Acute kidney injury
آسیب حاد کلیه
آسیب حاد کلیه (AKI) زمانی است که کلیه‌های شما ناگهان به درستی کار نمی‌کنند. این می‌تواند از کاهش جزئی عملکرد کلیه تا نارسایی کامل کلیه متغیر باشد.
آسیب حاد کلیه معمولاً به عنوان عارضه یک بیماری جدی دیگر رخ می‌دهد. همانطور که از نامش پیداست، این نتیجه‌ی یک ضربه فیزیکی به کلیه‌ها نیست.
این نوع آسیب کلیوی معمولاً در افراد مسن که با سایر بیماری‌ها ناخوش هستند و کلیه‌ها نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرند دیده می‌شود.
ضروری است که آسیب حاد کلیه به موقع تشخیص داده شود و به موقع درمان شود.
بدون درمان سریع، مقادیر غیر طبیعی نمک و مواد شیمیایی می‌توانند در بدن انباشته شود که بر توانایی سایر اندام‌ها برای عملکرد مناسب تأثیر می‌گذارد.
اگر کلیه‌ها به طور کامل از کار بیفتند، ممکن است به پشتیبانی موقت دستگاه دیالیز نیاز باشد در غیر اینصورت می‌تواند منجر به مرگ شود
آسیب حاد کلیه همچنین می‌تواند کودکان و جوانان را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم آسیب حاد کلیه
علائم آسیب حاد کلیه عبارتند از:
حالت تهوع یا استفراغ
اسهال
کم آبی بدن
ادرار کردن کمتر از حد معمول
گیجی
خواب آلودگی
آسیب حاد کلیه باید جدی گرفته شود٬ حتی اگر به نارسایی کامل کلیه تبدیل نشود.
آسیب حاد کلیه بر کل بدن تأثیر می‌گذارد، نحوه استفاده از برخی داروها توسط بدن را تغییر می‌دهد و می‌تواند برخی از بیماری‌های موجود و زمینه‌ای را بدتر کند.
آسیب حاد کلیه با بیماری مزمن کلیه متفاوت است. بیماری مزمن کلیه زمانی است که کلیه‌ها به تدریج در مدت زمان طولانی عملکرد خود را از دست می‌دهند.
چه کسانی در معرض آسیب حاد کلیه هستند؟
احتمال ابتلا به آسیب حاد کلیه بیشتر است اگر:
۶۵ سال یا بیشتر دارید
از قبل یک مشکل کلیوی مانند بیماری مزمن کلیه دارید
یک وضعیت طولانی مدت مانند نارسایی قلبی، بیماری کبد یا دیابت دارید
دچار کم آبی هستید یا نمی‌توانید به طور مستقل مایعات مصرفی خود را حفظ کنید
دچار انسداد در دستگاه ادراری خود هستید (یا در معرض این خطر هستید)
سپسیس دارید
داروهای خاصی از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) مانند ایبوپروفن یا داروهای فشار خون مانند مهارکننده‌های ACE یا دیورتیک‌ها را مصرف می‌کنید. دیورتیک‌ها به کلیه‌ها کمک می‌کنند تا مایعات اضافی بدن را دفع کنند، اما ممکن است زمانی که فرد دچار کم‌آبی شده یا از یک بیماری شدید رنج می‌برد، کمتر مفید باشند.
به شما آمینوگلیکوزیدها داده می‌شود - نوعی آنتی بیوتیک که معمولاً فقط در بیمارستان داده می‌شود. این داروها تنها در صورت کم آبی یا استفراغ احتمال ابتلا به آسیب حاد کلیه را افزایش می‌دهند
علل آسیب حاد کلیه
بیشتر موارد آسیب حاد کلیه در اثر کاهش جریان خون به کلیه‌ها ایجاد می‌شود و معمولا افرادی به آن دچار می‌شوند که از قبل به دلیل بیماری دیگری سلامت خوبی ندارد.
این کاهش جریان خون می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
حجم خون کم پس از خونریزی، استفراغ یا اسهال بیش از حد، یا کم آبی شدید
پمپاژ کمتر از حد معمول خون توسط قلب به دلیل نارسایی قلبی، نارسایی کبدی یا سپسیس
داروهای خاصی که باعث کاهش فشار خون یا جریان خون به کلیه‌ها می‌شوند، مانند مهارکننده‌های ACE، دیورتیک‌های خاص یا NSAIDها.
آسیب حاد کلیه همچنین می‌تواند ناشی از مشکل در خود کلیه باشد، مانند التهاب فیلترهای کلیه ( گلومرولونفریت)، عروق خونی (واسکولیت)، یا سایر ساختارهای کلیه.
