درمان - کولیت اولسراتیو
درمان کولیت اولسراتیو به این بستگی دارد که شدت علائم شما چقدر است و هر چند وقت یکبار دچار دورههای شعله وری بیماری میشوید.
اهداف اصلی درمان عبارتند از:
کاهش علائم، که به آن القای بهبودی (دوره بدون علائم) گفته میشود
حفظ بهبودی
این معمولاً شامل مصرف انواع مختلف داروها است، اگرچه گاهی اوقات جراحی نیز ممکن است یک گزینه باشد.
تیم درمان شما معمولاً شامل متخصصان مختلفی است از جمله:
پزشکان متخصص، مانند متخصصین گوارش یا جراحان
پزشکان عمومی
پرستاران متخصص
آمینوسالیسیلاتها
آمینوسالیسیلاتها که به نام 5-ASA نیز شناخته میشوند، داروهایی هستند که به کاهش التهاب کمک میکنند. این به نوبه خود اجازه میدهد تا بافت آسیب دیده بهبود یابد.
آن ها معمولا اولین گزینه درمانی برای کولیت اولسراتیو خفیف یا متوسط هستند.
آمینوسالیسیلاتها میتوانند به عنوان درمان کوتاهمدت برای بروز علائم استفاده شوند. آنها همچنین میتوانند به صورت بلندمدت، معمولاً برای بقیه عمر، برای حفظ بهبودی مصرف شوند.
آمینوسالیسیلاتها میتوانند به این صورتها مصرف شوند:
به صورت خوراکی - با بلعیدن قرص یا کپسول
به صورت شیاف - کپسولی که در مقعد خود (رکتوم) قرار میدهید و در آنجا حل میشود.
از طریق تنقیه (انما) - که در آن مایع به روده بزرگ شما پمپ میشود
نحوه مصرف آمینوسالیسیلاتها به شدت و وسعت بیماری شما بستگی دارد.
اگر کولیت اولسراتیو خفیف تا متوسط دارید، معمولاً آمینوسالیسیلات به صورت شیاف یا تنقیه به شما پیشنهاد میشود.
اگر علائم شما پس از ۴ هفته بهبود نیافت، ممکن است به شما توصیه شود که آمینوسالیسیلات را به شکل قرص یا کپسول نیز مصرف کنید.
این داروها به ندرت دارای عوارض جانبی هستند، اما برخی افراد ممکن است این عوارض را تجربه کنند:
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزولون، نوع دیگری از دارو هستند که برای کاهش التهاب استفاده میشوند.
اگر آمینوسالیسیلاتها به تنهایی موثر نباشد، میتوان آنها را همراه با یا به جای آمینوسالیسیلاتها برای درمان دورههای شعلهوری استفاده کرد.
مانند آمینوسالیسیلاتها، کورتیکواستروئیدها را میتوان به صورت خوراکی یا از طریق شیاف یا تنقیه تجویز کرد.
اما برخلاف آمینوسالیسیلاتها، کورتیکواستروئیدها به عنوان درمان طولانیمدت برای حفظ بهبودی استفاده نمیشوند، زیرا مصرف طولانیمدت آنها میتواند عوارض جانبی جدی مانند ضعیف شدن استخوانها (پوکی استخوان) و ایجاد لکههای کدر در عدسی چشم (آب مروارید) به همراه داشته باشد.
عوارض جانبی مصرف کوتاه مدت استروئیدها میتواند شامل این موارد باشد:
در مورد عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها بیشتر بدانید
سرکوب کنندههای سیستم ایمنی بدن (ایمونوساپرسانتها)
سرکوبکنندههای سیستم ایمنی بدن، مانند تاکرولیموس و آزاتیوپرین، داروهایی هستند که فعالیت سیستم ایمنی را کاهش میدهند.
اگر داروهای دیگر بر روی علائم شما اثری نداشته باشند٬ سرکوب کنندههای سیستم ایمنی معمولاً به صورت قرص برای درمان دورههای شعله وری خفیف یا متوسط یا حفظ بهبودی استفاده میشوند.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میتوانند در درمان کولیت اولسراتیو بسیار موثر باشند، اما ممکن است مدتی طول بکشد تا شروع به کار کنند.
این داروها میتوانند شما را در برابر ابتلا به عفونت آسیب پذیرتر کنند، بنابراین مهم است که هر گونه علائم عفونت، مانند تب یا بیماری را فوراً به پزشک عمومی گزارش دهید.
آنها همچنین میتوانند تولید گلبولهای قرمز خون را کاهش دهند و شما را مستعد کم خونی کنند.
برای نظارت بر مقدار گلبولهای خون و بررسی هر گونه مشکل دیگر به آزمایش خون منظم نیاز خواهید داشت.
درمان دورههای شعلهوری شدید
در حالی که شعلهور شدن خفیف یا متوسط را معمولاً میتوان در خانه درمان کرد، شعلهور شدن شدیدتر باید در بیمارستان مدیریت شود تا خطر کم آبی بدن و عوارض بالقوه کشنده مانند پارگی روده شما به حداقل برسد.
در بیمارستان، به شما د ارو و گاهی اوقات مایعات به صورت مستقیم در رگ (داخل وریدی) داده میشود.
داروهایی که دارید ممکن است نوعی کورتیکواستروئید یا یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی به نام اینفلیکسیماب یا سیکلوسپورین باشد.
سیکلوسپورین
سیکلوسپورین به آرامی از طریق قطره چکان وارد بازوی شما میشود (تزریق داخل وریدی) و درمان معمولاً به مدت حدود ۷ روز مداوم خواهد بود.
