top of page

درمان - چاقی

اگر با چاقی زندگی می‌کنید، پزشک عمومی شما می‌تواند در مورد بهبود سبک زندگی و کاهش وزن و مدیریت ایمن وزن به شما مشاوره دهد.

پزشک عمومی شما می‌تواند با توصیه رژیم غذایی سالم و متعادل و فعالیت بدنی منظم، در مورد کاهش وزن ایمن به شما مشاوره دهد.

اگر مشکلات زمینه‌ای مرتبط با چاقی، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، فشار خون بالا، دیابت یا آپنه خواب دارید، پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتر یا درمان خاصی را توصیه کند. در برخی موارد ممکن است شما را به متخصص ارجاع دهد.

رژیم غذایی

هیچ قانون واحدی وجود ندارد که برای همه صدق کند، اما برای کاهش وزن با سرعت ایمن و پایدار ۰/۵ تا ۱ کیلوگرم در هفته، به اکثر افراد توصیه می‌شود که مصرف انرژی خود را ۶۰۰ کالری در روز کاهش دهند.

برای اکثر مردان، این به معنای مصرف نکردن بیش از ۱۹۰۰ کالری در روز و برای اکثر زنان، به معنای مصرف نکردن بیش از ۱۴۰۰ کالری در روز است.

بهترین راه برای دستیابی به این هدف، جایگزینی انتخاب‌های غذایی ناسالم و پرانرژی - مانند فست فود، غذاهای فرآوری شده و نوشیدنی‌های شیرین (از جمله الکل) - با انتخاب‌های سالم تر است.

یک رژیم غذایی سالم باید شامل موارد زیر باشد:

  • میوه و سبزیجات فراوان

  • وعده‌های غذایی بر پایه سیب زمینی، نان، برنج، ماکارونی و سایر غذاهای نشاسته‌ای (در حالت ایده آل، باید انواع غلات کامل و با فیبر بالا را انتخاب کنید)

  • مقداری شیر و لبنیات یا جایگزین‌های لبنی

  • مقداری گوشت، ماهی، تخم مرغ، لوبیا و سایر منابع غیر لبنی پروتئین

  • فقط مقدار کمی از غذاها و نوشیدنی‌هایی که چربی و قند بالایی دارند.

از مصرف غذاهای حاوی مقادیر بالای نمک خودداری کنید زیرا آنها می‌توانند فشار خون شما را بالا ببرند که برای افرادی که از قبل با چاقی زندگی می‌کنند خطرناک است. چند نکته برای رژیم غذایی کم نمک را بخوانید.

همچنین باید اطلاعات کالری هر نوع غذا و نوشیدنی مصرفی خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید از حد مجاز روزانه خود تجاوز نمی‌کنید.

برخی از رستوران‌ها، کافه‌ها و فست فودها اطلاعات کالری در هر وعده را ارائه می‌دهند. هنگام غذا خوردن در بیرون مراقب باشید زیرا برخی غذاها مانند همبرگر، مرغ سرخ شده و برخی از غذاهای هندی یا چینی به سرعت شما را از حد مجاز عبور می‌دهند.

در مورد شمارش کالری بیشتر بخوانید.

برنامه‌های رژیم غذایی و رژیم‌های غذایی فوری

از رژیم‌های غذایی فوری که روش‌های ناایمنی مانند مدت طولانی بدون غذا ماندن یا حذف کامل گروه‌های غذایی را توصیه می‌کنند، خودداری کنید. این نوع رژیم‌های غذایی بی‌فایده هستند، می‌توانند باعث بیماری شما شوند و پایدار نیستند زیرا به شما عادات غذایی سالم بلندمدت را آموزش نمی‌دهند.

این به معنای ناامن بودن همه برنامه‌های رژیم غذایی تجاری نیست. بسیاری از آنها بر اساس اصول علمی و پزشکی صحیح بنا شده‌اند و می‌توانند برای برخی افراد مفید باشند.

یک برنامه رژیم غذایی مسئولانه باید:

  • به شما در مورد مسائلی مانند اندازه وعده‌های غذایی، ایجاد تغییرات رفتاری و تغذیه سالم آموزش دهد

  • از نظر نوع غذاهایی که می‌توانید بخورید بیش از حد محدود کننده نباشد.

