به کودکان خردسال چه غذایی بدهید
مانند بقیه اعضای خانواده، کودک نوپای شما نیاز به خوردن غذاهای متنوع دارد.
در اینجا چند نکته در مورد انواع مختلف غذایی که باید به بچه خود بدهید، به اضافه چند نکته که بهتر است از آنها اجتناب کنید، آورده شده است.
میوه و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند. از حدود ۶ ماهگی می‌توانید انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزیجات تازه، یخ‌زده، کنسر و شده یا خشک را به کودک خود معرفی کنید تا او با بافت‌ها و طعم‌های جدید آشنا شود و از آنها لذت ببرد.
سعی کنید مطمئن شوید که میوه و سبزیجات در هر وعده غذایی گنجانده شده است.
میوه‌های خشک مانند کشمش بهتر است به جای میان وعده، همراه با غذای اصلی به کودک نوپا داده شوند، زیرا قند موجود در آنها می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
میوه ها و سبزیجات مختلف حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی متفاوتی هستند، بنابراین هر چه کودک نوپای شما انواع بیشتری بخورد، بهتر است.
اگر در ابتدا فقط ۱ یا ۲ نوع می‌خورد نگران نباشید. به او مقدار کمی میوه و سبزیجات دیگر بدهید تا یاد بگیرد طعم‌ها و بافت‌های مختلف را دوست داشته باشد.
برخی از کودکان از سبزیجات پخته خوششان نمی‌آید، اما در حین آماده‌سازی غذا، به سبزیجات خام ناخنک می‌زنند.
ببینید چه چیزی به عنوان ۵ وعده میوه و سبزیجات در روز به حساب می‌آید
نان، برنج، سیب زمینی، ماکارونی و سایر غذاهای نشاسته‌ای
غذاهای نشاسته‌ای و کربوهیدرات‌ها مانند نان، غلات صبحانه، سیب زمینی، برنج، کوسکوس و پاستا انرژی، مواد مغذی و مقداری فیبر را تامین می‌کنند.
می‌توانید به بچه خود غذاهای سبوس دار مانند نان سبوس‌دار، پاستا و برنج قهوه‌ای بدهید. اما خوب نیست که به نوزادان زیر ۲ سال فقط غذاهای نشاسته‌ای سبوس‌دار بدهید.
غذاهای سبوس‌دار میتوانند سرشار از فیبر باشند و ممکن است کودک شما را قبل از دریافت کالری و مواد مغذی مورد نیازش سیر کنند. بعد از ۲ سالگی می‌توانید به تدریج غذاهای سبوس‌دار بیشتری معرفی کنید.
شیر، لبنیات و جایگزین‌های لبنی
جایگزین‌های شیر و لبنیات
شیر مادر تنها غذا یا نوشیدنی مورد نیاز نوزادان در حدود ۶ ماه اول زندگی است. بهتر است پس از معرفی اولین غذاهای جامد نوزاد، شیردهی را در کنار یک رژیم غذایی متنوع ادامه دهید.
شیرخشک اولیه‌ی نوزاد که مخصوص نوزادان زیر ۱۲ ماه ساخته شده است، تنها جایگزین مناسب برای شیر مادر در ۱۲ ماه اول زندگی بچه شما است. شیر کامل گاو را می‌توان به عنوان نوشیدنی اصلی از سن ۱ سالگی مصرف کرد.
شیر کامل و لبنیات پرچرب منبع خوبی از کلسیم هستند که به رشد استخوان‌ها و حفظ سلامت دندان‌های بچه شما کمک می‌کند.
آنها همچنین حاوی ویتامین A هستند که به بدن در مقاومت در برابر عفونت‌ها کمک می‌کند و برای سلامت پوست و چشم‌ها لازم است.
سعی کنید روزانه حداقل ۳۵۰ میلی لیتر شیر یا ۲ وعده غذای تهیه شده از شیر مانند پنیر یا ماست به کودک خود بدهید.
شیر نیمه چرب را می‌توان از سن ۲ سالگی معرفی کرد، به شرط اینکه کودک شما به خوبی غذا بخورد و متناسب با سن خود رشد کند.
شیر بدون چربی یا ۱ درصد چربی حاوی چربی کافی نیست، بنابراین برای کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی‌شود. اما می‌توانید از سن ۱ سالگی از آن در آشپزی استفاده کنید.
شما می‌توانید از ۱ سالگی به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل به کودک خود جایگزین‌های شیر بدون قند که با کلسیم غنی شده‌اند بدهید مانند نوشیدنی‌های سویا، بادام و جو دوسر.
کودکان نوپا و خردسالان زیر ۵ سال نباید نوشیدنی برنج مصرف کنند، زیرا حاوی آرسنیک است.
