آتاکسی

• بررسی اجمالی

• انواع

• علل

• تشخیص

• درمان

آتاکسی اصطلاحی برای گروهی از اختلالات است که بر هماهنگی، تعادل و گفتار تأثیر می‌گذارد.

هر بخشی از بدن ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، اما افراد مبتلا به آتاکسی اغلب با مشکلات زیر مواجه هستند:

• تعادل و راه رفتن

• صحبت كردن

• بلع و قورت دادن

• کارهایی که نیاز به کنترل بالایی دارند، مانند نوشتن و خوردن

• بینایی

علائم دقیق و شدت آنها بسته به نوع آتاکسی فرد متفاوت است.

انواع آتاکسی

انواع مختلفی از آتاکسی وجود دارد که می‌توان آنها را به ۳ دسته کلی تقسیم کرد:

• آتاکسی اکتسابی - که در آن علائم در نتیجه تروما، سکته مغزی، مولتیپل اسکلروزیس (ام اس)، تومور مغزی، کمبودهای تغذیه‌ای، یا سایر مشکلاتی که به مغز یا سیستم عصبی آسیب می‌رساند، ایجاد می‌شود.

• آتاکسی ارثی - که در آن علائم به آهستگی در طی سال‌ها ایجاد می‌شوند و توسط ژن‌های معیوبی ایجاد می‌شوند که فرد از والدین خود به ارث می‌برد. شایع‌ترین نوع آن آتاکسی فریدریش است

• آتاکسی مخچه‌ای با شروع دیررس ایدیوپاتیک (ILOCA) - که در آن مغز به مرور زمان به دلایل نامشخص آسیب می‌بیند.

درباره‌ی انواع اصلی آتاکسی بیشتر بخوانید.

چه چیزی باعث آتاکسی می‌شود؟

آتاکسی معمولاً در نتیجه آسیب به بخشی از مغز به نام مخچه ایجاد می‌شود، اما می‌تواند در اثر آسیب به سایر قسمت‌های سیستم عصبی نیز ایجاد شود.

این آسیب می‌تواند بخشی از یک وضعیت زمینه‌ای مانند ام اس باشد، یا می‌تواند ناشی از ضربه به سر، کمبود اکسیژن به مغز، یا مصرف طولانی مدت و زیاد الکل باشد.

آتاکسی ارثی ناشی از یک ژن معیوب است که توسط اعضای خانواده منتقل می‌شود٬ که ممکن است تحت تأثیر آتاکسی قرار گرفته باشد یا فقط ناقل باشد.

درباره‌ی علل آتاکسی بیشتر بخوانید.

نحوه درمان آتاکسی

در بیشتر موارد، هیچ درمانی برای آتاکسی وجود ندارد و درمان حمایتی برای کنترل علائم ضروری است.

این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گفتار و زبان درمانی برای کمک به مشکلات گفتار و قورت دادن

• فیزیوتراپی برای کمک به مشکلات حرکتی

• کاردرمانی برای کمک به کنار آمدن با مشکلات روزمره 

• دارو برای کنترل مشکلات عضلانی، مثانه، قلب و چشم

در چند مورد، بهبود آتاکسی یا جلوگیری از بدتر شدن آن با درمان علت زمینه‌ای امکان‌پذیر است.

درباره‌ی درمان آتاکسی بیشتر بخوانید.

چشم انداز

چشم انداز آتاکسی می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد و تا حد زیادی به نوع آتاکسی شما بستگی دارد. برخی از انواع ممکن است نسبتاً پایدار باقی بمانند یا حتی با گذشت زمان بهبود یابند، اما اکثر آنها در طی سال‌ها به تدریج بدتر می‌شوند.

امید به زندگی عموماً برای افراد مبتلا به آتاکسی ارثی کمتر از حد طبیعی است، اگرچه برخی از افراد می‌توانند تا دهه ۵۰ یا ۶۰ یا بالاتر از آن زندگی کنند. در موارد شدیدتر، این وضعیت می‌تواند در دوران کودکی یا اوایل بزرگسالی کشنده باشد.

برای آتاکسی اکتسابی، چشم انداز به علت زمینه‌ای بستگی دارد. برخی از موارد ممکن است بهبود یابند یا ثابت بمانند، در حالی که موارد دیگر ممکن است به تدریج در طول زمان بدتر شوند و امید به زندگی را کاهش دهند.