چه اتفاقی میافتد - لقاح آزمایشگاهی (آی وی اف)
چه اتفاقی میافتد
آنچه در طول لقاح آزمایشگاهی (IVF) اتفاق میافتد ممکن است از کلینیک به کلینیک کمی متفاوت باشد، اما یک درمان معمول مراحل اصلی توضیح داده شده در این صفحه را دنبال میکند.
برای زنان
مرحله ۱: سرکوب چرخه طبیعی قاعدگی
دارویی به شما داده میشود که چرخه طبیعی قاعدگی شما را سرکوب میکند. این میتواند باعث شود داروهای مورد استفاده در مرحله بعدی درمان موثرتر باشند.
دارو به صورت تزریق روزانه که به شما آموزش داده میشود که خودتان انجام دهید یا به صورت اسپری بینی تجویز میشود. شما این کار را حدود ۲ هفته ادامه میدهید.
مرحله ۲: کمک به تخمدانها برای تولید تخمک بیشتر
پس از سرکوب چرخه طبیعی خود، هورمونی به نام هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) مصرف میکنید.
این هورمون تعداد تخمکهایی را که تخمدانهای شما تولید میکنند افزایش میدهد. این بدان معنی است که میتوان تخمکهای بیشتری جمعآوری و بارور کرد. با داشتن تخمکهای بارور بیشتر، کلینیک میتواند انتخاب گستردهتری از جنینها برای استفاده در درمان شما داشته باشد.
مرحله ۳: بررسی پیشرفت
کلینیک در طول درمان شما را تحت نظر خواهد داشت. شما سونوگرافی واژینال برای نظارت بر تخمدانهای خود و در برخی مو ارد آزمایش خون انجام خواهید داد.
قبل از جمع آوری تخمکها، هورمونی به نام گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) به شما تزریق میشود که به بالغ شدن تخمکهای شما کمک میکند.
مرحله ۴: جمع آوری تخمکها
در طول این فرآیند، تحت آرامبخشی قرار میگیرید و تخمکهایتان با استفاده از یک سوزن که از طریق واژن عبور داده میشود، جمعآوری میشود. این سوزن تحت هدایت سونوگرافی به تخمدانها وارد میشود تا تخمکها را برداشت کند.
این یک عمل جزئی است که حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد.
برخی از زنان پس از این عمل دچار گرفتگی یا مقدار کمی خونریزی واژینال میشوند.
مرحله ۵: بارور کردن تخمکها
تخمکهای جمعآوری شده با اسپرم شریک زندگی یا اهداکننده شما در آزمایشگاه مخلوط میشوند تا آنها را بارور کنند.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد هر تخمک به صورت جداگانه با یک اسپرم تزریق شود. به این روش تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم یا ICSI میگویند.
تخمکهای بارور شده (جنین) قبل از انتقال به رحم تا ۶ روز در آزمایشگاه به رشد خود ادامه می دهند. ۱ یا ۲ جنین که از بقیه بهتر هستند، برای انتقال انتخاب میشوند. تخمکهای بارور شده (جنینها) تا 6 روز در آزمایشگاه رشد میکنند٬ سپس به رحم منتقل میشوند. ۱ یا ۲ جنین که از بقیه بهتر هستند، برای انتقال انتخاب میشوند.
پس از جمعآوری تخمک، به شما داروهای هورمونی داده میشود تا به آمادهسازی دیواره رحم شما برای دریافت جنین کمک کند. این داروها معمولاً به صورت پساری در داخل واژن، آمپول یا ژل داده میشوند.
مرحله ۶: انتقال جنین
چند روز پس از جمعآوری تخمکها، جنینها به رحم شما منتقل میشوند. این کار با استفاده از یک لوله نازک به نام کاتتر انجام میشود که از واژن شما عبور میکند.
این عمل سادهتر از جمعآوری تخمک است و شبیه انجام آزمایش غربالگری دهانه رحم است، بنابراین معمولاً نیازی به بیهوشی ندارید.
تعداد جنینهایی که منتقل میشوند باید قبل از شروع درمان مورد بحث قرار گیرد.
معمولاً به سن شما بستگی دارد:
زنان زیر ۳۷ سال در اولین چرخه لقاح آزمایشگاهی (IVF) خود باید تنها یک بار انتقال جنین داشته باشند. در چرخه دوم IVF، اگر یک یا چند جنین با کیفیت بالا در دسترس باشد، باید یک بار انتقال جنین انجام دهند. پزشکان تنها در صورتی باید استفاده از ۲ جنین را در نظر بگیرند که جنین با کیفیت بالا در دسترس نباشد. در چرخه سوم IVF نباید بیش از ۲ جنین منتقل شود.
زنان ۳۷ تا ۳۹ ساله نیز در صورت داشتن یک یا چند جنین با کیفیت بالا، باید در اولین و دومین چرخه کامل IVF خود، تنها یک انتقال جنین داشته باشند. انتقال ۲ جنین تنها در صورتی باید در نظر گرفته شود که جنین با کیفیت بالا وجود نداشته باشد. در چرخه سوم نباید بیش از ۲ جنین منتقل شود..
زنان ۴۰ تا ۴۲ ساله ممکن است انتقال جنین دوگانه داشته باشند.
اگر جنین مناسب باقی ماند، ممکن است برای تلاشهای آینده IVF منجمد شود.
برای مردان
در زمان جمعآوری تخمکهای شریک زندگیتان از شما خواسته میشود که نمونه اسپرم تازه بدهید.
اسپرمها شسته شده و با سرعت بالا چرخانده میشوند تا بتوان سالمترین و فعالترین اسپرمها را انتخاب کرد.
اگر از اسپرم اهدایی استفاده میکنید، قبل از آمادهسازی به همان روش، یخزدایی میشود.
فهمیدن اینکه آیا باردار هستید یا خیر
هنگامی که جنین ها به رحم منتقل شدند، به شما توصیه میشود که حدود ۲ هفته صبر کنید و بعد از آن آزمایش بارداری انجام دهید تا ببینید آیا درمان موثر بوده است یا خیر.
برخی از کلینیکها ممکن است انجام یک آزمایش بارداری ادرار معمولی در خانه و اطلاع دادن نتیجه به آنها را پیشنهاد کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بخواهند برای انجام آزمایش خون دقیقتر به کلینیک مراجعه کنید.
این انتظار ۲ هفتهای میتواند به دلیل اضطراب ناشی از ندانستن اینکه آیا درمان موثر بوده است یا خیر بسیار دشوار باشد. برخی از افراد آن را سختترین بخش روند درمان میدانند.
در طول این دوره، ممکن است صحبت با مشاور از طریق کلینیک باروری یا تماس با افراد دیگر در شرایط مشابه برای شما مفید باشد.
اگر باردار شدید، در هفتههای بعد سونوگرافی برای بررسی پیشرفت مطابق انتظار انجام میشود.
سپس با توجه به محل زندگی شما٬ مراقبتهای طبیعی قبل از زایمان به همه زنان باردار ارائه میشود.
متأسفانه لقاح آزمایشگاهی (IVF) در بسیاری از موارد ناموفق است و باید خود را برای این احتمال آماده کنید.
اگر درمان جواب نداد ممکن است بتوانید دوباره امتحان کنید، اگرچه نباید عجله کنید.
ممکن است در طول این دوران دشوار مشاوره یا گروههای حمایت از باروری برای شما مفید باشد.
درباره پشتیبانی موجود در طول لقاح آزمایشگاهی بیشتر بخوانید.