Air or gas embolism
آمبولی هوا یا گاز
آمبولی هوا یا گاز٬ حبابی است که در رگ خونی گیر کرده و آن را مسدود می‌‌کند.
آمبولی هوا یا گاز در غواصان
آمبولی هوا یا گاز می‌تواند اتفاق بیفتد اگر یک غواص:
خیلی طولانی زیر آب بماند
خیلی سریع به سطح آب باز گردد
هنگام بالا آمدن نفس خود را حبس کند
هوا می‌تواند از ریه‌ها به داخل رگ‌های خونی فرار کند (آمبولی گاز شریانی) یا حباب‌های نیتروژن می‌توانند در رگ‌های خونی تشکیل شوند (بیماری رفع فشار)
آمبولی هوا یا گاز می‌تواند باعث ایجاد شرایط جدی و بالقوه کشنده شود، مانند سکته مغزی یا حمله قلبی.
از اورژانس محلی آمبولانس بخواهید اگر: |
|
علائم آمبولی هوا یا گاز بعد از غواصی
علائم آمبولی هوا یا گاز پس از غواصی عبارتند از:
درد مفاصل یا ماهیچه
فشار خون پایین، که ممکن است باعث سرگیجه شود
ضربان قلب نامنظم
تنگی نفس و تنفس سریع
تاری دید
احساس شدید اضطراب
خارش پوست
خروج کف خونی از دهان
فلج یا ضعف، احتمالاً یک یا چند اندام
تشنج یا رعشه
از دست دادن هوشیاری
ممکن است بلافاصله این علائم را نداشته باشید. آنها می‌توانند در عرض ۱۰ تا ۲۰ دقیقه یا گاهی اوقات حتی بیشتر پس از بازگشت به سطح آب ایجاد شوند. این علائم را نادیده نگیرید - فوراً از پزشک کمک بگیرید.
دریافت کمک پزشکی
اگر بعد از غواصی احساس ناراحتی کردید، با اورژانس محلی تماس بگیرید و آمبولانس بخواهید.
غواصی که مشکوک به آمبولی هوا یا گاز است باید در اسرع وقت به بخش فوریت‌های پزشکی منتقل شود.
او باید صاف دراز بکشد و تا رسیدن به بیمارستان به او اکسیژن ۱۰۰٪ داده شود. پس از تثبیت، او به یک اتاق تحت فشار به نام اتاقک هایپرباریک برده می‌شود. این اتاق یا در بیمارستان است یا در مکانی دیگری.
چرا غواصی می‌تواند منجر به آمبولی هوا یا گاز شود؟
اگر یک غواص خیلی سریع به سطح آب باز گردد، در بافت‌ها و جریان خون او حباب‌های نیتروژن ایجاد می‌شود. این اغلب به عنوان بیماری رفع فشار نامیده می‌شود.
بالا آمدن خیلی سریع یا نگه داشتن نفس هنگام شنا به سطح آب می‌تواند باعث انبساط هوای داخل ریه‌ها شود. این ممکن است باعث پارگی بافت ریه (باروتروما ریوی) شود که می‌تواند منجر به آزاد شدن حباب‌های گاز در گردش خون شریانی (آمبولی گاز شریانی) شود.
در برخی از غواصان، شرایط زمینه‌ای می‌تواند احتمال بیماری رفع فشار را افزایش دهد. این موارد باید با یک پزشک متخصص در پزشکی غواصی در میان گذاشته شود.
اگر حباب گاز یک سرخرگ را مسدود کند، می‌تواند جریان خون را به ناحیه خاصی از بدن قطع کند.
اینکه انسداد چقدر جدی است بستگی به این دارد که چه بخشی از بدن تحت تأثیر قرار گرفته است، اندازه حباب گاز چقدر است و چه مقدار گازهای بی‌اثر (گازهای غیرفعال) در بافت‌های غواص وجود دارد.
آمبولی هوا یا گاز با توجه به محل انسداد می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند٬ مثلا در:
شریان‌های منتهی به مغز - از دست دادن فوری هوشیاری و ممکن است منجر به تشنج یا حمله یا سکته مغزی شود.