این ممکن است در اثر واکنش به برخی داروها، عفونت‌ها یا رنگ مایع مورد استفاده در برخی از انواع اشعه ایکس٬ ایجاد شود.
گاهی اوقات ممکن است در نتیجه‌ی یک گرفتگی باشد که بر تخلیه‌ی کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد، مانند:
تومور در لگن، مانند تومور تخمدان یا مثانه
تشخیص آسیب حاد کلیه
پزشک ممکن است به آسیب حاد کلیه مشکوک شود اگر شما:
در گروه «در معرض خطر» قرار دارید و ناگهان بیمار می‌شوید
علائم آسیب حاد کلیه را دریافت کنید
آسیب حاد کلیه معمولاً با آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح کراتینین تشخیص داده می‌شود. کراتینین یک محصول شیمیایی زائد است که توسط ماهیچه‌ها تولید می شود.
اگر مقدار زیادی کراتینین در خون شما وجود داشته باشد، به این معنی است که کلیه‌های شما آنطور که باید کار نمی‌کنند.
همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک نمونه ادرار بدهید.
بررسی علت زمینه‌ای
ادرار را می‌توان از نظر پروتئین، سلول‌های خونی، قند و مواد زائد مورد آزمایش قرار داد که ممکن است سرنخ هایی از علت اصلی را ارائه دهد.
پزشکان همچنین باید در مورد موارد زیر مطلع شوند:
هر گونه علائم دیگر، مانند علائم سپسیس یا علائم نارسایی قلبی
هر گونه شرایط پزشکی دیگر
هر دارویی که در هفته گذشته مصرف شده باشد، زیرا برخی از داروها می‌توانند باعث ایجاد آسیب حاد کلیه شوند
سونوگرافی باید نشان دهد که آیا علت ایجاد آسیب حاد کلیه٬ انسداد در سیستم ادراری، مانند بزرگ شدن پروستات یا تومور مثانه است.
درمان آسیب حاد کلیه
درمان آسیب حاد کلیه بستگی به این دارد که چه چیزی باعث بیماری شما شده است و چقدر شدید است.
ممکن است نیاز داشته باشید:
اگر دچار کم آبی هستید، مصرف آب و سایر مایعات را افزایش دهید
اگر عفونت دارید آنتی بیوتیک مصرف کنید
مصرف برخی داروها (حداقل تا زمانی که مشکل برطرف شود) را قطع کنید
از یک کاتتر (سوند) ادراری (یک لوله نازک که برای تخلیه مثانه در صورت گرفتگی آن استفاده می‌شود) استفاده کنید.
ممکن است لازم باشد برای برخی از درمان‌ها به بیمارستان بروید.
اکثر افراد مبتلا به آسیب حاد کلیه به طور کامل بهبود می‌یابند، اما برخی از افراد بخاطر آن در درازمدت به بیماری مزمن کلیه یا نارسایی کلیه مبتلا می‌شوند.
در موارد شدید، دیالیز (وقتی که دستگاهی خون را فیلتر می‌کند تا بدن را از شر مواد زائد مضر، نمک اضافی و آب خلاص کند) ممکن است مورد نیاز باشد.
جلوگیری از آسیب حاد کلیه
افرادی که در معرض خطر ابتلا به آسیب حاد کلیه هستند، در صورت ناخوشی یا شروع داروی جدید باید با آزمایش خون منظم تحت نظر قرار گیرند.
همچنین بررسی میزان ادرار کردن شما مفید است.
هر گونه علائم هشدار دهنده آسیب حاد کلیه، مانند استفراغ یا تولید ادرار کم، نیاز به بررسی فوری برای آسیب حاد کلیه و درمان دارد.
افرادی که دچار کم آبی هستند یا در معرض خطر کم آبی هستند، ممکن است نیاز به تزریق مایعات از طریق ورید داشته باشند.
هر دارویی که به نظر می‌رسد مشکل را بدتر می‌کند یا به طور مستقیم به کلیه‌ها آسیب می‌رساند، باید حداقل به طور موقت قطع شود.
عوارض آسیب حاد کلیه
جدی‌ترین عوارض آسیب حاد کلیه عبارتند از:
سطوح بالای پتاسیم در خون - در موارد شدید، این می‌تواند منجر به ضعف عضلانی، فلج و مشکلات ریتم قلب شود.
مایع بیش از حد در بدن، که می‌تواند باعث تجمع مایع در بازوها و پاها (ادم) یا در ریه‌ها (ادم ریوی) شود.
خون اسیدی (اسیدوز متابولیک) - که می‌تواند باعث تهوع، استفراغ، خواب آلودگی و تنگی نفس شود.