درمان - آندومتریوز
درمان
هیچ درمانی برای آندومتریوز وجود ندارد و ممکن است درمان آن دشوار باشد. هدف درمان کاهش علائم است تا این وضعیت در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد نکند.
درمان را میتوان برای موارد زیر انجام داد:
کاهش درد
حذف بافت اندومتریوز
بهبود باروری
کاهش احتمال بازگشت بیماری
تصمیم گیری در مورد کدام درمان
متخصص زنان شما گزینههای درمانی را با شما در میان میگذارد و خطرات و مزایای هر کدام را شرح میدهد.
هنگام تصمیمگیری در مورد اینکه کدام درمان برای شما مناسب است، چند نکته وجود دارد که باید در نظر بگیرید:
از جمله:
سن شما
علائم اصلی شما، مانند درد یا مشکل در بارداری
اینکه آیا ممکن است در آینده باردار شوید - برخی از درمانها ممکن است مانع از بارداری شما شوند
احساس شما در مورد جراحی
اینکه آیا قبلاً از هر یک از این درمانها را امتحان کردهاید
اگر علائم شما خفیف باشد، مشکلی در باروری ندارید یا به دوران یائسگی نزدیک میشوید، زمانی که ممکن است علائم بدون درمان بهتر شوند، ممکن است درمان ضروری نباشد.
آندومتریوز گاهی اوقات به خودی خود بهتر میشود، اما اگر درمان نشود میتواند بدتر شود. یک گزینه این است که علائم را زیر نظر داشته باشید و در صورت بدتر شدن آنها تصمیم به درمان بگیرید.
داروی ضد درد
ممکن است داروهای ضدالتهاب (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و سایر مسکنها مانند استامینوفن برای بررسی اینکه آیا به کاهش درد شما کمک میکنند، امتحان شوند. برای دردهای شدیدتر می توان آنها را با هم استفاده کرد.
این مسکنها را میتوانید از داروخانه ها خریداری کنید.
اگر چند ماه است که مسکن مصرف میکنید و همچنان درد دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
درمان هورمونی
هدف از درمان هورمونی، محدود کردن یا متوقف کردن تولید استروژن در بدن شماست، زیرا استروژن باعث رشد و ریزش بافت آندومتریوز میشود.
محدود کردن استروژن میتواند بافت آندومتریوز را در بدن کوچک کند و درد ناشی از آندومتریوز را کاهش دهد.
اما درمان هورمونی روی چسبندگیها (مناطق «چسبنده» بافت که میتواند باعث اتصال اندام ها به هم شود) تاثیری ندارد و نمیتواند باروری را بهبود بخشد.
در مورد چسبندگی و سایر عوارض آندومتریوز بیشتر بدانید
برخی از درمان های اصلی مبتنی بر هورمون برای اندومتریوز عبارتند از:
پروژستوژنها، از جمله سیستم داخل رحمی (IUS)، آمپول ضد بارداری، ایمپلنت ضد بارداری و قرص فقط پروژستوژن
شواهد نشان میدهد که این درمانهای هورمونی به همان اندازه در درمان اندومتریوز موثر هستند، اما عوارض جانبی متفاوتی دارند.
میتوانید گزینههای مختلف و عوارض جانبی آنها را با پزشک خود در میان بگذارید.
اکثر درمانهای هورمونی در حین مصرف، احتمال بارداری شما را کاهش میدهند، اما همه آنها به عنوان داروهای ضد بارداری مجوز ندارند.
درمانهای هورمونی ضد بارداری تاثیر دائمی بر باروری شما ندارد.
قرص ضد بارداری خوراکی ترکیبی
قرص ضد بارداری ترکیبی حاوی هورمونهای استروژن و پروژستوژن است.
این قرص میتواند به تسکین علائم کمک کند و میتواند برای مدت طولانی استفاده شود.
این قرص مانع از آزاد شدن تخمک (تخمک گذاری) میشود و پریودها را سبک تر کرده و از درد آن کم میکند.
این ضد بارداری می تواند عوارض جانبی داشته باشد، اما میتوانید مارکهای مختلف را امتحان کنید تا زمانی که یکی از آنها را پیدا کنید که مناسب شما باشد.
پزشک شما ممکن است توصیه کند برای به حداقل رساندن خونریزی و بهبود هر گونه علائمی مرتبط با خونریزی، ۳ بسته از قرص را به طور متوالی و بدون وقفه مصرف کنید.
پروژستوژنها
پروژستوژنها هورمونهای مصنوعی هستند که مانند هورمون طبیعی پروژسترون عمل میکنند.
آنها با جلوگیری از رشد سریع پوشش داخلی رحم و هر گونه بافت آندومتریوز عمل میکنند.
اما آنها میتوانند عوارض جانبی داشته باشند، مانند:
نفخ
تغییرات خلق و خوی
خونریزی نامنظم
افزایش وزن
پروژستوژنهای مورد استفاده برای درمان اندومتریوز عبارتند از:
سیستم داخل رحمی (IUS)، دستگاه کوچکی که در رحم قرار میگیرد و پروژستوژن آزاد میکند.
