دیابت بارداری
بررسی اجمالی
دیابت بارداری قند خون (گلوکز) بالا است که در دوران بارداری ایجاد میشود و معمولا بعد از زایمان برطرف میشود.
این وضعیت میتواند در هر مرحله از بارداری رخ دهد، اما در سه ماهه دوم یا سوم بارداری شایعتر است.
این اتفاق زمانی میافتد که بدن شما نمیتواند به اندازه کافی انسولین - هورمونی که به کنترل سطح قند خون کمک میکند - برای تامین نیازهای اضافی شما در دوران بارداری تولید کند.
دیابت بارداری میتواند در دوران بارداری و بعد از زایمان برای شما و نوزادتان مشکلاتی ایجاد کند. اما اگر این بیماری زود تشخیص داده شود و به خوبی کنترل شود، خطرات آن کاهش مییابد.
چه کسانی در معرض خطر دیابت بارداری هستند
هر زنی میتواند در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شود، اما در معرض خطر بیشتری قرار خواهید گرفت اگر:
بالای ۴۰ سال سن دارید.
شاخص توده بدنی (BMI) شما بالاتر از ۳۰ است - از محاسبهگر وزن سالم BMI برای محاسبه BMI خود استفاده کنید.
قبلاً نوزادی به دنیا آوردهاید که وزن او در زمان تولد ۴/۵ کیلوگرم یا بیشتر بوده است.
در بارداری قبلی دیابت بارداری داشتهاید.
یکی از والدین یا خواهر و برادر شما دیابت دارند.
بای پس معده یا جراحی چاقی دیگری داشتهاید.
اگر هر یک از این موارد در مورد شما صدق می کند، باید در طول بارداری بطور مرتب وضعیت دیابت خود را بررسی کنید و تحت نظر باشید.
علائم دیابت بارداری
دیابت بارداری معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمیکند.
بیشتر موارد تنها زمانی کشف میشوند که سطح قند خون شما در طول غربالگری دیابت بارداری آزمایش شود.
برخی از زنان ممکن است در صورت افزایش بیش از حد قند خون (هیپرگلیسمی) این علائم را تجربه کنند:
افزایش تشنگی
نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول
خشکی دهان
خستگی
تاری دید
خارش یا برفک ناحیه تناسلی
اما برخی از این علائم در دوران بارداری شایع هستند و لزوماً نشانه دیابت بارداری نیستند. اگر در مورد علائمی که تجربه میکنید نگران هستید با ماما یا پزشک خود صحبت کنید.
دیابت بارداری چگونه میتواند بر بارداری شما تأثیر بگذارد
اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری٬ بارداریهای طبیعی با نوزادان سالم دارند.
با این حال، دیابت بارداری میتواند باعث مشکلاتی شود، مانند:
بزرگتر شدن نوزاد شما بیش از حد معمول - این ممکن است در حین زایمان مشکل ایجاد کند و احتمال نیاز به القای زایمان یا سزارین را افزایش دهد.
پلی هیدرآمنیوس - مقدار زیاد مایع آمنیوتیک (مایعی که جنین را احاطه کرده است) در رحم ک ه میتواند باعث زایمان زودرس یا مشکلات زایمانی شود.
زایمان زودرس - زایمان قبل از هفته ۳۷ بارداری
پره اکلامپسی - وضعیتی که باعث فشار خون بالا در دوران بارداری میشود و در صورت عدم درمان میتواند منجر به عوارض بارداری شود.
افت قند خون یا زردی پوست و چشم نوزاد (یرقان) پس از تولد که ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد.
از دست دادن نوزاد (مرده زایی) - اگرچه این اتفاق نادر است
داشتن دیابت بارداری همچنین به این معنی است که شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده هستید.
غربالگری دیابت بارداری
در طول اولین ویزیت قبل از زایمان در حدود هفته ۸ تا ۱۲ بارداری، ماما یا پزشک از شما سوالاتی میپرسد تا مشخص کند که آیا در معرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستید یا خیر.
اگر یک یا چند عامل خطر برای دیابت بارداری دارید، باید آزمایش غربالگری به شما پیشنهاد شود.
آزمایش غربالگری، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) نامیده میشود که حدود ۲ ساعت طول می کشد.
این شامل انجام آزمایش خون در صبح است. برای انجام این آزمایش نباید به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت هیچ غذا یا نوشیدنی بخورید (اگرچه معمولاً میتوانید آب بنوشید، اما اگر مطمئن نیستید با بیمارستان مشورت کنید). سپس به شما یک نوشیدنی گلوکز داده میشود.
