درمان - برونشکتازی
آسیب به ریهها ناشی از برونشکتازی دائمی است، اما درمان میتواند به جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک کند.
در بیشتر موارد، درمان شامل ترکیبی است از دارو، تمرینهایی است که میتوانید یاد بگیرید و دستگاههایی که به پاکسازی راههای هوایی شما کمک میکنند. جراحی برای برونشکتازی به ندرت مورد نیاز است.
همچنین تعدادی کار وجود دارد که میتوانید برای کمک به کاهش علائم برونشکتازی و جلوگیری از بدتر شدن وضعیت انجام دهید.
از جمله:
ترک سیگار (اگر سیگار میکشید)
تزریق سالانهی واکسن آنفولانزا
تزریق واکسن پنوموکوک را برای محافظت در برابر ذات الریه
ورزش منظم
نوشیدن مایعات بویژه آب به مقدار کافی
داشتن یک رژیم غذایی متعادل
تمرینات
مجموعهای از تمرینها وجود دارد که به عنوان تکنیکهای پاکسازی راه هوایی شناخته میشوند و میتوانند به حذف مخاط از ریهها کمک کنند.
این تمرینات اغلب میتواند به بهبود سرفه و تنگی نفس در افراد مبتلا به برونشکتازی کمک کند.
ممکن است به فیزیوتراپیست ارجاع داده شوید تا این تکنیکها را به شما آموزش دهد.
چرخه فعال تکنیکهای تنفس (ACBT)
پرکاربردترین تکنیک، چرخه فعال تنفس (ACBT) نام دارد. این شامل تکرار یک چرخه متشکل از تعدادی مراحل مختلف است.
این مراحل شامل یک دوره تنفس طبیعی، به دنبال آن نفسهای عمیق برای شل شدن مخاط و فشار دادن آن به بالا و سپس سرفه کردن مخاط است. سپس چرخه به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تکرار میشود.
اگر ابتدا توسط یک فیزیوتراپیست آموزش دیده به شما این مراحل را آموزش ندادهاند، ACBT را انجام ندهید، زیرا انجام نادرست تکنیکها میتواند به ریههای شما آسیب برساند.
اگر در غیر این صورت از سلامتی خوبی برخوردار هستید، احتمالا فقط یک یا دو بار در روز نیاز به انجام ACBT دارید. اگر دچار عفونت ریه شوید، ممکن است لازم باشد ACBT را به طور مکرر انجام دهید.
تخلیهی وضعیتی
تغییر موقعیت شما همچنین میتواند دفع خلط از ریهها را آسانتر کند. این به عنوان تخلیهی وضعیتی شناخته میشود.
هر تکنیک میتواند شامل چندین مرحله پیچیده باشد، اما بیشتر تکنیکها شامل خم شدن یا دراز کشیدن است در حالی که فیزیوتراپیست از دستان خود برای لرزاندن بخشهای خاصی از ریههای شما استفاده میکند.
دستگاهها
همچنین تعدادی دستگاه دستی وجود دارد که میتواند به دفع مخاط از ریههای شما کمک کند.
اگرچه این دستگاهها متفاوت به نظر میرسند، اما بیشتر آنها به روشی مشابه کار میکنند. به طور کلی، آنها از ترکیبی از ارتعاشات و فشار هوا استفاده میکنند تا سرفه کردن مخاط را آسانتر کنند.
دارو
در برخی موارد، داروهایی برای تسهیل تنفس یا پاکسازی ریهها ممکن است تجویز شود.
داروهای نبولیزه شده
گاهی اوقات، ممکن است استنشاق دارو از طریق دستگاهی به نام نبولایزر توصیه شود تا به شما کمک کند ریههای خود را راحت تر پاک کنید.
نبولایزرها دستگاههایی هستند که از یک ماسک صورت یا دهانی، یک محفظه برای تبدیل دارو به یک غبار ریز و یک کمپرسور برای پمپ کردن دارو به ریهها تشکیل شدهاند.