اگر کودک شما حساسیت دارد یا نمی‌تواند شیر را تحمل کند، به خانه بهداشت یا پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها میتوانند به شما در مورد جایگزین‌های شیر مناسب راهنمایی کنند.
درباره لبنیات و جایگزین‌های آن در رژیم غذایی خود بیشتر بخوانید
پنیر
پنیر می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای نوزادان و کودکان خردسال باشد و کلسیم، پروتئین و ویتامین‌هایی مانند ویتامین A را تامین کند.
نوزادان از ۶ ماهگی میتوانند پنیر پاستوریزه پرچرب بخورند. این شامل پنیرهای سخت - مانند پنیر چدار ملایم - پنیر کاتیج و پنیر خامه‌ای است.
مصرف پنیر و لبنیات پرچرب تا سن ۲ سالگی توصیه می‌شود، زیرا کودکان خردسال برای کمک به رشد به چربی و انرژی نیاز دارند.
نوزادان و کودکان خردسال نباید این نوع از پنیرها را بخورند:
پنیرهای نرم با پوسته‌ی کپکی، مانند بری یا کامبرت
پنیر نرم شیر بز با پوسته‌ی کپکی، مانند شِور (chèvre)
پنیر نرم با رگه‌های آبی مانند روکفور
پنیرهایی که از شیر پاستوریزه نشده تهیه شده‌اند، بنابراین همیشه برچسب آن را بررسی کنید
دلیل آن این است که این پنیرها حاوی باکتری‌هایی به نام لیستریا هستند.
اما این پنیرها را می‌توان به عنوان بخشی از یک دستور پخت٬ در غذای پخته استفاده کرد زیرا لیستریا با پختن از بین می‌رود. به عنوان مثال، بری پخته، گزینه مطمئن تری است.
لوبیا، حبوبات، ماهی، تخم مرغ، گوشت و سایر پروتئین‌ها
کودکان خردسال برای رشد و تکامل به پروتئین و آهن نیاز دارند.
لوبیا، حبوبات، ماهی، تخم مرغ، غذاهای تهیه شده از حبوبات (مانند توفو، هوموس و سویای چرخ شده) و گوشت منابع عالی پروتئین و آهن هستند.
سعی کنید روزانه حداقل ۲ وعده پروتئین از منابع گیاهی (لوبیا، نخود، عدس و توفو) یا ۱ سهم از منابع حیوانی (گوشت، ماهی و تخم مرغ) به کودک خود بدهید.
آجیل همچنین حاوی پروتئین است، اما آجیل کامل، از جمله بادام زمینی، نباید به کودکان زیر ۵ سال داده شود چون ممکن است در گلویشان گیر کرده و احتمال خفگی وجود دارد.
سعی کنید به کودک خود حداقل ۱ وعده ماهی روغنی (مانند ماهی خال مخالی، سالمون و ساردین) در هفته بدهید. از آنجایی که ماهی‌های روغنی میتوانند حاوی مقادیر کمی از آلاینده‌ها باشند که میتوانند در بدن جمع شوند، پسران نباید بیش از ۴ وعده ماهی چرب در هفته و دختران نباید بیش از ۲ وعده در هفته مصرف کنند.
به یاد داشته باشید، تغذیه بچه‌تان با ماهی‌های روغنی را قطع نکنید - تا زمانی که او بیش از مقدار توصیه شده نخورد، مزایای سلامتی آنها بیشتر از خطرات آن است.
به بچه‌تان کمک کنید تا آهن کافی دریافت کند
آهن برای سلامت بچه شما ضروری است.
آهن به ۲ شکل وجود دارد:
آهن موجود در گوشت و ماهی که به راحتی توسط بدن جذب می‌شود
آهن موجود در غذاهای گیاهی که جذب آن برای بدن آسان نیست
اگر کودک شما گوشت یا ماهی نمی‌خورد، می‌تواند آهن کافی را از طریق مصرف سایر غذاهای غنی از آهن مانند غلات صبحانه غنی‌شده، سبزیجات برگ‌دار سبز، لوبیا و عدس دریافت کند.
کودکانی که گوشت یا ماهی نمی‌خورند بیشتر در معرض کمبود آهن هستند که می‌تواند منجر به کم خونی فقر آهن شود. این می‌تواند رشد جسمی و ذهنی کودک شما را تحت تاثیر قرار دهد.
چربی‌ها
کودکان خردسال، به ویژه کودکان زیر ۲ سال، به انرژی حاصل از چربی نیاز دارند. برخی ویتامین‌ها نیز وجود دارند که فقط در چربی‌ها یافت می‌شوند.