قرصهای پروژستوژن که ضد بارداری نیستند، مانند نورتی استرون
آنالوگهای هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH).
آنالوگهای GnRH هورمون های مصنوعی هستند که با کاهش تولید استروژن باعث یائسگی موقت میشوند.
گاهی اوقات اگر سایر درمانهای هورمونی برای شما مناسب نباشد، برای کمک به کاهش درد، یا پس از جراحی لاپا راسکوپی برای مدت کوتاهی تجویز میشوند.
آنالوگهای GnRH به عنوان نوعی از پیشگیری از بارداری مجوز ندارند، بنابراین همچنان باید هنگام استفاده از آنها از روشهای پیشگیری بارداری استفاده کنید.
عمل جراحی
جراحی برای برداشتن یا تخریب نواحی بافت آندومتریوز که میتواند به بهبود علائم کمک کند، قابل استفاده است.
نوع جراحی شما بستگی به محل آندومتریوز و میزان آن دارد.
برخی از گزینهها عبارتند از:
لاپاراسکوپی - رایج ترین روش مورد استفاده
هیسترکتومی
هر عمل جراحی خطراتی را به همراه دارد. مهم است که قبل از انجام درمان، این موارد را با جراح خود در میان بگذارید.
لاپاراسکوپی
در طول لاپاراسکوپی، که به عنوان جراحی سوراخ کلید نیز شناخته میشود، بریدگی های کوچکی در شکم ایجاد میشود تا بافت آندومتریوز تخریب یا بریده شود.
از برش های بزرگ اجتناب میشود زیرا جراح از ابزاری به نام لاپاراسکوپ استفاده میکند.
این یک لوله کوچک با منبع نور و دوربین است که تصاویر داخل شکم یا لگن شما را به یک مانیتور تلویزیون ارسال میکند.
در طول لاپاراسکوپی، از ابزارهای ظریف برای بریدن یا اعمال گرما، لیزر یا تابش گازی مخصوص به تکههای بافت آندومتریوز برای از بین بردن یا برداشتن آنها استفاده میشود.
چسبندگیها و هر کیست تخمدانی به نام اندومتریوما که در نتیجه آندومتریوز ایجاد شده است نیز میتواند با استفاده از برخی از این تکنیکها برداشته شود.
این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، بنابراین شما در خواب خواهید بود و در حین انجام آن هیچ دردی احساس نخواهید کرد.
اگرچه این نوع جراحی می تواند علائم شما را تسکین دهد و گاهی به بهبود باروری کمک کند، اما ممکن است مشکلات عود کنند، به خصوص اگر مقداری بافت آندومتریوز باقی بماند.
ممکن است بعد از جراحی از درمان هورمونی برای کمک به گرفتن نتایج بهتر و ماندگارتر استفاده شود.
هیسترکتومی
اگر جراحی سوراخ کلید و سایر درمانها مؤثر نبوده و نمیخواهید باردار شوید، برداشتن رحم (هیسترکتومی) ممکن است یک گزینه باشد.
هیسترکتومی یک عمل جراحی بزرگ است که تاثیر قابل توجهی بر بدن شما خواهد داشت.
تصمیمگیری برای هیسترکتومی تصمیم بزرگی است که باید با پزشک عمومی یا متخصص زنان خود در میان بگذارید.
هیسترکتومی را نمیتوان معکوس کرد و اگرچه بعید است، علائم آندومتریوز میتواند پس از عمل بازگردد.
اگر تخمدانها و دهانه رحم در جای خود باقی بمانند، احتمال بازگشت درد ناشی از آندومتریوز بیشتر است.
اگر در حین هیسترکتومی تخمدان های شما برداشته شود، باید در مورد احتمال نیاز به درمان جایگزین هورمونی (HRT) پس از آن با شما صحبت شود.
اما مشخص نیست که کدام دوره از HRT برای زنانی که آندومتریوز دارند بهترین است.
به عنوان مثال، اگر تکههایی از آندومتریوز پس از عمل باقی مانده باشد٬ «HRT فقط با استروژن» ممکن است باعث شود علائم شما بعد از عمل بازگردد.
این خطر با استفاده از «دوره ترکیبی HRT (استروژن و پروژستوژن)» کاهش مییابد. اما مصرف«HRT ترکیبی» با کمی افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان مرتبط است.
با پزشک خود در مورد بهترین درمان برای شما صحبت کنید.
عوارض جراحی
همه انواع جراحی خطر عوارض را به همراه دارد.
اگر جراحی برای شما توصیه میشود، قبل از موافقت با درمان در مورد خطرات احتمالی با جراح خود صحبت کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد خطرات جراحی، عوارض عوارض آندومتریوز را بخوانید.
درمانهای مکمل
هیچ مدرکی مبنی بر اینکه طب سنتی٬ چینی یا سایر داروهای گیاهی یا مکملها میتوانند به درمان اندومتریوز کمک کنند وجود ندارد.