  • به جای کاهش وزن سریع کوتاه مدت، که بعید است ماندگار باشد٬ بر دستیابی به کاهش وزن تدریجی و پایدار تمرکز کند.

رژیم های بسیار کم کالری

 رژیم غذایی با کالری بسیار کم (VLCD) رژیمی است که در آن کمتر از ۸۰۰ کالری در روز مصرف می‌کنید.

این رژیم‌ها می‌توانند منجر به کاهش وزن سریع شوند، اما برای همه مناسب یا ایمن نیستند و به طور معمول برای مدیریت چاقی توصیه نمی‌شوند.

رژیم های بسیار کم کالری معمولاً فقط در صورتی توصیه می‌شوند که عارضه مرتبط با چاقی داشته باشید که از کاهش وزن سریع بهره‌مند شود.

این رژیم‌ها معمولاً نباید بیش از 12 هفته در یک زمان دنبال کرد و فقط باید تحت نظارت یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط استفاده شوند.

اگر این نوع رژیم را در نظر دارید، ابتدا با پزشک عمومی خود صحبت کنید.

اطلاعات بیشتر

برای اطلاعات بیشتر در مورد رژیم غذایی و کاهش وزن، بخوانید:

ورزش

کاهش مقدار کالری در رژیم غذایی به کاهش وزن شما کمک می‌کند، اما حفظ وزن سالم برای سوزاندن انرژی نیاز به فعالیت بدنی دارد.

فعالیت بدنی علاوه بر کمک به حفظ وزن سالم، فواید سلامتی گسترده‌تری نیز دارد. به عنوان مثال، می‌تواند از بیش از ۲۰ بیماری جلوگیری کرده و آنها را مدیریت کند، مانند کاهش ۴۰ درصدی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲.

سازمان‌های پزشکی توصیه می‌کنند که بزرگسالان باید حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط در هفته انجام دهند - به عنوان مثال، ۵ جلسه ورزش ۳۰ دقیقه‌ای در هفته. کاچی بهتر از هیچی است، و انجام فقط ۱۰ دقیقه ورزش در هر بار مفید است.

فعالیت با شدت متوسط هر فعالیتی است که ضربان قلب و تنفس شما را افزایش دهد، مانند:

  • پیاده روی سریع

  • دوچرخه سواری

  • شنای تفریحی

  • رقصیدن

همچنین می‌توانید در هفته ۷۵ دقیقه فعالیت با شدت شدید یا ترکیبی از فعالیت‌های متوسط و شدید انجام دهید.

در طول فعالیت شدید، تنفس بسیار سخت است، قلب شما به سرعت می‌زند و ممکن است قادر به صحبت نباشید. نمونه‌هایی از این فعالیت ها عبارتند از:

  • دویدن

  • بسیاری از ورزش‌های رقابتی 

  • تمرین‌های دایره‌ای (Circuit training)

همچنین باید ۲ روز در هفته تمرینات قدرتی و تمرینات تعادلی انجام دهید. این می‌تواند به صورت تمرینات بدنسازی، حمل کیسه‌های خرید یا انجام فعالیت‌هایی مانند تای چی باشد. همچنین قطع کردن زمان نشستن (کم تحرکی) با بلند شدن و حرکت کردن بسیار مهم است.

پزشک عمومی، مشاور کاهش وزن یا کارکنان مرکز ورزشی محلی شما می‌توانند به شما در ایجاد برنامه‌ای متناسب با نیازها و شرایط شخصی خود، با اهداف قابل دستیابی و انگیزه بخش کمک کنند. با شروع از اهداف کوچک به تدریج پیشرفت کنید.

همچنین یافتن فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌برید و می‌خواهید به انجام آن ادامه دهید نیز مهم است. فعالیت‌هایی با جنبه اجتماعی یا ورزش با دوستان یا خانواده می‌تواند به حفظ انگیزه شما کمک کند. امروز شروع کنید - هرگز برای شروع دیر نیست.

درباره دستورالعمل‌های فعالیت بدنی برای بزرگسالان و دستورالعمل‌های فعالیت بدنی برای بزرگسالان مسن بیشتر بخوانید.

ممکن است برای جلوگیری از چاقی یا در صورتی که چاق بوده‌اید برای جلوگیری از بازگشت وزن، نیاز به ورزش طولانی‌تری در هر روز داشته باشید.

