فلج فوق هستهای پیشرونده
فلج فوق هستهای پیشرونده (PSP) یک بیماری عصبی نادر است که میتواند باعث مشکلات تعادل، حرکت، بینایی، گفتار و بلع شود.
این بیماری به دلیل افزایش تعداد سلولهای مغزی که با گذشت زمان آسیب میبینند ایجاد میشود.
بیشتر مواردفلج فوق هستهای پیشرونده در افراد بالای ۶۰ سال ایجاد میشود.
چه چیزی باعث فلج فوق هستهای پیشرونده میشود؟
فلج فوق هستهای پیشر ونده زمانی اتفاق میافتد که سلولهای مغز در قسمتهای خاصی از مغز در نتیجه تجمع پروتئینی به نام تاو آسیب میبینند.
تاو به طور طبیعی در مغز وجود دارد و معمولاً قبل از اینکه مقدار آن زیاد شود٬ تجزیه میشود.
این پروتئین در افراد مبتلا به فلج فوق هستهای پیشرونده (PSP)، به درستی تجزیه نمیشود و تودههای مضر در سلولهای مغز ایجاد میکند.
مقدار تاو غیرطبیعی در مغز در افراد مبتلا به فلج فوق هستهای پیشرونده و همچنین محل این توده ها میتواند متفاوت باشد. این بدان معنی است که این بیماری میتواند طیف گسترده ای از علائم را داشته باشد.
این عارضه با تغییرات در برخی ژنها مرتبط بوده است، اما این نقصهای ژنتیکی ارثی نیستند و خطر ابتلا به آن برای سایر اعضای خانواده، از جمله فرزندان یا خواهر و برادرهای فردی مبتلا به فلج فوق هستهای پیشرونده (PSP)، بسیار کم است.
علائم فلج فوق هستهای پیشرونده
علائم فلج فوق هستهای پیشرونده معمولاً با گذشت زمان به تدریج بدتر میشوند.
در ابتدا ممکن است این علائم شبیه برخی شرایط و بیماری های دیگر باشند که تشخیص زودهنگام را دشوار میکند.
برخی از علائم اصلی فلج فوق هستهای پیشرونده (PSP) عبارتند از:
مشکلات تعادل و تحرک، از جمله زمین خوردنهای مکرر
تغییرات در رفتار، مانند تحریک پذیری یا بیتفاوتی (کمبود علاقه)
سفتی عضلات
ناتوانی در کنترل حرکت چشم و پلک، از جمله تمرکز روی اشیاء خاص یا نگاه کردن به بالا یا پایین چیزی
گفتار کند، آرام یا لکنت دار
کندی فکر و برخی مشکلات حافظه
سرعت پیشرفت علائم میتواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد.
درباره علائم فلج فوق هستهای پیشرونده بیشتر بخوانید.
تشخیص فلج فوق هستهای پیشرونده
هیچ آزمایش خاصی برای فلج فوق هستهای پیشرونده وجود ندارد. در عوض، تشخیص بر اساس الگوی علائم شما است.
پزشک شما سعی میکند شرایط و بیماریهای دیگری را که میتوانند باعث علائم مشابه شوند رد کند، مانند بیماری پارکینسون.
تعداد زیاد علائم احتمالی فلج فوق هستهای پیشرونده نیز تشخیص صحیح را دشوار میکند و میتواند به این معنی باشد که تشخیص قطعی مدتی طول میکشد.
ممکن است برای بررسی سایر علل احتمالی علائم خود به اسکن مغز و همچنین آزمایشهای حافظه، تمرکز و توانایی درک زبان نیاز داشته باشید.
تشخیص باید توسط یک مشاور متخصص در فلج فوق هستهای پیشرونده انجام یا تایید شود. این معمولاً یک متخصص مغز و اعصاب خواهد بود.
درباره نحوه تشخیص فلج فوق هستهای پیشرونده بیشتر بخوانید.
درمان فلج فوق هستهای پیشرونده
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای فلج فوق هستهای پیشرونده وجود ندارد، اما تحقیقات در مورد درمانهای جدید برای تسکین علائم و کند کردن پیشرفت بیماری ادامه دارد.
درمان در حال حاضر بر تسکین علائم تمرکز دارد و در عین حال سعی میکند مطمئن شود که فردی که فلج فوق هستهای پیشرونده دارد بهترین کیفیت زندگی ممکن را دارد.
از آنجایی که فرد مبتلا به این بیماری میتواند به روشهای مختلفی تحت تأثیر قرار گیرد، درمان و مراقبت با همکاری تیمی از متخصصان ارائه میشود.
درمان متناسب با نیازهای هر فرد طراحی خواهد شد و ممکن است شامل این موارد باشد:
دارو برای بهبود تعادل، سفتی و سایر علائم
فیزیوتراپی برای کمک به مشکلات حرکتی و تعادلی
گفتار و زبان درمانی برای کمک به مشکلات گفتاری یا بلع
کاردرمانی برای کمک به بهبود مهارت های مورد نیاز برای فعالیتهای روزانه
بوتاکس (تزریق سم بوتولینوم) یا عینک مخصوص برای کمک به مشکلات چشم
لولههای تغذیه برای کمک به مدیریت دیسفاژی و جلوگیری از سوء تغذیه یا کم آبی بدن
درباره نحوه درمان فلج فوق هستهای پیشرونده بیشتر بخوانید.
چشم انداز
در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از بدتر شدن تدریجی فلج فوق هستهای پیشرونده وجود ندارد. با این حال، تحقیقات درباره درمانهای جدید امیدوار کننده است و ممکن است در آینده امکانپذیر باشد.
مراقبت و کمک خوب میتواند به فرد مبتلا به این بیماری کمک کند تا مستقلتر باشد و از کیفیت زندگی بهتری برخوردار شود، اما این وضعیت در نهایت آنها را در معرض خطر عوارض جدی قرار میدهد.
مشکل در بلعیدن میتواند باعث خفگی یا استنشاق غذا یا مایعات به مجاری تنفسی شود. این میتواند منجر به ذات الریه شود که میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
کمک از یک گفتاردرمانگر در مراحل اولیه میتواند این خطر را تا حد امکان کاهش دهد.