تشخیص - بیماری رزوس
بیماری رزوس معمولاً در طول بررسیها و آزمایشهای قبل از زایمان که در دوران بارداری شما انجام میشود، تشخیص داده میشود.
آزمایشات خون
در اوایل بارداری باید آزمایش خون برای بررسی شرایطی مانند کم خونی فقر آهن، سرخجه (سرخک آلمانی)، اچ آی وی و ایدز و هپاتیت B انجام شود.
خون شما همچنین برای تعیین اینکه چه گروه خونی دارید و اینکه خون شما از نظر رزوس (RhD) مثبت یا منفی است آزمایش میشود (برای اطلاعات بیشتر به علل بیماری رزوس مراجعه کنید).
اگر RhD منفی هستید، خون شما از نظر وجود آنتی بادیهایی (به نام آنتی بادیهای آنتی D) که گلبولهای قرمز RhD مثبت را از بین میبرند، بررسی میشود. ممکن است در دوران بارداری و در صورتی که جنین شما خون RhD مثبت داشته باشد در معرض آنها قرار گرفته باشید.
اگر آنتی بادی پیدا نشد، خون شما مجدداً در هفته ۲۸ بارداری بررسی میشود و برای کاهش خطر ابتلای کودک به بیماری رزوس، دارویی به نام ایمونوگلوبولین آنتی D به شما تزریق میشود (برای اطلاعات بیشتر به پیشگیری از بیماری رزوس مر اجعه کنید).
اگر آنتی بادیهای آنتی D در دوران بارداری در خون شما تشخیص داده شود، خطر ابتلای جنین شما به بیماری رزوس وجود دارد. به همین دلیل، شما و نوزادتان در دوران بارداری بیشتر از حد معمول تحت نظر خواهید بود.
در برخی موارد، اگر خون RhD منفی دارید، ممکن است آزمایش خونی برای بررسی گروه خونی پدر پیشنهاد شود. این به این دلیل است که اگر هم مادر و هم پدر خون RhD منفی داشته باشند، نوزاد شما در معرض خطر بیماری رزوس قرار نخواهد گرفت.
بررسی گروه خونی نوزاد
با انجام یک آزمایش خون ساده در دوران بارداری، می توان تعیین کرد که آیا جنین RhD مثبت است یا RhD منفی.
اطلاعات ژنتیکی (DNA) جنین در خون مادر یافت میشود که به شما امکان میدهد بدون هیچ خطری گروه خونی جنین را بررسی کنید. گرفتن نتیجه قابل اعتماد از این آزمایش معمولاً بعد از ۱۱ تا ۱۲ هفته بارداری، یعنی مدتها قبل از اینکه نوزاد در معرض خطر آنتی بادیها باشد، امکانپذیر است.
اگر نوزاد شما RhD منفی باشد، در معرض خطر بیماری رزوس نیست و نیازی به مراقبت یا درمان اضافی نخواهد بود. اگر مشخص شود که او RhD مثبت است، بارداری از نزدیک تحت نظر قرار میگیرد تا هر گونه مشکلی که ممکن است رخ دهد به سرعت درمان شود.
نظارت در دوران بارداری
اگر نوزاد شما در معرض خطر ابتلا به بیماری رزوس باشد، با اندازه گیری جریان خون در مغز او تحت نظر قرار میگیرد. اگر نوزاد شما تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است خون او رقیقتر شده و با سرعت بیشتری جریان یابد. این را می توان با اسکن سونوگرافی به نام داپلر اندازهگیری کرد.
اگر سونوگرافی داپلر نشان دهد که خون نوزاد شما سریعتر از حد معمول جریان دارد، میتوان از آزمایشی به نام نمونه برداری خون جنین (FBS) میتواند برای بررسی اینکه آیا نوزاد شما کم خون (کم خونی فقر آهن) است، استفاده کرد.
این آزمایش شامل وارد کردن سوزنی از طریق شکم شما برای برداشتن نمونه کوچکی از خون از نوزاد شما است. این عمل تحت بی حسی موضعی انجام میشود، معمولاً به صورت سرپایی، بنابراین میتوانید در همان روز به خانه بروید.
احتمال کمی (معمولاً ۱ تا ۳ درصد) وجود دارد که این عمل باعث سقط جنین شما شود، بنابراین فقط در صورت لزوم باید انجام شود.
اگر مشخص شود که نوزاد شما کم خون است، میتوان از طریق همان سوزن به او خون تزریق کرد. این به عنوان تزریق داخل رحمی (IUT) شناخته میشود و ممکن است نیاز به بستری یک شبه در بیمارستان داشته باشد.
نمونه برداری خون جنین (FBS) و تزریق داخل رحمی (IUT) فقط در بخشهای تخصصی انجام میشوند، بنابراین ممکن است لازم باشد به بیمارستانی غیر از بیمارستانی که قصد زایمان در آنجا را دارید، ارجاع داده شوید.
درباره درمان بیماری رزوس بیشتر بخوانید.
تشخیص در نوزاد تازه متولد شده
اگر RhD منفی هستید، هنگام تولد از بند ناف نوزاد شما خون گرفته می شود. این کار برای بررسی گروه خونی آنها و اینکه آیا آنتی بادیهای آنتی D وارد خون آنها شده است انجام میشود. این آزمایش، تست کومبس نامیده میشود.
اگر مشخص باشد که شما آنتی بادیهای آنتی D دارید، خون نوزاد شما نیز از نظر کم خونی فقر آهن و زردی نوزاد مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.