شریان‌های منتهی به قلب - حمله قلبی یا ضربان قلب غیر طبیعی (آریتمی)
یک رگ خونی به ریه‌ها - آمبولی ریه
این شرایط بسیار جدی هستند و می‌توانند کشنده باشند، به خصوص اگر آمبولی هوا به سرعت درمان نشود.
درمان آمبولی هوا یا گاز ناشی از غواصی
پس از اینکه یک غواص که دچار آمبولی هوا یا گاز شده٬ تحت مراقبت‌های پزشکی اورژانسی قرار گرفت و وضعیت او تثبیت شد، به یک اتاقک هایپرباریک منتقل می‌شود.
او باید چندین ساعت در محفظه هایپرباریک بخوابد و مخلوطی از گازها و اکسیژن را در یک محیط تحت فشار تنفس کند. فشار بالا باعث می‌شود که جریان خون و اکسیژن طبیعی به بافت‌های بدن باز گردند. بعلاوه فشار بالا٬ اندازه حباب‌های هوا در بدن را کاهش می‌دهد.
در موارد بیماری رفع فشار، فشار باعث می‌شود که حباب‌های نیتروژن در جریان خون حل شوند.
سپس فشار در محفظه به تدریج کاهش می‌یابد تا گازها از بدن خارج شوند و به آرامی وضعیت بازگشت به سطح آب را شبیه سازی می‌کنند.
با توجه به شدت علائم، ممکن است نیاز باشد تا درمان برای چند روز ادامه داشته باشد.
جلوگیری از آمبولی هوا یا گاز در هنگام غواصی
برای کاهش خطر ابتلا به آمبولی هوا یا گاز هنگام غواصی باید:
عمق و مدت غواصی خود را محدود کنید
همیشه به آهستگی به سطح آب بازگردید و توقف‌های ایمنی را انجام دهید تا اجازه دهید هر گونه هوای موجود در بافت‌ها و رگ‌های خونی شما به طور ایمن خارج شود. از یک کامپیوتر غواصی یا میزهای شیرجه برای حفظ سرعت صعود مطمئن استفاده کنید و تا زمانی که زمان مناسبی را در سطح آب سپری نکرده‌اید، به غواصی ادامه ندهید.
در هنگام بازگشت به سطح آب آرام باشید و به طور عادی نفس بکشید
در صورت عفونت ریه غواصی نکنید
از ورزش شدید قبل، حین و بعد از غواصی اجتناب کنید
قبل از غواصی مطمئن شوید که به آب کافی در بدن شما وجود دارد
بین غواصی‌ها (اگر قصد انجام چندین نوبت غواصی را دارید) فواصل زمانی کافی بگذارید تا نیتروژن از بدن شما خارج شود.
از پرواز یا رفتن به ارتفاع بالاتر تا ۲۴ ساعت پس از غواصی اجتناب کنید.
سایر علل آمبولی هوا یا گاز
اگرچه غیرمعمول است، اما ممکن است در حین عمل جراحی، برخی اقدامات پزشکی و هنگام صعود به ارتفاعات، آمبولی هوا یا گاز ایجاد شود.
در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی٬ برای پیشگیری از آمبولی هوا باید به این موارد دقت شود:
خارج کردن هوا از سرنگ‌ها قبل از تزریق و از خطوط وریدی قبل از اتصال آنها
استفاده از تکنیک‌هایی در هنگام قرار دادن و خارج کردن کاتترها (سوند) و لوله‌های دیگر که خطر ورود هوا به رگ‌های خونی را به حداقل می‌رساند.
نظارت دقیق بر بیماران در حین جراحی برای اطمینان از عدم تشکیل حباب‌های هوا در رگ‌های خونی آنها
آمبولی‌های هوایی ناشی از جراحی، بیهوشی یا سایر روش‌های پزشکی ممکن است به سختی درمان شوند. معمولاً برای حمایت از قلب، رگ‌های خونی و ریه‌ها به درمان نیاز است.
به عنوان مثال، مایعات ممکن است برای درمان کاهش فشار خون استفاده شود، و ممکن است اکسیژن برای اصلاح سطوح کاهش یافته اکسیژن تجویز شود. در این موارد گاهی اوقات به درمان در اتاقک هایپرباریک نیاز است.