برای پیشگیری از چاقی، ۴۵ تا ۶۰ دقیقه فعالیت با شدت متوسط در روز توصیه می‌شود.  برای جلوگیری از بازگشت وزن بعد از چاقی، ممکن است لازم باشد هر روز ۶۰ تا ۹۰ دقیقه فعالیت داشته باشید.

پزشک عمومی یا مشاور کاهش وزن شما می‌تواند با در نظر گرفتن سطح تناسب اندام فعلی و شرایط فردی شما، در مورد نوع ورزشی که باید انجام دهید و مدت زمان آن توصیه‌های بیشتری به شما کند.

اطلاعات بیشتر

برای اطلاعات بیشتر در مورد ورزش، نگاه کنید به:

سایر استراتژی‌های مفید

شواهد نشان داده‌اند که کاهش وزن در صورتی می‌تواند موفقیت آمیز تر باشد که شامل استراتژی های دیگری در کنار تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی باشد. این می‌تواند شامل این موارد باشد:

  • تعیین اهداف واقع بینانه برای کاهش وزن - اگر با چاقی زندگی می‌کنید، کاهش تنها ۳ درصد از وزن اولیه بدن می‌تواند خطر ابتلا به عوارض مرتبط با چاقی را به طور قابل توجهی کاهش دهد.

  • آهسته‌تر غذا خوردن و آگاهی از اینکه چه چیزی و چه زمانی غذا می‌‌خورید - به عنوان مثال، حواس‌پرت نشدن با تماشای تلویزیون

  • دوری از موقعیت‌هایی که می‌دانید ممکن است در آن‌ها وسوسه شوید بیش از حد غذا بخورید.

  • درگیر کردن خانواده و دوستان خود در تلاش‌های کاهش وزن - آنها می‌توانند با انگیزه دادن به شما کمک کنند.

  • نظارت پیشرفت خود - به عنوان مثال، خود را به طور منظم وزن کنید و وزن خود را در یک دفترچه یادداشت کنید.

دریافت حمایت روانشناختی از یک متخصص آموزش دیده نیز ممکن است به شما کمک کند طرز فکر خود را در مورد غذا و خوردن تغییر دهید. تکنیک‌هایی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) می‌تواند مفید باشد.

جلوگیری از بازگشت وزن

مهم است به خاطر داشته باشید که با کاهش وزن، بدن شما به غذای (کالری) کمتری نیاز دارد، بنابراین پس از چند ماه، کاهش وزن کند می‌شود و حتی اگر به رژیم غذایی ادامه دهید، متوقف می‌شود.

اگر پس از کاهش وزن به مصرف کالری قبلی خود بازگردید، به احتمال زیاد وزن خود را دوباره به دست خواهید آورد. افزایش فعالیت بدنی تا ۶۰ دقیقه در روز و ادامه کنترل آنچه می‌خورید ممکن است به شما در حفظ وزن کمک کند.

دارو

انواع مختلفی از داروهای ضد چاقی در آزمایش‌های بالینی آزمایش شده‌اند، اما تنها داروهایی که ثابت شده بی‌خطر و مؤثر هستند، ارلیستات و لیراگلوتاید هستند.

ارلیستات

فقط در صورتی می‌توانید از ارلیستات مصرف کنید که پزشک یا داروساز فکر کند که این دارو برای شما مناسب است. ارلیستات با نسخه پزشک در دسترس است، یا می‌توانید آن را با دوز کمتر از داروخانه خریداری کنید. 

ارلیستات با جلوگیری از جذب حدود یک سوم چربی موجود در غذایی که می‌خورید، عمل می‌کند. چربی هضم نشده وارد بدن شما نمی‌شود و همراه با مدفوع دفع می‌شود. این به شما کمک می‌کند تا از افزایش وزن جلوگیری کنید و ممکن است به کاهش وزن شما کمک کند.

قبل از شروع درمان با ارلیستات، باید شروع به خوردن یک رژیم غذایی متعادل کرده و به طور منظم ورزش کنید و این کار را در طول درمان و بعد از قطع مصرف ارلیستات ادامه دهید.

چه زمانی باید از ارلیستات استفاده شود

ارلیستات معمولاً فقط در صورتی توصیه می‌شود که برای کاهش وزن از طریق رژیم غذایی، ورزش یا تغییر سبک زندگی تلاش قابل توجهی کرده باشید.

