاع
دیالیز - ممکن است در صورت ابتلا به نارسایی کلیه مورد نیاز باشد
تعویض پلاسما - درمانی برای حذف و جایگزینی مایع تشکیل دهنده خون (پلاسما) در صورت داشتن خون غلیظ
هر یک از این درمانها میتواند عوارض جانبی داشته باشد. حتماً در مورد خطرات و مزایای احتمالی با تیم درمانی خود صحبت کنید.