عوارض جانبی سیکلوسپورین داخل وریدی میتواند شامل این موارد باشد:
رعشه یا لرزش غیرقابل کنترل بخشی از بدن (لرزش)
رشد بیش از حد مو
خستگی مفرط
تورم لثه
تهوع و استفراغ
اسهال
سیکلوسپورین همچنین میتواند باعث فشار خون بالا و کاهش عملکرد کلیه و کبد شود، اما در طول درمان به طور منظم برای بررسی علائم این عوارض تحت نظر خواهید بود.
داروهای بیولوژیک
داروهای بیولوژیک با هدف قرار دادن پروتئینهای سیستم ایمنی که باعث التهاب میشوند، التهاب روده را کاهش میدهند.
این داروها این گیرندهها را مسدود کرده و التهاب را کاهش میدهند.
اگر گزینههای دیگر مناسب نباشند یا کارایی نداشته باشند، ممکن است برای درمان کولیت اولسراتیو متوسط تا شدید استفاده شوند.
داروهای بیولوژیک هر ۴ تا ۱۲ هفته یکبار به صورت تزریق داخل وریدی در بیمارستان یا هر ۱ تا ۴ هفته یکبار به صورت آمپول تجویز میشوند.
سپس تیم درمان شما نحوه پاسخ شما به درمان را مشاهده خواهد کرد. اگر علائم شما به مدت یک سال یا بیشتر تحت کنتر ل (بهبودی) باشد، ممکن است توصیه کنند که درمان متوقف شود.
داروهای بیولوژیک بر سیستم ایمنی شما تأثیر میگذارند و میتوانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. در صورت داشتن علائم عفونت احتمالی، مانند سرفه، تب یا گلودرد، با پزشک عمومی صحبت کنید.
مهار کنندههای JAK
در حال حاضر انواع جدیدی از داروها به نام مهارکنندههای JAK مانند توفاسیتینیب و فیلگوتینیب وجود دارد که میتوانند برای درمان کولیت اولسراتیو استفاده شوند.
این داروها با مسدود کردن آنزیمها (پروتئینها) که سیستم ایمنی برای تحریک التهاب از آنها استفاده میکند عمل میکنند.
مهارکنندههای JAK را میتوان به صورت قرص مصرف کرد.
اگر درمانهای استاندارد یا داروهای بیولوژیک مؤثر نبوده یا برای وضعیت شما مناسب نباشند، ممکن است مهارکنندههای JAK برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو متوسط تا شدید توصیه شود.
استفاده از مهارکنندههای JAK در بارداری توصیه نمیشود. زنان باید هنگام مصرف آنها حداقل تا ۴ هفته پس از پایان دوره از روشهای پیشگیری مطمئن استفاده کنند.
اوزانیمود
اگر درمانهای استاندارد یا داروهای بیولوژیک مؤثر نبوده یا برای وضعیت شما مناسب نباشند، ممکن است دارویی به نام اوزانیمود برای افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو متوسط تا شدید توصیه شود.
این دارو به صورت قرص است که یک بار در روز مصرف میشود. شما معمولاً آن را به صورت طولانی مدت مصرف خواهید کرد. برای بررسی اینکه آیا این دارو برای شما خوب عمل میکند یا خیر، با تیم درمانی خود چکاپهای منظم خواهید داشت.
اوزانیمود بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر میگذارد و میتواند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد. در صورت داشتن هرگونه علائم عفونت احتمالی مانند سرفه، تب بالا یا گلو درد با پزشک عمومی خود صحبت کنید.
عمل جراحی
اگر شعلهور شدنهای مکرری دارید که تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما دارد یا دچار شعلهور شدن شدید خاصی شدهاید که به داروها پاسخ نمیدهد، جراحی ممکن است یک گزینه باشد.
جراحی کولیت اولسراتیو شامل برداشتن دائمی روده بزرگ (کولکتومی) است.
پس از برداشتن روده بزرگ، از روده کوچک شما برای دفع مواد زائد از بدن به جای روده بزرگ استفاده خواهد شد.
این جراحی به چند روش انجام میشود:
ایلئوستومی - که در آن روده کوچک از سوراخی ک ه در شکم شما ایجاد شده منحرف میشود. کیسههای مخصوصی روی این دهانه قرار میگیرند تا مواد زائد را بعد از عمل جمعآوری کنند
کیسه ایلئوآنال (همچنین به عنوان J-pouch نیز شناخته میشود) - که در آن بخشی از روده کوچک برای ایجاد یک کیسه داخلی استفاده میشود که سپس به مقعد شما متصل میشود و به شما امکان میدهد به طور طبیعی مدفوع کنید.
با برداشتن روده بزرگ، کولیت اولسراتیو نمیتواند بعد از جراحی دوباره بازگردد.
اما در نظر گرفتن خطرات جراحی و تأثیر داشتن ایلئوستومی یا کیسه ایلئوآنال دائمی مهم است.
تیم مراقبتهای بهداشتی شما بهترین گزینه را با شما در میان میگذارد.
درباره ایلئوستومی بیشتر بدانید
کمک و پشتیبانی
زندگی با بیماری مانند کولیت اولسراتیو، به خصوص اگر علائم شما شدید باشد، میتواند یک تجربه خستهکننده و منزویکننده باشد.
صحبت کردن با افراد دیگری که آنها نیز دچار این عارضه هستند میتواند باعث حمایت و آرامش خاطر بیشتر شما شود.