حتی در آن صورت، ارلیستات تنها در صورتی تجویز می‌شود که یکی از موارد زیر را داشته باشید:

  • شاخص توده بدنی ۲۸ یا بیشتر، و سایر شرایط مرتبط با وزن، مانند فشار خون بالا یا دیابت نوع ۲

  • شاخص توده بدنی ۳۰ یا بیشتر

ارلیستات معمولا برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.

قبل از تجویز ارلیستات، پزشک شما در مورد مزایا و محدودیت‌های احتمالی، از جمله عوارض جانبی احتمالی، با شما صحبت خواهد کرد.

توصیه‌های پزشک خود را در مورد نحوه مصرف آن و دستورالعمل‌های همراه دارو دنبال کنید.

چه مدت باید مصرف کرد

درمان با ارلیستات تنها در صورتی باید بیش از ۳ ماه ادامه یابد که ۵ درصد وزن بدن خود را از دست داده باشید. معمولاً در عرض ۱ تا ۲ روز بر نحوه هضم چربی شما تأثیر می‌گذارد.

اگر پس از مصرف اورلیستات به مدت ۳ ماه٬ وزن کم نکرده‌اید، بعید است که درمان موثری برای شما باشد. از پزشک یا داروساز خود بپرسید، زیرا ممکن است لازم باشد مصرف آن را قطع کنید.

ارلیستات و سایر شرایط سلامتی

اگر برای بیماری‌های جدی دیگری مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا بیماری کلیوی دارو مصرف می‌کنید، ممکن است لازم باشد دوز دارو را تغییر دهید. قبل از شروع درمان با ارلیستات با پزشک عمومی خود صحبت کنید.

اگر دیابت نوع ۲ دارید، ممکن است کاهش وزن با استفاده از ارلیستات بیشتر طول بکشد، بنابراین هدف کاهش وزن شما پس از ۳ ماه ممکن است کمی پایین‌تر باشد.

عوارض جانبی ارلیستات

عوارض جانبی رایج اورلیستات عبارتند از:

  • مدفوع چرب یا روغنی

  • نیاز فوری به توالت برای مدفوع کردن

  • دفع مدفوع بیشتر از حد معمول

  • ترشحات چرب از راست روده (ممکن است لکه‌های روغنی روی لباس زیر داشته باشید)

  • باد شکم (نفخ)

اگر به رژیم غذایی کم چرب پایبند باشید، احتمال ابتلا به این عوارض جانبی بسیار کمتر است.

اگر قرص‌های ضد بارداری خوراکی مصرف می‌کنید و در حین مصرف ارلیستات دچار اسهال شدید می‌شوید، از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری مانند کاندوم استفاده کنید.

این به این دلیل است که در صورت داشتن اسهال ممکن است بدن شما قرص‌های ضد بارداری را جذب نکند، بنابراین ممکن است موثر نباشد. برای رهنمایی بسته قرص را بررسی کنید.

لیراگلوتاید و سماگلوتاید

لیراگلوتاید (که ساکسندا نیز نامیده می‌شود) و سماگلوتاید داروهای کاهش وزن هستند که با ایجاد احساس سیری بیشتر و گرسنگی کمتر عمل می‌کنند. این داروها به صورت آمپول مصرف می‌شوند. پزشک یا پرستار به شما نحوه مصرف آن را نشان خواهد داد.

لیراگلوتاید یک بار در روز و سماگلوتاید یک بار در هفته مصرف می‌شود.

شما فقط در صورتی می‌توانید لیراگلوتاید یا سماگلوتاید مصرف کنید که توسط یک سرویس مدیریت وزن متخصص برای شما تجویز شده باشد. پزشک ممکن است در صورتی که تغییرات در رژیم غذایی و ورزش به تنهایی موثر نبوده باشند، مصرف یکی از این داروها را به شما توصیه کند.

پزشک شما قبل از تجویز لیراگلوتاید یا سماگلوتاید، در مورد مزایا و محدودیت‌ها، از جمله هرگونه عوارض جانبی احتمالی، با شما صحبت خواهد کرد.

چه زمانی باید از لیراگلوتاید استفاده شود

لیراگلوتاید برای بزرگسالان تا سن ۷۵ سال مناسب است. در صورت بارداری، شیردهی یا داشتن برخی شرایط سلامتی مانند مشکلات کبدی یا کلیوی توصیه نمی‌شود.