تعدادی از داروهای مختلف را میتوان با استفاده از نبولایزر تجویز کرد، از جمله محلولهای آب نمک.
این داروها به کاهش ضخامت خلط شما کمک میکنند تا راحتتر سرفه کنید. در صورت لزوم از نبولایزرها نیز میتوان برای تجویز آنتی بیوتیک استفاده کرد.
برونکودیلاتورها
در صورت تشدید شدید علائم، ممکن است برای شما داروهای گشادکننده برونش (نایژه) به صورت کوتاه مدت تجویز شود.
برونکودیلاتورها داروهای استنشاقی هستند که با شل کردن ماهیچههای ریه، تنفس را آسانتر میکنند.
آنتی بیوتیکها
اگر به دلیل عفونت باکتریایی (تشدید عفونی) علائم شما بدتر شد٬ باید با آنتی بیوتیک درمان شوید.
از مخاط نمونهای گرفته میشود تا مشخص شود چه نوع باکتری باعث عفونت میشود، اگرچه در ابتدا با آنتی بیوتیکی که در برابر تعدادی از باکتریهای مختلف موثر است (آنتی بیوتیک وسیع الطیف) درمان میشوید، زیرا ممکن است دریافت نتایج آزمایش چند روز طول بکشد.
با توجه به نتایج آزمایش، ممکن است آنتی بیوتیک دیگری برای شما تجویز شود، یا در برخی موارد ممکن است از ترکیبی از آنتی بیوتیکها استفاده شود.
اگر به اندازه کافی خوب هستید که بتوانید در خانه درمان شوید، احتمالاً ۲ تا ۳ قرص آنتی بیوتیک در روز به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز برای شما تجویز میشود.
مهم است که دورهی آنتی بیوتیک را به پایان برسانید، حتی اگر حس میکنید بهتر شدهاید، زیرا توقف زودهنگام دوره میتواند باعث عود عفونت شود.
اگر علائم شما شدیدتر باشد، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان با تزریق آنتی بیوتیک داشته باشید.
درمان پیشگیرانه
اگر در هر سال ۳ یا بیشتر تشدید عفونی داشته باشید یا علائم شما در طول تشدید عفونی شدید بوده باشد، ممکن است توصیه شود که به طور طولانی مدت آنتی بیوتیک مصرف کنید.
این میتواند به جلوگیری از عفونتهای بیشتر کمک کند و به ریههای شما فرصت بهبودی بدهد.
این میتواند شامل مصرف قرصهای آنتی بیوتیک با دوز پایین برای به حداقل رساندن خطر عوارض جانبی یا استفاده از نبولایزر آنتیبی وتیک باشد.
استفاده از آنتیبیوتیکها به این روش، خطر ایجاد مقاومت در یک یا چند نوع باکتری به آنتیبیوتیک را افزایش میدهد. ممکن است از شما خواسته شود که نمونههای خلط را به طور منظم برای بررسی وجود هرگونه مقاومت آزمایش کنید.
اگر باکتریها نشانههایی از ایجاد مقاومت نشان دهند، ممکن است آنتی بیوتیک شما نیاز به تعویض داشته باشد.
عمل جراحی
فقط در صورتی برای برونشکتازی جراحی توصیه میشود که:
فقط یک بخش از ریه شما را تحت تاثیر قرار میدهد
علائم شما به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهد
یک بیماری زمینهای دارید که باعث عود برونشکتازی شود
ریهها از بخشهایی به نام لوب تشکیل شدهاند - ریه چپ دارای ۲ لوب و ریه راست دارای ۳ لوب است.
جراحی برای برونشکتازی کانونی معمولاً شامل برداشتن لوب تحت تأثیر برونشکتازی در یک نوع عمل جراحی به نام لوبکتومی است.
اگر بیش از ۱ لوب تحت تأثیر قرار گرفته باشد، از جراحی استفاده نمیشود، زیرا برداشتن بافت ریه بسیار خطرناک است.