به همین دلیل است که غذاهایی مانند شیر کامل، ماست پرچرب، پنیر و ماهی چرب بسیار مهم هستند.
هنگامی که بچه شما ۲ ساله شد، می‌توانید به تدریج محصولات لبنی کم چرب را معرفی کنید و مقدار چربی را در سایر غذاها کاهش دهید - به شرطی که بچه شما خوب غذا بخورد و به خوبی رشد کند.
تا زمانی که بچه شما به ۵ سالگی برسد، می‌تواند یک رژیم غذایی سالم و متعادل مانند رژیم توصیه‌شده برای بزرگسالان داشته باشد.
مراقب میزان چربی‌های اشباع‌شده در غذایی که خانواده‌تان می‌خورند باشید. سعی کنید آن را به حداقل برسانید.
نکات زیر به شما کمک می‌کند تا میزان چربی در وعده‌های غذایی خانواده خود را کاهش دهید:
غذاها را به جای سرخ کردن، کبابی یا در فر بپزید
در حین پخت و پز، چربی غذاهای گوشتی مانند گوشت چرخ‌کرده یا کاری را بگیرید
گوشت‌های کم‌چرب‌تر و محصولات گوشتی کم‌چرب‌تر مانند سوسیس و برگرهای کم‌چرب بخرید
پوست مرغ را جدا کنید
مقدار گوشتی که در خورشت‌ها و آبگوشت‌ها می‌ریزید را کاهش دهید و با عدس، نخود یا لوبیای خشک خیسانده جایگزین کنید
برای کودکان بالای ۲ سال، از محصولات لبنی کم‌چرب‌تر مانند اسپردهای کم‌چرب و پنیرهای کم‌چرب استفاده کنید
تا حد امکان از روغن آشپزی کمتری استفاده کنید. روغن‌هایی مانند روغن کلزا، آفتاب‌گردان یا روغن زیتون ایده‌آل هستند.
بدانید چگونه چربی اشباع کمتری مصرف کنید
قند
برای کمک به جلوگیری از پوسیدگی دندان، مهم است که میزان قند در رژیم غذایی آنها را به حداقل برسانید.
سعی کنید تا:
مقدار غذاها و نوشیدنی‌های شیرین که کودک‌تان مصرف می‌کند را کاهش دهید
غذاها و نوشیدنی‌های شیرین را به جای میان‌وعده‌ها، فقط همراه با وعده‌های غذایی به کودک بدهید
از دادن غذاها و نوشیدنی‌های شیرین به کودک قبل از خواب خودداری کنید
قند در بسیاری از انواع غذاها و نوشیدنی‌ها، از جمله شیرینی‌ها، کیک‌ها، مربا، ماست‌ها، نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های میوه‌ای وجود دارد.
نوشیدنی‌های گازدار میتوانند به مینای دندان آسیب برسانند، بنابراین نباید به کودکان خردسال داده شوند. بهتر است به کودک خود آب یا شیر بدون شیرینی بدهید.
نوزادان زیر ۱۲ ماه به آب میوه یا اسموتی نیاز ندارند. اگر می‌خواهید اینها را به بچه‌تان بدهید، آب‌میوه رقیق شده (۱ قسمت آب‌میوه به ۱۰ قسمت آب) را همراه با وعده‌های غذایی به بچه خود بدهید. مصرف آنها با غذا به کاهش خطر پوسیدگی دندان کمک می‌کند.
از سن ۵ سالگی، دادن آب میوه یا اسموتی‌های رقیق نشده به فرزندتان اشکالی ندارد، اما نباید بیش از ۱ لیوان (حدود ۱۵۰ میلی لیتر) در روز باشد و باید همراه با غذا داده شود.
قند موجود در کشمش و سایر میوه‌های خشک نیز می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. بهتر است اینها را به جای میان‌وعده، همراه با وعده‌های غذایی به کودک بدهید.
درباره قند بیشتر بخوانید: حقایق
نمک
نیازی به افزودن نمک به غذای کودک‌تان نیست. اکثر غذاها از قبل حاوی نمک کافی هستند.
مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث شود کودک‌تان تمایل بیشتری به غذاهای شور پیدا کند و در بزرگسالی به فشار خون بالا دچار شود.
اگر به تدریج میزان نمک را در آشپزی خود کاهش دهید، برای تمام خانواده شما خوب خواهد برد. سعی کنید مقدار غذاهای شور را محدود کنید و همیشه برچسب مواد غذایی را بررسی کنید.
درباره نمک بیشتر بخوانید: حقایق
بیشتر در از شیر گرفتن و تغذیه
به کودکان خردسال چه غذایی بدهید