فقط در صورتی لیراگلوتاید برای شما تجویز می شود که همه موارد زیر اعمال شوند:

چه زمانی باید از سماگلوتاید استفاده شود

فقط در صورتی سماگلوتید برای شما تجویز می‌شود که به دلیل وزن خود مشکلات سلامتی داشته باشید و BMI شما به شرح زیر باشد:

  • شاخص توده بدنی (BMI) شما برابر با ۳۲/۵ یا بیشتر است 

  • شاخص توده بدنی (BMI) شما بین ۲۷/۵ تا ۳۲/۴ است و بیماری دیگری نیز دارید

مصرف آن در دوران بارداری یا شیردهی و یا در صورت داشتن برخی مشکلات سلامتی توصیه نمی‌شود.

چه مدت باید این داروها را مصرف کرد

پس از مصرف لیراگلوتاید به مدت ۳ ماه، یک معاینه خواهید داشت. پس از آن تنها زمانی مصرف آن را ادامه می‌دهید که حداقل ۵ درصد از وزن بدن خود را از دست داده باشید.

می‌توانید سماگلوتاید را حداکثر تا ۲ سال مصرف کنید.

عمل جراحی

جراحی کاهش وزن که جراحی چاقی نیز نامیده می‌شود، گاهی اوقات برای درمان افرادی که به شدت چاق هستند استفاده می‌شود.

جراحی چاقی معمولاً فقط برای این افراد توسط پزشک توصیه می‌شود:

  • افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) آنها ۳۷/۵ یا بیشتر است، یا BMI بین ۳۲/۵ تا ۳۷/۴ دارند و یک بیماری جدی مرتبط با وزن دارند که می‌تواند با کاهش وزن بهبود یابد، مانند دیابت نوع ۲ یا فشار خون بالا.

  • تمام اقدامات مناسب غیرجراحی امتحان شده باشد، اما فرد به کاهش وزن کافی و مفید از نظر بالینی دست نیافته یا آن را حفظ نکرده باشد.

  • فرد برای انجام بیهوشی و جراحی آمادگی کافی دارد

  • فرد به عنوان بخشی از درمان خود، مدیریت شدیدی را دریافت کرده یا خواهد داشت

  • فرد به نیاز به پیگیری طولانی مدت متعهد باشد

در موارد نادر، اگر BMI فرد ۵۰ یا بالاتر باشد، ممکن است جراحی به عنوان اولین درمان (به جای درمان‌های سبک زندگی و دارو) توصیه شود.

درمان چاقی در کودکان

درمان کودکان مبتلا به چاقی معمولاً شامل بهبود رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی با استفاده از استراتژی‌های تغییر رفتار است.

میزان کالری که فرزند شما باید در روز مصرف کند به سن و قد او بستگی دارد. پزشک عمومی شما باید بتواند در مورد محدودیت روزانه توصیه شده به شما مشاوره دهد و همچنین ممکن است شما را به برنامه سبک زندگی سالم خانواده محلی خود ارجاع دهد.

کودکان بالای ۵ سال در حالت ایده آل باید حداقل ۶۰ دقیقه در روز ورزش با شدت بالا مانند دویدن یا بازی فوتبال داشته باشند. فعالیت‌های کم تحرک مانند تماشای تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری باید محدود شود.

درباره دستورالعمل‌های فعالیت بدنی برای کودکان و نوجوانان بیشتر بخوانید.

اگر بچه شما دچار عارضه مرتبط با چاقی شود یا تصور شود که یک بیماری زمینه‌ای باعث چاقی شده است، ممکن است ارجاع به متخصص درمان چاقی کودکان توصیه شود.

استفاده از ارلیستات در کودکان فقط در موارد استثنایی، مانند زمانی که کودک به شدت چاق است و عارضه مرتبط با چاقی دارد، توصیه می‌شود.

جراحی چاقی به طور کلی برای کودکان توصیه نمی‌شود، اما ممکن است در شرایط استثنایی برای جوانان در نظر گرفته شود، به شرطی که به بلوغ فیزیولوژیکی رسیده باشند یا تقریباً به آن رسیده باشند.

اطلاعات بیشتر

برای اطلاعات بیشتر در مورد رژیم غذایی و ورزش در کودکان، بخوانید:

تشخیص

قبلی

bottom of page