بعد از استراحت به مدت ۲ ساعت، نمونه خون دیگری گرفته میشود تا مشخص شود بدن شما چگونه با گلوکز برخورد میکند.
تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) زمانی انجام میشود که بین ۲۴ تا ۲۸ هفته بارداری هستید. اگر قبلاً دیابت بارداری داشتهاید، در اوایل بارداری، بلافاصله پس از رزرو وقت، به شما یک تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) پیشنهاد میشود، سپس اگر اولین آزمایش طبیعی باشد، یک آزمایش دیگر دیگر در هفتههای ۲۴ تا ۲۸ خواهید داشت.
در صحفه «آزمایشها الف تای» در مورد آزمایشهای قند خون بیشتر بدانید
درمانهای دیابت بارداری
اگر دیابت بارداری دارید، با کنترل قند خون میتوان احتمال بروز مشکلات در بارداری را کاهش داد.
به شما یک کیت تست قند خون داده میشود تا بتوانید اثرات درمان را کنترل کنید.
قند خون ممکن است با تغییر رژیم غذایی و فعالتر بودن در صورت امکان کاهش یابد. فعالیتهای ملایم مانند پیادهروی، شنا و یوگای پیش از زایمان میتوانند به کاهش قند خون کمک کنند. اما قبل از شروع هر فعالیتی که قبلاً انجام نداده اید، به ماما یا پزشک خود اطلاع دهید.
با این حال، اگر این تغییرات به اندازه کافی قند خون شما را کاهش ندهد، باید دارو نیز مصرف کنید. این دارو ممکن است به صورت قرص یا آمپول انسولین باشد.
همچنین در دوران بارداری و زایمان برای بررسی هر گونه مشکل احتمالی تحت نظر دقیق تری خواهید بود.
اگر دیابت بارداری دارید، بهتر است قبل از هفته ۴۱ زایمان کنید. اگر تا این زمان زایمان طبیعی شروع نشود، ممکن است القای زایمان یا سزارین توصیه شود.
در صورت نگرانی در مورد سلامتی شما یا نوزادتان یا اگر قند خون شما به خوبی کنترل نشده باشد، زایمان زودتر ممکن است توصیه شود.
درباره نحوه درمان دیابت بارداری بیشتر بدانید.
اثرات طولانی مدت دیابت بارداری
دیابت بارداری به طور معمول بعد از زایمان برطرف میشود. اما زنانی که به آن مبتلا شدهاند، بیشتر در معرض ابتلا به این شرایط هستند:
دیابت بارداری دوباره در بارداریهای بعدی
دیابت نوع ۲ - نوعی دیابت مادام العمر
شما باید ۶ تا ۱۳ هفته پس از زایمان و در صورت طبیعی بودن نتیجه، هر سال یک بار آزمایش خون برای بررسی دیابت انجام دهید.
اگر علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی، نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول و خشکی دهان را دارید، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید - منتظر آزمایش بعدی خود نباشید.
حتی اگر احساس میکنید خوب هستید، باید آزمایشات را انجام دهید، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به دیابت هیچ علامتی ندارند.
همچنین در مورد کارهایی که میتوانید برای کاهش خطر ابتلا به دیابت انجام دهید، مانند حفظ وزن سالم، دا شتن یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم، توصیههایی به شما میشود.
برخی از تحقیقات نشان داده است که نوزادانی که مادرشان دیابت بارداری داشتند ممکن است در بزرگسالی دچار دیابت شده یا چاق شوند.
برنامهریزی برای بارداریهای آینده
اگر قبلاً به دیابت بارداری مبتلا شدهاید و قصد بارداری دارید، حتماً برای دیابت آزمایش دهید. پزشک عمومی شما میتواند این کار را انجام دهد.
درباره دیابت در بارداری بیشتر بخوانید.
اگر بارداری ناخواسته دارید، با پزشک عمومی خود صحبت کنید و به ایشان بگویید که در بارداری قبلی خود به دیابت بارداری مبتلا شدهاید.
اگر آزمایشات نشان دهند که دیابت ندارید، غربالگری در اوایل بارداری (به زودی پس از اولین ویزیت ماما) و یک آزمایش دیگر در ۲۴ تا ۲۸ هفتگی در صورت طبیعی بودن اولین آزمایش به شما پیشنهاد میشود.
از طرف دیگر، ماما یا پزشک شما ممکن است به شما پیشنهاد کند که خودتان سطح قند خون خود را با استفاده از کیت خانگی آزمایش کنید، به همان روشی که در دیابت بارداری قبلی خود انجام دادید.